ARCHIWUM / ARCHIV

Ubuntu, ubuntu – hot16challange2 razem z Klaudią Pingot SpecBabka

Ubuntu, ubuntu – hot16challange2

razem z Klaudią Pingot SpecBabka

Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu

To Quantum jedności
Nie gramy tu w kości

Płyniemy w nieznane
Więc wszystko wygrane.

To czelendż szesnaście
Perfekcję przygaście

W najlepszej intencji
I boskiej atencji

Wspieramy medyków
Bez ozdobników

———

Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu

Do nas się przyłącz
Krytykę wyłącz

Robimy kliki
I hajsu piki

To dla lekarzy
Niech się im darzy

Takie wyzwanie
To miłe granie

———

Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu

Dajemy swe serce
W kopniętej Ósemce

To symbol magiczny
W Quantum logiczny

Te słowa rapuj
Lekarzy ratuj

———–
Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu

słowa: Klaudia Pingot SpecBabka

muzyka: Measured Success, Mikos Da Gawd

wykonanie: Monika Boegelein

Wann benutzen wir Präsens – deutsche Version, Folge 25

Wann benutzen wir Präsens – die Transkription der Folge 25

Hallo! Heute bespreche ich die Nutzung der Zeit Präsens, das man nicht nur zur Beschreibung vom gegenwärtigen Geschehen braucht. Wann sonst? Darüber ist heute die Rede. Die Transkription kannst du natürlich auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl lesen. Es geht los!

Das Präsens taucht in 4 Bedeutungsvarianten auf:

1. Aktuelles Präsens

Das aktuelle Präsens drückt gegenwärtige Sachverhalte aus. Aktzeit, Sprechzeit und Betrachtzeit fallen in der Gegenwart zusammen.

Das aktuelle Präsens kann mit einer fakultativen Temporalangabe verbunden werden, zum Beispiel „jetzt“, „in diesem Augenblick“ und mit anderen Temporalangaben.

Seine Tochter studiert (jetzt) in Berlin.

Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber.

2. Präsens zur Bezeichnung eines zukünftigen Geschehens

Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante zukünftige Sachverhalte aus. Die Betrachtzeit und die Aktzeit liegen nach der Sprechzeit. Diese Variante des Präsens kann eine lexikalische Angabe der Vermutung und auch eine fakultative Temporalangabe (bald, morgen u.a.) bei sich haben:

In einem Monat haben die Kinder Ferien.

Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.

3. Präsens zur Bezeichnung eines vergangenen Geschehens (historisches Präsens).

Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante vergangene Sachverhalte aus. Die Aktzeit und die Betrachtzeit liegen vor der Sprechzeit. Die Vergangenheitsbedeutung muß durch eine obligatorische Temporalangabe (gestern, neulich, 1946), oder durch einen entsprechenden Kontext deutlich werden. Diese Variante ist auf die Erzählung, auf die Beschreibung historischer Tatsachen und auf die Dichtersprache beschränkt.

Beispiele:

1939 beginnt der zweite Weltkrieg.

Neulich treffe ich einen Kommilitonen.

4. Generelles oder atemporales Präsens.

Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante allgemeingültige Sachverhalte aus und ist an keine objektive Zeit gebunden. Die Sprechzeit und die Betrachtzeit sind zwar Gegenwart, die Aktzeit liegt jedoch während und zugleich vor und nach der Sprech- und Betrachtzeit. Diese Variante des Präsens drückt allgemeingültige Wahrheiten aus und lässt auch eine zusätzlich Temporalangabe nicht zu, die ja die Allgemeingültigkeit einschränken würde.

Beispiele:

Die Erde bewegt sich um die Sonne.

Silber ist ein Edelmetall.

Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.

Facebook ist ein soziales Netzwerk.

Wir können das Thema „Benutzung des Präsens“ auf folgende Weise zusammenfassen:

Das Präsens dient in der deutschen Sprache zum Ausdruck vom gegenwärtigen Geschehen, vom künftigen Geschehen, von der Vergangenheit (historisches Präsens) und zum Ausdruck von allgemeingültigen Wahrheiten.

Damit beende ich diese Folge. Wenn sie Dir gefallen hat, gib Bescheid. Bis bald!

Kiedy używać czasu Präsens – odcinek 24

Kiedy używać czasu Präsens – transkrypcja odcinka 24

Cześć! Przedstawię dzisiaj używanie czasu Präsens, który ma nie tylko zastosowanie do przedstawiania zdarzeń odbywających się teraz, w czasie teraźniejszym. Kiedy jeszcze? O tym właśnie dzisiaj. Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl. Zapraszam!

Czas Präsens występuje w czterech wariantach znaczeniowych:

1. Präsens aktualny

Präsens aktualny wyraża teraźniejszy stan rzeczy. Czas wydarzenia, mówienia i obserwowania zbiegają się w teraźniejszości.

Präsens aktualny może być związany z jakimś określeniem czasu, ale nie jest to obowiązkowe. Takimi określeniami mogą być na przykład:

jetzt (teraz), in diesem Augenblick (w tej chwili):

Seine Tochter sudiert (jetzt) in Berlin. Jego córka studiuje teraz w Berlinie. Seine Tochter studiert (jetzt) in Berlin.

Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber. On szuka (teraz, w tym momencie) swojego długopisu. Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber.

2. Präsens do do określenia zdarzeń w przyszłości.

W tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża przyszły stan rzeczy. Czas obserwowania i wydarzenia występuje po czasie mówienia. Ten wariant Präsens może wyrażać przypuszczenie lub wskazywać na określony czas poprzez dodane odpowiedniego środka leksykalnego. Na przykład:

In einem Monat haben die Kinder Ferien. Za miesiąc dzieci mają wakacje.

In einem Monat haben die Kinder Ferien.

Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.

Prawdopodobnie goście przyjadą niebawem z powrotem.

Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.

3. Präsens do określania zdarzeń z przeszłości (Präsens historyczny).

tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża stan rzeczy z przeszłości. Czas wydarzenia i czas obserwowania występują przed czasem mówienia. W tym wariancie czasu Präsens przeszłe znaczenie musi zostać wyrażone poprzez obowiązkowe podanie danego czasu, na przykład:

gestern wczoraj

neulich niedawno

1946

lub to przeszłe znaczenie musi zostać wyrażone poprzez odpowiedni kontext. Ten wariant występuje w opowiadaniach, opisach historycznych faktów i w języku poetyckim.

Przykłady:

1939 beginnt der zweite Weltkrieg.

W 1939 roku zaczyna się druga wojna światowa.

1939 beginnt der zweite Weltkrieg.

Neulich treffe ich einen Kommilitonen.

Niedawno spotkałam kolegę ze studiów.

Neulich treffe ich einen Kommilitonen.

4. Präsens ogólny, bezczasowy.

W tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża ogólnie znany stan rzeczy i nie jest związany z żadnym objektywnym czasem. Czas mówienia i czas obserwowania są co prawda w teraźniejszości, czas wydarzenia jednak jest umiejscowiony jednocześnie przed i po czasie mówienia i obserwacji.

Ten warant znaczeniowy wyraża ogólnie przyjęte prawdy i nie dopuszcza użycia dodatkowych określeń czasu, bo ograniczałoby to jego ogólną powszechność.

Przykłady:

Die Erde bewegt sich um die SonneZiemia porusza się naokoło Słońca.

Die Erde bewegt sich um die Sonne.

Silber ist ein Edelmetall. Srebro jest metalem szlachetnym. Silber ist ein Edelmetall.

Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. Niedaleko pada jabłko od jabłoni.

Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.

Facebook ist ein soziales Netzwerk. Facebook jest serwisem społecznościowym.

Facebook ist ein soziales Netzwerk.

Możemy podsumować ten temat zastosowania czasu Präsens następująco:

Czas Präsens w języku niemieckim służy do wyrażenia zdarzeń teraźniejszych, w przyszłości, w przeszłości (Präsens historyczny), oraz do wyrażenia faktów ogólnie znanych.

Na tym kończę ten odcinek. Daj znać, jeśli Ci się on spodobał. Pa! Bis bald!

O szczęściu, wstęp

O szczęściu, wstęp – transkrypcja odcinka 23

Ten odcinek powstaje w niezwykłym czasie i będzie się też różnił od pozostałych. Chciałabym zapoczątkować nim małą serię.

Mam na imię Monika i przychodzę dzisiaj do Ciebie z czymś nowy, będzie mowa o szczęściu. Nie usłyszysz tu gramatyki, nie musisz powtarzać słówek. Jest jednak powiązanie z językiem niemieckim, w którym przeplatam zdania po polsku. Możesz potraktować ten odcinek, a może i cykl w dwujnasób: jednej strony możesz słuchać, zdań polskich i niemieckich, porównując ich brzmienie, gramatykę, dobór słów, melodykę obu języków. Czytanie ich też jest możliwe, jak zwykle tranksrypcja jest na stronie www.niemieckizmoniką.pl. Z drugiej strony możesz potraktować ten odcinek jako swojego rodzaju medytację.

Jeżeli jesteś otwarty/otwarta na tego typu treści, to zapraszam.

Nigdy nie oczekuj szczęścia od innych. Wymagasz od innego człowieka za dużo, jeżeli oczekujesz, że uczyni Cię on szczęśliwym. Znajdziesz szczęście zawsze tylko wtedy, kiedy będziesz zadowolony/zadowolona z samego/z samej siebie.

Such das Glück nie bei anderen. Du überforderst andere Menschen nur, wenn Du an sie den Anspruch stellst, Dich glücklich zu machen. Du wirst das Glück stets nur dann finden, wenn Du mit Dir selbst zufrieden bist.

Pozbądź się myśli, że będziesz zadowolony/zadowolona z samego siebie/z samej siebie tylko wtedy, gdy osiągniesz sukces. Obojętnie, czy zawodowy, czy prywatny. Jest o wiele więcej powodów do zadowolenia, niż myślisz, na przykład zadowolenie z samego siebie / z samej siebie wtedy, kiedy w końcu uda Ci się chwilę odpocząć albo ugotować coś smacznego.

Löse Dich von dem Gedanken, mit Dir selbst nur dann zufrieden zu sein, wenn Du einen Erfolg, egal, ob beruflich oder privat, errungen hast. Es gibt viel mehr Gründe zur Zufriedenheit, als Du denkst, zum Beispiel kannst Du auch dann zufrieden mit Dir selbst sein, wenn Du endlich einmal einen Augenblick ausspannen kannst oder ein leckeres Essen gekocht hast.

Jeżeli zaczniesz mocniej odczuwać i rozkoszować się przyjemnościami dnia codziennego, to zauważysz zmianę w odbiorze własnej osoby. Będziesz bardziej pewny/pewna siebie, a jednocześnie bardziej zadowolony/zadowolona. Najważniejszy krok do szczęścia zrobiony.

Wenn Du die Annehmlichkeiten des Alltags stärker wahrnimmst und auskostest, wirst Du bald ein ganz anderes Verhältnis zu Dir selbst bekommen. Du wirst selbstbewusster und gleichzeitig zufriedener. Der wichtigste Schritt zum Glück ist getan.

Wiara w siebie i wewnętrzny spokój są tylko wtedy możliwe, kiedy zaprzestasz ciągłej krytyki własnej osoby. Pochwal siebie czasem za coś, co Ci się udało i nagrodź się za to.

Selbstvertrauen und innere Ruhe kann man nur finden, wenn man nicht nur Kritik an sich selbst übt. Lobe Dich auch einmal selbst für etwas, das Dir gelungen ist und belohne Dich dafür.

Daj sobie nagrodę za sukces, który osiągnęłaś/osiągnęłeś. Nieważne, czy chodzi tu o wychowanie dzieci, w pracy czy w innej dziedzinie. Ugotuj sobie coś dobrego, odpocznij w ciepłej kąpieli, zrób długi spacer. Zrób po prostu coś, co Ci dobrze zrobi.

Belohne Dich selbst für einen Erfolg, egal, ob Du diesen bei der Erziehung der Kinder, im Beruf oder auf einem anderen Gebiet errungen hast. Koche Dir etwas Schönes, entspanne Dich im warmen Badewasser, mache einen ausgedehnten Spaziergang. Tue etwas, was

Dir einfach gut tut.

Szczęście oznacza dla każdego człowieka co innego. Jeden człowiek może być tylko wtedy szczęśliwy, kiedy inni mu dają odczuć, jak bardzo go kochają. Inny z kolei jest szczęśliwy, kiedy widzi, jak jego dzieci wzrastają na radosnych i pewnych siebie ludzi. A inny w końcu jest nawet wtedy szczęśliwy, kiedy może w spokoju czytać książkę. Co znaczy szczęście dla Ciebie, możesz wiedzieć tylko ty sam/ty sama.

Glück bedeutet für jeden Menschen etwas anderes: Der eine kann nur glücklich sein, wenn ihm immer wieder gezeigt wird, wie sehr man ihn liebt. Der andere ist glücklich, wenn er sieht, wie seine Kinder zu fröhlichen, selbstbewussten Menschen heranwachsen und ein dritter ist bereits glücklich, wenn er nur in Ruhe ein Buch lesen kann. Was Glück für Dich selbst bedeutet, kannst Du nur ganz allein herausfinden.

Jeśli ma się powiedzieć jakieś wydarzenie związane ze słowem szczęście, to większość ludzi myśli na początku o szczególnych dniach w życiu, takich jak ślub, narodziny dziecka, postęp w robieniu kariery. Jednak jest o wiele więcej sytuacji w życiu, w których jesteśmy szczęśliwi, albo możemy nimi być. Jednak są one nie aż tak spektakularne.

Die meisten Mensche denken zunächst an die Highlights im Leben (Hochzeit, Geburt eines Kindes, Karrieresprung), wenn sie bestimmte Ereignisse mit dem Wort Glück in Verbindung bringen sollen. Doch es gibt viel mehr Situationen, in denen wir glücklich sind oder sein könnten. Nur sind diese nicht ganz so spektakulär.

Zastanów się, kiedy ostatni raz się tak naprawdę dobrze czułeś/czułaś. Kiedy miałeś/miałaś ochotę się uśmiechnąć albo się śmiać. Albo kiedy po prostu pomyślałeś/pomyślałaś: Co za piękna chwila!. Może to był spacer w deszczu, a może wtedy, kiedy Twoje dziecko się do Ciebie uśmiechnęło? Postaraj się mocniej niż dotychczas odbierać takie momenty. Zobaczysz, że jest więcej szczęśliwych chwil w Twoim życiu, niż myślisz.

Überlege einmal, wann Du Dich zuletzt so richtig wohl gefühlt hast, wann Dir nach Lächeln oder Lachen zumute war oder Du einfach nur gedacht hast: Was für ein schöner Moment!Vielleicht war es in dem Augenblick, als Du im Regen spazieren gegangen bist, vielleicht als Dein Kind Dich angelächelt hat? Versuche diese Sekunden stärker als bisher wahrzunehmen. Du wirst sehen, es gibt viel mehr Glücksmomente in Deinem Leben, als Du denkst.

Zatrzymaj się na chwilę w tym momencie szczęścia. Głęboko odetchnij, spróbuj odebrać tę chwilę wszystkimi zmysłami, miej z niej wielką przyjemność. Dzięki temu możesz później przywołać to uczucie, którego w tym momencie doznałeś/doznałaś.

Halte in einem Moment des Glücks einfach für einen Augenblick inne. Atme tief durch, versuch, den Moment mit allen Sinnen wahrzunehmen, und genieße das Ganze. Auf diese Weise kannst Du Dir auch später das Gefühl wieder zurückrufen, das Dich in diesem Moment überkam.

Jeśli delektowałeś/delektowałaś się Twoją chwilą szczęścia wszystkimi zmysłami, możesz sobie ją świadomie przypomnieć poprzez określony zapach, smak albo szczególną muzykę. Korzystaj z tych „wyzwalaczy”, żeby przywołać z powrotem to uczucie.

Hast Du einen Glücksmoment mit allen Sinnen genossen, kannst Du Dich bereits durch einen bestimmten Geruch oder Geschmack oder durch eine ganz bestimmte Musik wieder bewusst an das Glücksgefühl erinnern. Nutze diese „Auslöser“, um das Gefühl wieder zurückzurufen.

A może nałożyłeś/nałożyłaś już na siebie „pancerz“, żeby lepiej poradzić sobie z krytyką i rozczarowaniami? Szybko go odłuż. Ten pancerz powoduje też czasem, że nie możesz dobrze odbierać pozytywnych rzeczy w życiu. Lepiej zaryzykuj, jeszcze raz być w życiu zranionym. To zawsze lepsze od nierozpoznania szczęścia, kiedy stoi ono bezpośrednio przed Tobą.

Hast Du Dir auch einen „Panzer“ zugelegt, damit Du mit Kritik besser klarkommst und Enttäuschungen leichter verkraftest? Lege ihn rasch wieder ab. Er sorgt nämlich häufig auch dafür, dass Du die positiven Dinge im Leben nicht mehr richtig wahrnehmen kannst. Geh lieber das Risiko ein, auch einmal verletzt zu werden. Das ist immer noch besser, als das Glück nicht erkennen zu können, wenn es direkt vor Dir steht.

Nigdy nie odczulibyśmy szczęścia jako takiego, jeżeli nie byłoby czegoś odwrotnego: bólu, pecha, cierpienia. Pomyśl o tym, kiedy znowu nie jest Ci dobrze.

Wir würden das Glück gar nicht so als solches wahrnehmen, wenn es nicht auch das Gegenteil davon gebe: Schmerz, Pech, Leid. Denke daran, wenn es Dir einmal wieder nicht so gut geht.

Czas bólu wydaje się trwać dwa razy dłużej niż czas, w którym jest się szczęśliwym. Spróbuj w gorszym czasie wracać myślami do pięknych przeżyć. Możesz na przykład przenieść się świadomością i wspomnieniami do szczęśliwych chwil.

Zeiten des Schmerzens kommen einem immer doppelt so lang vor wie die Zeit, in der man glücklich ist. Versuche, in schlechten Zeiten öfter an schöne Erlebnisse zurückzudenken. Du kannst Dich zum Beispiel in einen Tagtraum versetzen, in dem Du die glücklichen Zeiten Revue passieren lässt.

Kto szuka szczęścia powinien wiedzieć, że uczucie szczęścia jest wyzwalane przez krążące w mózgu substancje, tak zwane neuroprzekaźniki. Przekazują one komórkom mózgowym pozytywne wrażenia i tym samym podnoszą nastrój człowieka. Niestety te substancje mogą być wytwarzane przez organizm tylko w określonej ilości i są po pewnym czasie zyżyte. Jest to najważniejszy powód, dlaczego nie zawsze czujemy się dobrze.

Wer auf der Such nach dem Glück ist, sollte wissen, dass Glücksgefühle durch bestimmte im Gehirn kursierende Stoffe, so genannte Neurotransmitter, ausgelöst werden. Sie übermitteln den Nervenzellen im Gehirn positive Botschaften und heben so die Stimmung des Betroffenen. Leider können all diese Stoffe vom Körper nur in bestimmten Mengen hergestellt werden und sind nach einiger Zeit auch wieder verbraucht. Das ist der wichtigste Grund, warum wir uns nicht immer gut fühlen.

Jeśli myślisz, że Twój organizm może bez przerwy produkować krążące w mózgu hormony szczęścia za pomocą lekarstwa lub narkotyków, to się mylisz. Nawet jeśli wytwarzanie takich substancji jest pobudzone narkotykami, to szybko przychodzi dół, kiedy przestają działać. Następstem są psychiczne i w wielu przypadkach też fizyczne uzależnienie.

Wenn Du nun denkst, Dein Körper könnte durch ein Medikament oder eine Droge die im Gehirn kursierenden Glückshormone ununterbrochen produzieren, irrst Du Dich. Selbst wenn die Ausschüttung solcher Stoffe durch bestimmte Drogen angeregt werden kann, kommt doch rasch das Tief, wenn dies nicht mehr wirken. Die Folge sind seelische und – in vielen Fällen – auch körperliche Abhängigkeit.

Do substancji, które przekazują uczucie szczęścia, należy w pierwszym rzędzie tak zwany hormon szczęścia, serotonina. Jest ona przede wszystkim odpowiedzialna za wewnętrzną równowagę. U niektórych ludzi produkcja serotoniny jest czasowo zakłócona. Przypuszcza się, że z tego powodu powstają depresje.

Zu den Stoffen, die Glücksgefühle vermitteln, gehört in erster Linie das so genannte Glückshormon Serotonin. Es ist vor allem für das Gefühl innerer Ausgeglichenheit zuständig. Bei manchen Menschen ist die Serotoninproduktion vorübergehend gestört. Man vermutet, dass aus diesem Grund Depressionen entstehen.

Również dwa hormony stresu: adrenalina i noradrenalina oddziałowują pozytywnie na nastrój, w co trudno na początku uwierzyć. Lecz te dwie substancje podnoszą sprawność ciała i pobudzają umysł. Jednak zdolność myślenia jest pod wpływem tych substancji nieco ograniczona.

Auch die zwei Stresshormone Adrenalin und Noradrenalin wirken positiv auf die Stimmung. Selbst wenn man das zunächst gar nicht denken mag. Doch diese beiden Substanzen steigern die körperliche Leistungsfähigkeit und regen auch den Geist an. Allerdings ist das Denkvermögen unter ihrer Wirkung ein wenig eingeschränkt.

Tak zwane endorfiny są podobne w swojej budowie do morfiny i są produkowane przez organizm, ażeby złagodzić ból. Działają również w czasie dużych i długich wysiłków, takich jak na przykład maraton i powodują euforię.

Die so genannten Endorphine ähneln in ihrem Aufbau dem Morphium und werden vom Körper selbst produziert, um Schmerzen zu lindern. Auch bei großen, lang andauernden Anstrengungen (zum Beispiel einem Marathonlauf) zeigen sie nach einiger Zeit Wirkung und rufen Euphorie hervor.

Dopamina jest substancją wyjściową hormonów adrenaliny i noradrenaliny. Także i ona bierze udział w wywoływaniu uczuć szczęścia w ciele. Dopamina pobudza także wyobraźnię i kreatywność.

Die Substanz Dopamin schließlich ist eine Vorstufe der Hormone Adrenalin und Noradrenalin. Auch sie ist daran beteiligt, Glücksgefühle im Körper hervorzurufen. Dopamin regt zudem noch Fantasie und Kreativität an.

Obok tych wszystkich wspomnianych substancji dużą rolę przy powstawaniu uczucia szczęścia odgrywają hormony płciowe. Tak samo jak aminokwas tryptofan, który występuje w niektórych pokarmach zawierających białko i który zostają przetworzony przez ciało w serotoninę.

Neben all den genannten Stoffen spielen auch die Sexualhormone eine Rolle bei der Entstehung von Glücksgefühlen, genau wie die Aminosäure Tryptophan, die in bestimmten eiweißhaltigen Nahrungsmitteln vorkommt und vom Körper umgewandelt wird.

Pomyśl przy całej tej ogólnej wiedzy, którą teraz masz o tym, że: to, czym szczęście tak naprawdę jest, nie wiedzą do końca nawet najwięksi filozofowie. Jeżeli szczęściem jest dla Ciebie tabliczka czekolady, to nie pozwól, żeby inni Ci to obrzydzili.

Denke bei allem Hintergrundwissen, das Du nun hast, daran: Was Glück nun eigentlich genau ist, vermochten selbst die größten Philosophen nicht zu ergründen. Wenn Glück für Dich also eine Tafel Schokolade bedeutet, lass es Dir das bloß nicht von anderen vermiesen.

Tak, to rzeczywiście byłoby wszystko tytułem wstępu. Myślę, że ciąg dalszy nastąpi. Pa!

W tworzeniu tego odcinka inspirowałam się książką „365 Wege zum Glück“ autorstwa Simony Harland.

Liczby od stu do miliona – miniodcinek 22 a

Cześć! W dzisiejszym odcinku przeznaczonym dla początkujących będzie mowa o rodzajniku rzeczownika, zastosowaniu znanych ci zaimków er, sie, es, parę nowych słów, a także liczby od 100 do miliona. No i oczywiście poznasz pytanie o to, ile coś kosztuje. Transkrypcję można jak zawsze przeczytać na www.niemieckizmoniką.pl. Zapraszam do słuchania!

O rodzaju rzeczownika stworzyłam już obszerne, oddzielne odcinki. Dzisiaj będzie bardzo ogólnie i skrótowo, dosłownie parę słów, a jednak całkowicie wystarczająco na tym początkowym etapie nauki.

Każdy rzeczownik ma swój rodzaj, który jest wyrażany rodzajnikiem. Są rodzajniki określone i nieokreślone.

Rodzajniki określone to:

der – dla rzeczowników męskich (Maskulina) der

die – dla rzeczowników żeńskich (Feminina) die

das – dla rzeczowników nijakich (Neutra) das

Możemy zamieniać rzeczowniki na zaimki:

der er der er

die sie die sie

das es das es

Mówimy tu o liczbie pojedynczej i o pierwszym przypadku.

Oto parę przykładów:

rzeczowniki męskie:

der Tisch stół der Tisch

der Sessel fotel der Sessel

der Stuhl krzesło der Stuhl

der Schrank szafa der Schrank

der Teppich dywan der Teppich

rzeczowniki żeńskie:

die Lampe lampa die Lampe

die Chouch kanapa die Chouch

rzeczowniki nijakie:

das Bild obraz, zdjęcie das Bild

das Bett łóżko das Bett

das Sofa kanapa das Sofa

Na etapie początkowym należy uczyć się rzeczowników wraz z jego rodzajnikiem. Jeśli jednak chcesz dokładnie poznać zagadnienie rodzaju rzeczownika odsyłam do wpomnianych przeze mnie odcinków.

Za chwilę usłyszysz krótki dialog z zastosowaniem rzeczowników wraz z ich rodzajnikami. W tym momencie wspomnę, że zapominanie rodzajników, pomijanie ich i mylenie jest domeną Polaków uczących się niemieckiego. Nie przejmuj się, że rodzajniki Ci uprzykrzają naukę, przyjmij je proszę z pokorą, a przestaną ci dokuczać. Powtarzam więc: Niech wejdzie Ci w krew uczenie się ich zawsze razem z rzeczownikiem.

Na początek podaje parę nowych słów potrzebnych do stworzenia zapowiedzianego dialogu. Zaznaczam, że jesteśmy w sklepie z meblami i wyposażeniem domu. Jak zwykle zachęcam do powtarzania słów. Swoim zwyczajem będę też wtrącać przykładowe zdania lub wyjaśnienienia, które wydają mi się istotne i są interesujące, gdy porównujemy język polski i niemiecki. Jeżeli pojawi się słowo, które nie jest tu przetłumaczone, to znaczy, że powinieneś znać je z poprzednich odcinków.

sagen mówić, powiedzieć sagen

np..

Was sagst du? Co mówisz? Was sagst du?

kosten kosztować kosten

Wie viel kostet das? Ile to kosztuje? Wie viel kostet das?

brauchen potrzebować brauchen

die Hilfe pomoc die Hilfe

Brauchen Sie Hilfe? Potrzebuje pan/pani pomocy? Brauchen Sie Hilfe?

finden znajdować, uważać finden

Wie findest du das? Jak ci się to podoba? Wie findest du das?

groß duży groß

klein mały klein

schön piękny schön

hässlich brzydki hässlich

gut dobry gut

schlecht zły schlecht

praktisch praktyczny praktisch

unpraktisch niepraktyczny unpraktisch

modern nowoczesny modern

unmodern nienowoczesny unmodern

teuer drogi teuer

billig/günstig tani billig/günstig

lang długi lang

kurz krótki kurz

das Sonderangebot oferta specjalna das Sonderangebot

Der Schrank ist groß. Ta szafa jest duża. Der Schrank ist groß.

Das Bett ist klein. To łóżko jest małe. Das Bett ist klein.

Der Sessel ist schön. Ten fotel jest piękny. Der Sessel ist schön.

Das Bild ist hässlich. Ten obraz jest brzydki. Das Bild ist hässlich.

Die Lampe ist gut. Ta lampa jest dobra. Die Lampe ist gut.

Das Sofa ist schlecht. Ta kanapa jest zła. Das Sofa ist schlecht.

Die Couch ist praktisch. Ta kanapa jest praktyczna. Die Couch ist praktisch.

Der Tisch ist praktisch. Ten stół jest praktyczny. Der Tisch ist praktisch.

Der Teppich ist modern. Ten dywan jest nowoczesny. Der Teppich ist modern.

Czy zauważyłeś/zauważyłaś zasadniczą różnicę między zdaniami polskimi i niemieckimi dotyczącą przymiotnika? Tak, przymiotnik występujący tu za rzeczownikiem i na końcu zdania pozostaje w języku niemieckim w formie podstawowej, wyjściowej, nie otrzymuje żadnej dodatkowej końcówki. W poskim jest oczywiście inaczej, przymiotniki zawsze dopasowują się formą do rzeczownika, w niemieckim jest tak wtedy, gdy przymiotnik występuje przed rzeczownikiem. Wtedy musi mieć odpowiednią końcówkę.

Jest jeszcze jedno małe słówko, które w kontekście dzisiejszego odcinka oznacza za.

zu za zu

Np. w zdaniach:

Der Tisch ist zu groß. Ten stół jest za duży. Der Tisch ist zu groß.

Der Teppich ist zu lang. Ten dywan jest za długi. Der Teppich ist zu lang.

Die Lampe ist zu teuer. Ta lampa jest za droga. Die Lampe ist zu teuer.

Jeszcze parę słówek, które będą dzisiaj używane, aby wzmocnić emocjonalnie wypowiedzenie. Są to:

denn denn

aber aber

wirklich wirklich

O ile z przetłumaczeniem aber i wirklich w dzisiejszym kontekście nie ma problemu

aber ale, ależ aber

wirklich rzeczywiście, naprawdę wirklich

to z denn jest trochę trudniej. Ale spróbujemy.

Wie viel kostet denn das Bild? A ile(ż) kosztuje ten obraz? Wie viel kostet denn das Bild?

Samo pytanie

Wie viel kostet das Bild? Ile kosztuje ten obraz? Wie viel kostet das Bild?

Wyraża neutralne, spokojne zainteresownie.

Jednak pytanie

Wie viel kostet denn das Bild? A ile kosztuje ten obraz? Wie viel kostet denn das Bild?

Podkreśla większe zainteresowanie pytającego.

To samo dzieje się z wymienionymi przed chwilą słówkami aber, wirklich.

Das ist teuer. To jest drogo. Das ist teuer.

Brzmi neutralnie bez większych emocji.

Das ist aber teuer. Ależ to drogie. Das ist aber teuer.

Jest wypowiedzią bardziej intensywną.

Das Bett ist billig. To łóżko jest tanie. Das Bett ist billig.

Das Bett ist wirklich billig. To łóżko naprawdę jest tanie. Das Bett ist wirklich billig.

Czas na zapowiadany dialog w sklepie meblowym. Nie podaje tłumaczenia, wszystkie słówka zostały już wyjaśnione.

A– Brauchen Sie Hilfe?

B– Wie viel kostet denn der Sessel?

A– Der Sessel kostet 98 Euro. Das ist sehr günstig. Ein Sonderangebot.

B– Ja, das ist wirklich nicht teuer. Der Sessel ist sehr schön, aber unpraktisch.

A– Finden Sie? Und der Stuhl hier? Was sagen Sie?

– Der Stuhl ist nicht schlecht, wie viel kostet er?

A– Der Stuhl kostet 200 Euro. Er kommt aus Italien.

– Der Stuhl ist auch sehr schön, aber er ist zu teuer.Vielen Dank! Auf Wiedersehen!

– Auf Wiedersehen!

Czas na liczby. Te od zera do 100 znasz już dobrze, więc dziś od 100 do 1 000 000. Tworzenie ich jest bardzo proste, jeśli zapamięta się, że tylko dwie ostatnie cyfry mówi się od końca i z dodadniem i. Np.

352 dreihundertzweiundfünfzig 352

100 (ein)hundert

200 zweihundert

300 dreihundert

351 dreihunderteinundfünfzig

400 vierhundert

549 fünfhundertneunundvierzig

654 sechshundertvierundfünfzig

700 siebenhundert

862 achthundertzweiundsechzig

900 neunhundert

1000 (ein)tausend

2000 zweitausend

3278 dreitausendzweihundertachtundsiebzig

10 000 zehntausend

40 890 vierzigtausendachthundertneunzig

100 000 hunderttausend

897 000 achthundertsiebenundneunzigtausend

898 000 achthundertachtundneunzigtausend

1 000 000 eine Million

Na pytanie:

Wie viel kostet die Lampe? /Was kostet die Lampe? Ile kosztuje ta lampa? Wie viel kostet die Lampe?/Was kostet die Lampe?

Odpowiadamy:

Sie kostet 57 Euro. Ona kosztuje 57 Euro. Sie kostet 57 Euro.

Albo:

Die Lampe kostet 38,50. Ta lampa kosztuje 38,50. Die Lampe kostet 38,50.

Możesz więc pominąć słowo Cent, co jest bardziej popularne, niż wypowiadanie całej sumy.

Die Lampe kostet 38 Euro und 50 Cent.

Pamiętaj, że ani Euro, ani Cent nie używa się w liczbie mnogiej.

Na koniec bardzo miłe słowa, które już doskonale znasz, ale je jeszcze raz przypomnę:

bitte proszę bitte

danke dziękuję danke

Używaj ich jak najczęściej!

Bardzo dziękuję za słuchanie. Daj znać, jeśli ten odcinek Ci się spodobał. Bis bald!

Bildung des Präsens – deutsche Version, Folge 21

Bildung der Zeit Präsens – Transkription der Folge 21

Hallo! Mein Name ist Monika. In der heutigen Folge stelle ich die Bildung des Tempus Präsens vor. Die semantische Bedeutung von Präsens wird ein anderes Mal beschrieben. Ich lade Dich zum Hören und Lesen der Transkription auf der Seite www.niemieckizmoniką.pl ein.

Der Indikativ des Präsens wird bei regelmäßigen und unregelmäßigen Verben gebildet, indem an den Stamm des Verbs folgende Personalendungen angefügt werden:

  1. Pers. Sing-e

  2. Pers. Sing: -st

  3. Pers. Sing.-t

  1. Pers. Pl: -en

  2. Pers. Pl: -t

  3. Pers. Pl.: -en

Was kann zwischen den Endungen passieren?

1. In der 2. Pers. Sing., 3. Pers. Sing. und 2. Pers. Pl. wird zwischen Stamm und Personalendung ein e eingefügt, wenn der Stamm auf -d oder -t endet:

Zum Beispiel:

du redest

er redet

ihr redet

oder:

du arbeitest

er arbeitet

ihr arbeitet

Ähnlich verhalten sich viele andere Verben, wie z.B.:

baden

bedeuten

bluten

fasten

mästen

retten

sieden

tasten

trösten

2. Ebenso wird in der 2. Pers. Sing., 3. Pers. Sing. und 2. Pers. Pl. zwischen Stamm und Endung ein e eingefügt, wenn der Stamm auf -m oder -n endet und diesem m oder n ein weiterer Konsonant (außer l oder r) vorausgeht:

du atmest

er atmet

ihr atmet

oder:

du rechnest

er rechnet

ihr rechnet

Ähnlich verhalten sich:

ebnen

zeichnen

Steht dagegen vor dem -m oder -n im Stammauslaut ein l oder r, wird kein eingefügt::

du lernst

du filmst

3. In der Endung der 2. Per. Sing. fällt das s weg, wenn der Stamm des Verbs auf:

-s, (-ß), -x, -z ausgeht.

z. B.:

rasen

du rast

grüßen

du grüßt

mixen

du mixt

heizen

du heizt

4. In der 1. Pers. Sing. wird im Stamm das e ausgestoßen, wenn der Infinitiv auf -eln ausgeht:

handeln

ich handle

klingeln

ich klingle

Ebenso sieht die Bildung der ersten Pers.Sing. bei folgenden Verben aus:

angeln

ich angle

rütteln

ich rüttle

schütteln

ich schüttle

wackeln

ich wackle

5. Ebenso wird umgangssprachlich in der 1. Pers. Sing. fakultativ im Stamm das e ausgestoßen, wenn der Infinitiv auf -ern ausgeht:

rudern

ich rudere/ich rudre

bewundern

ich bewundere/ich bewundre

Ähnlich bei folgenden Verben:

ändern

ich ändere/ich ändre

erinnern

ich erinnere/ich erinnre

erschüttern

ich erschüttere/ich erschüttre

klettern

plaudern

verbessern

6. In der 1. Pers. und 3. Pers. Pl. tritt statt -en nur die Enung -n auf, wenn der Infinitiv auf -eln oder -ern ausgeht:

wir handeln

sie handeln

wir rudern

sie rudern

Liebe Leute! Wir sind gerade zum Ende der Bildung des Präsens gerudert. In einer der nächsten Folgen werdet ihr die Bedeutung des Tempus erfahren, also, wann benutzt man Präsens.

Wenn Du meinst, dass diese Folge für Dich nützlich sein könnte, drücke „like“ oder abonniere meinen Blog www.niemieckizmoniką.pl, um auf dem Laufenden zu sein, was die neuen Folgen angeht. Bis bald!

Liczby od 0 do 100 – miniodcinek 12 a

Zanim zacznę liczyć od 0 do 100, co gwarantuje, że nie będzie nudne, jedno słowo o tworzeniu liczb. Jest to naprawdę proste: począwszy od 21 mówisz cyfrę od tyłu razem z „i“ – „und“a mianowicie: einundzwanzig. I tak do 99: neunundneunzig. Potem to już tylko sto: hundert.

Namawiam Cię do powtarzania razem ze mną.

null 1 eins zwei

drei 4 vier 5 fünf

sechs 7 sieben 8 acht

neun 10 zehn 11 elf

12 zwölf 13 dreizehn 14 vierzehn

15 fünfzehn 16 sechzehn 17 siebzehn

18 achtzehn 19 neunzehn 20 zwanzig

21 einundzwanzig 22 zweiundzwanzig

23 dreiundzwanzig 24 vierundzwanzig

25 fünfundzwanzig 26 sechsundzwanzig

27 siebenundzwanzig 28 achtundzwanzig

29 neunundzwanzig 30 dreißig

31 einunddreißig 32 zweiunddreißig

33 dreiunddreißig 34 vierunddreißig

35 fünfunddreißig 36 sechsunddreißig

37 siebenunddreißig 38 achtunddreißig

39 neununddreißig 40 vierzig

41 einundvierzig 42 zweiundvierzig

43 dreiundvierzig 44 vierundvierzig

45 fünfundvierzig 46 sechsundvierzig

47 siebenundvierzig 48 achtundvierzig

49 neunundvierzig 50 fünfzig

51 einundfünfzig 52 zweiundfünfzig

53 dreiundfünfzig 54 vierundfünfzig

55 fünfundfünfzig 56 sechsundfünfzig

57 siebenundfünfzig 58 achtundfünfzig

59 neunundfünfzig 60 sechzig

61 einundsechzig 62 zweiundsechzig

63 dreiundsechzig 64 vierundsechzig

65 fünfundsechzig 66 sechsundsechzig

67 siebenundsechzig 68 achtundsechzig

69 neunundsechzig 70 siebzig

71 einundsiebzig 72 zweiundsiebzig

73 dreiundsiebzig 74 vierundsiebzig

75 fünfundsiebzig 76 sechsundsiebzig

77 siebenundsiebzig 78 achtundsiebzig

79 neunundsiebzig 80 achtzig

81 einundachtzig 82 zweiundachtzig

83 dreiundachtzig 84 vierundachtzig

85 fünfundachtzig 86 sechsundachtzig

87 siebenundachtzig 88 achtundachtzig

89 neunundachtzig 90 neunzig

91 einundneunzig 92 zweiundneunzig

93 dreiundneunzig 94 vierundneunzig

95 fünfundneunzig 96 sechsundneunzig

97 siebenundneunzig 98 achtundneunzig

99 neunundneunzig 100 hundert

Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – odcinek 20

Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – transkrypcja odcinka 20

Cześć! Mam na imię Monika. W dzisiejszym odcinku przedstawię Ci tworzenie czasu teraźniejszego Präsens. O znaczeniu tego czasu będzie mowa kiedy indziej. Zapraszam do słuchania i czytania transkrypcji na stronie www.niemieckizmoniką.pl.

Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego czasowników regularnych i nieregularnych tworzy się poprzez dodanie do rdzenia czasownika następujących końcówek osobowych:

  1. Pierwsza osoba liczby pojedynczej-e

  2. Druga osoba liczby pojedynczej: -st

  3. Trzecia osoba liczby pojedynczej-t

  1. Pierwsza osoba liczby mnogiej: -en

  2. Druga osoba liczby mnogiej: -t

  3. Trzecia osoba liczby mnogiej: -en

Co się może między tymi kocówkami wydarzyć?

1. W drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej, oraz w drugiej osobie liczby mnogiej wstawia się e między rdzeniem a końcówką osobową jeśli rdzeń kończy się na -d lub -t.

Na przykład:

du redest (ty) mówisz du redest

er redet on mówi er redet

ihr redet (wy) mówicie ihr redet

albo:

du arbeitest (ty) pracujesz du arbeitest

er arbeitet on pracuje er arbeitet

ihr arbeitet (wy) pracujecie ihr arbeitet

Podobnie zachowuje się wiele innych czasowników, np.:

baden kąpać się baden

bedeuten znaczyć bedeuten

bluten krwawić bluten

fasten pościć fasten

mästen tuczyć mästen

retten ratować retten

sieden wrzeć sieden

tasten szukać po omacku tasten

trösten pocieszać trösten

2. E” zostaje wstawione między rdzeniem a końcówką również wtedy, gdy rdzeń kończy się na -m lub -n, a przed nimi występuje inna spółgłoska (poza l lub r):

du atmest (ty) oddychasz du atmest

er atmet on oddycha er atmet

ihr atmet (wy) oddychacie ihr atmet

albo:

du rechnest (ty) liczysz du rechnest

er rechnet on liczy er rechnet

Podobnie zachowują się:

ebnen wyrównywać ebnen

zeichnen rysować zeichnen

Jeżeli jednak na końcu rdzenia przed -m albo -n występuje l lub r, to nie wstawiamy -e:

du lernst (ty) uczysz się du lernst

du filmst (ty) filmujesz du filmst

3. W końcówce drugiej osoby liczby pojedynczej znika -s, jeżeli rdzeń czasownika kończy się na:

-s, (-ß), -x, -z

np.:

rasen pędzić, szaleć rasen

du rast (ty) pędzisz du rast

grüßen pozdrawiać, witać grüßen

du grüßt (ty) pozdrawiasz du grüßt

mixen miksować mixen

du mixt (ty) miksujesz du mixt

heizen ogrzewać heizen

du heizt (ty) ogrzewasz du heizt

4. W pierwszej osobie liczby pojedynczej znika e, kiedy bezokolicznik kończy się na -eln:

handeln handlować, targować się, postępować handeln

ich handle (ja) postępuję ich handle

klingeln dzwonić klingeln

ich klingle (ja) dzwonię ich klingle

Tak samo wygląda tworzenie pierwszej osoby czasu teraźniejszego następujących czasowników:

angeln łowić ryby angeln

ich angle (ja) łowię ryby ich angle

rütteln potrząsać rütteln

ich rüttle (ja) potrząsam ich rüttle

schütteln wstrząsać, trząść schütteln

ich schüttle (ja) wstrząsam ich schüttle

wackeln chwiać się wackeln

ich wackle (ja) chwieję się ich wackle

5. Poza tym, w języku potocznym znika czasami e z rdzenia w pierwszej osobie czasu teraźniejszego, jeżeli bezokolicznik kończy się na -ern:

rudern wiosłować rudern

ich rudere/ich rudre (ja) wiosłuję ich rudere/ich rudre

bewundern podziwiać bewundern

ich bewundere/ich bewundre (ja) podziwiam ich bewundere/ich bewundre

Podobnie:

ändern zmieniać ändern

ich ändere/ich ändre (ja) zmieniam ich ändere/ich ändre

erinnern wspominać/przypominać sobie erinnern

ich erinnere/ich erinnre (ja) wspominam ich erinnere/ich erinnre

erschüttern wstrząsnąć erschüttern

ich erschüttere/ich erschüttre wstrząsam ich erschüttere/ich erschüttre

klettern wspinać się klettern

plaudern gadać plaudern

verbessern poprawiać verbessern

6. W pierwszej i trzeciej osobie liczby mnogiej zamiast końcówki -en występuje tylko końcówka -n, jeżeli bezokolicznk kończy się na -eln albo -ern:

wir handeln (my) handlujemy, działamy wir handeln

sie handeln oni, one działają sie handeln

wir rudern (my) wiosłujemy wir rudern

sie rudern oni, one wiosłują sie rudern

Kochani słuchający! Przywiosłowaliśmy do końca odcinka o tworzeniu czasu Präsens. O znaczeniu tego czasu, czyli kiedy się go używa usłyszycie w jednym z kolejnych odcinków.

Jeżeli myślisz, że ten odcinek Ci się przyda, zalajkuj lub zasubsrybuj mój blog „niemiecki z Moniką”, żeby na bieżąco być informowanym o nadchodzących odcinkach. Na razie! Bis bald!

Quiz zur Sprache und Literatur, Teil 1 – deutsche Version, Folge 19

Quiz zur Sprache und Literatur, Teil 1 – deutsche Version, Transkription der Folge 19

Hallo, mein Name ist Monika. Die heutige Folge beinhaltet Fragen zur Sprache und Literatur. Sie ist an fortgeschrittene Lernende adressiert. Du hörst eine Frage und vier verschiedene Antworten, unter denen nur eine richtig ist. Nach ein paar Sekunden Zeit wird die Frage wiederholt. Dann kommt die richtige Antwort mit ihrer kurzen Erklärung. Es gibt natürlich die Möglichkeit, die Aufnahme nach jeder Frage kurz zu stoppen, um dann in Ruhe zu überlegen. Die Transkription ist wie immer auf meinem Blog: www.niemieckizmoniką.pl. Viel Spaß!

Die Sprache ist ein Mittel der Verständigung, der Kommunikation. Forscher schätzen, dass die menschliche Sprachfähigkeit etwa 40 000 Jahre alt ist; die Entstehung von Sprache ist aber bis heute wissenschaftlich nicht geklärt. Die Literatur entstand in den frühen Hochkulturen, etwa im 3. Jahrtausend  v.  Chr. in Babylonien und Ägypten. Im wörtlichen Sinn bezeichnet der Begriff zunächst einmal alles Geschriebene, im Wesentlichen wird Literatur aber als die „schöne“ Literatur, die Belletristik, begriffen.

1. Außer in Deutschland ist Deutsch in sechs anderen europäischen Ländern Amtssprache. Welches Land gehört nicht dazu?

a) Italien

b) Luxemburg

c) Belgien

d) Frankreich

Richtig ist d): Auch wenn in Frankreich von rund einer Million Menschen Deutsch gesprochen wird, ist es dort keine Amtssprache.

In Italien, in der Provinz Bozen, ist Deutsch neben Italienisch Amtssprache, ebenso in Luxemburg neben Französisch und Luxemburgisch. In Belgien ist Deutsch neben Französisch und Niederländisch (Flämisch) die dritte Amtssprache.

2. Welche der genannten Personen war kein Literat oder Schriftsteller?

a) E. T. A. Hoffmann

b) Friedrich Hoffmann

c) Hugo von Hofmannsthal

d) Hoffman von Fallersleben

Richtig ist b): Friedrich Hoffmann war Arzt und Chemiker. Auf ihn gehen die aus einem Teil Äther und drei Teilen Alkohol bestehenden Hoffmannstropfen zurück.

E. T.  A.  Hoffmann beeinflusste mit seiner fantastischen Novellen die Weltliteratur.

Hugo von Hofmannsthal zählt als Lyriker und Dramatiker zu den bedeutendsten Vertretern des österreichischen Symbolismus.

Hoffmann von Fallersleben dichtete den Text des Deutschlandsliedes.

3. Welche der Sprachen gehört nicht zur germanischen Sprachfamilie der indogermanischen Sprachen?

a) Litauisch

b) Färöisch

c) Jiddisch

d) Afrikaans

Richtig ist a)Litauisch ist keine germanische Sprache, sondern gehört zusammen mit dem Lettischen zur baltischen Sprachfamilie.

Färöisch ist eine dem Isländischen verwandte Sprache, die auf den Färöer-Inseln gesprochen wird.

Jiddisch entwickelte sich aus dem mittelalterlichen Deutsch und hat noch heute etwa fünf Millionen Sprecher.

Afrikaans entstand in Südafrika aus niederländischen Dialekten des 17. Jahrhunderts.

4. Wie nennt man einen Beisatz oder eine Beiordnung eines erläuternden Satzgliedes?

a) Attribut

b) Adjektiv

c) Apposition

d) Adverb

Richtig ist c): Ein Beisatz oder eine Beiordnung eines erläuternden Satzgliedes ist eine Apposition.

Sie steht als Attribut im gleichen Kasus wie das Substantiv oder Pronomen, zu dem sie gehört („Adam, der erste Mensch”).

Ein Attribut ist eine nähere Bestimmung, die einem Substantiv, einem Adjektiv (Eigenschaftswort) oder einem Adverb (Umstandswort) beigefügt ist.

5. Einer der folgenden Begriffe bezeichnet keine der drei literarischen Hauptgattungen. Welcher ist es?

a) Lyrik

b) Epik

c) Prosa

d) Dramatik

Richtig ist c)Prosa ist die freie, nicht durch die Gesetze der Verses gebundene Sprachform.

Lyrik ist neben Epik, der erzählender Dichtung, und der Dramatik, der Bühnendichtung, die dritte literarische Hauptgattung. Lyrik wird oft als Synonym für gereimte Gedichte verstanden.

6. Welcher deutschsprachige Drammatiker prägte den Begriff des epischen Theaters?

a) Bertold Brecht

b) Peter Weiss

c) Max Frisch

d) Friedrich Dürrenmatt

Richtig ist a): Das epische Theater als eine erzählende Sonderform der Dramatik wurde in den 1920 er-Jahren von Bertold Brecht entwickelt und begründete seinen Weltruhm.

Peter Weiss führte in seinen Werken die Tradition des epischen Theaters fort.

Auch die frühen Dramen von Max Frisch und die Schauspiele Friedrich Dürrenmatts lassen die Einflüsse Brechts und des epischen Theaters erkennen.

7. Wie nennt man ein Kurzwort aus den Anfangsbuchstaben mehrerer Wörter, das zu einem eigenen Wort wird?

a) Anagramm

b) Antonym

c) Akronym

d) Palindrom

Richtig ist c): Ein Kurzwort aus den Anfangsbuchstaben mehrerer Wörter ist ein Akronym, beispielsweise UNO als Abkürzung von United Nations Organisation.

Ein Anagramm wird durch Umstellen der Buchstaben eines anderen Wortes gebildet.

Ein Antonym ist ein Wort mit entgegengesetzter Bedeutung zu einem anderen, ein Palindrom eine Buchstaben- oder Wortfolge, die von vorne und hinten gelesen (den gleichen) Sinn ergibt.

8. Welche Figur der griechischen Mythologie kommt in den Schauspielen Goethes nicht vor?

a) Helene

b) Antigone

c) Chiron

d) Iphigenie

Richtig ist b): Der antike Mythos von Antigone wurde literarisch vielfach bearbeitet, unter anderem von Sophokles und Brecht, jedoch nicht von Goethe.

Helena und Chiron treten in „Faust. Der Tragödie II. Teil” auf, Iphigenie ist die Titelheldin des Schauspiels „Iphigenie auf Tauris”.

9. Bei welchen alljährlichen Festspielen wird Hugo von Hofmannsthals „Jedermann” aufgeführt?

a) Bayreuth

b) Salzburg

c) Oberammergau

d) Stratford-upon-Avon

Richtig ist b): Die Aufführung des „Jedermann” von Hugo von Hofmannsthal ist der Höhepunkt der Festspiele von Salzburg.

Bei den alljährlichen Festspielen in Bayreuth werden die Musikdramen von Richard Wagner aufgeführt.

Oberammergau ist für seine seit 1634 alle zehn Jahre durchgeführten Passionsspiele bekannt.

In Stratford-upon-Avon finden die Shakespeare-Festspiele statt.

10. Welches gilt als das älteste Zeugnis deutschprachiger Dichtung?

a) das Heldenepos „Beowulf“

b) die Götter- und Heldendichtung „Edda“

c) das Nibelungenlied

d) das Hildebrandslied

Richtig ist d)Das Hildebrandslied stammt aus dem 9. Jahrhundert und ist ein in althochdeutscher Sprache verfasstes Heldenepos in Stabreimen. „Beowulf“ ist ein Heldengedicht aus dem 8. Jahrhundert und gilt als eines der ältesten Zeugnisse altenglischer Dichtung.

Die „Edda“ ist in altisländischer Sprache verfasst und stammt aus dem 13. Jahrhundert.

Das Nibelungenlied entstand um 1200, zur Blütezeit der mittelhochdeutschen Dichtung.

11Was bedeutet das Wort „luschig“?

a) träge, langsam

b) launisch, unberechenbar

c) ungenau, schlampig

d) hinterlistig, gemein

Richtig ist c): Das Adjektiv „luschig“ bedeutet „ungenau“„liederlich“„schlampig“. Es kommt vom Hauptwort „Lusche“, das im 17. Jahrhundert noch „Hündin“ bedeutete, später dann ein Schimpfwort für schlechte Spielkarten (Nieten) und menschliche Versager wurde.

12. Welcher der Romane stammt nicht von Heinrich Böll?

a) „Haus ohne Hüter”

b) „Deutschstunde”

c) „Billard um halb zehn”

d) „Gruppenbild mit Dame”

Richtig ist: b): Der Roman „Deutschstunde” stammt von dem Schriftsteller Siegfried Lenz.

In „Haus ohne Hüter” schilderte Böll die soziale Not im Nachkriegsdeutschland, die Romane „Billard um halb zehn” und „Gruppenbild mit Dame” waren breiter angelegte Zeitdarstellungen der Bundesrepublik in den 1950er- und 1960er- Jahren.

Mit der Frage zu Romanen von Heinrich Böll beenden wir die heutige Folge. Die Quellen der von mir ausgesuchten Fragen sind in der Transkription auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl aufgeführt.

Ich bedanke mich für das Zuhören! Lass mich wissen, was Du von solchen Quizfragen hältst.

Sehr wahrscheinlich werde ich bald mehrteilige Quizfolgen zu Fremdwörtern, Redewendungen und Zitaten vorbereiten. Ich bin gespannt, wie lange ich dafür brauchen werde. Diese hier hat ziemlich viel Zeit in Anspruch genommen!

Wenn Du meinen Blog abonnierst, erhältst Du dann regelmäßig Informationen über neue Podcastfolgen. Bis bald! Mach`s gut!

Quellen:

Testen Sie Ihr Wissen“ – Dudenverlag

Teste deine Allgemeinbildung“ – Frank und Doris Brenner

Wie gut ist Ihr Deutsch“ – Bastian Sick

Sprechen Sie Deutsch? – miniodcinek 18 a

Sprechen Sie Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprichst du Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprecht ihr Deutsch?

Ja, wir sprechen ein bisschen Deutsch.

Spricht sie Deutsch?

Ja, sie spricht ein bisschen Deutsch.

Spricht er Deutsch?

Ja, er spricht ein bisschen Deutsch.

Sprechen Sie Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprichst du Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Nie, to nie jest moja wnuczka, to moja żona – odcinek 18

Nie, to nie jest moja wnuczka, to moja żona – transkrypcja odcinka 18

Szanowni Państwo! Nazywam się Monika i chciałabym przedstawić Wam dziś:

  • określenia oznaczające członków rodziny np.: „matka“, „ojciec“ – die Mutter, der Vater

  • pytania zamknięte omówione dokładnie w odcinku 17, ale dzisiaj występujące z nowymi wyrażeniami

  • słówko „doch“

  • czasownik „mówić” – sprechen

  • nazwy języków

Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl. Zachęcam Cię do powtarzania słów, pytań i zdań.

Oto słowa oznaczające członków rodziny. Ograniczam się przy tym do wyrażeń podstawowych.

die Familie rodzina die Familie

der Vater ojciec der Vater

die Mutter matka die Mutter

die Eltern rodzice die Eltern

der Sohn syn der Sohn

die Tochter córka die Tochter

der Bruder brat der Bruder

die Schwester siostra die Schwester

die Geschwister rodzeństwo die Geschwister

der Großvater dziadek der Großvater

die Großmutter babcia die Großmutter

die Großeltern dziadkowie die Großeltern

die Enkelin wnuczka die Enkelin

der Enkel wnuczek der Enkel

der (Ehe)Mann mąż der (Ehe)Mann

die (Ehe)Frau żona die (Ehe)Frau

Jeszcze parę dodatkowych określeń, takich jak:

der Schwiegervater teść der Schwiegervater

die Schwiegermutter teściowa die Schwiegermutter

die Schwiegereltern teściowie die Schwiegereltern

die Schwiegertochter synowa die Schwiegertochter

der Schwiegersohn zięć der Schwiegersohn

Przy tej okazji powtórz proszę parę słów, które z pewnością już znasz:

der Freund przyjaciel, chłopak der Freund

Np. w zdaniu:

Das ist mein Freund Michael. To mój chłopak Michael. Das ist mein Freund Michael.

Gdy chcesz zaznaczyć, że chodzi o przyjaciela, ale nie takiego, z którym tworzysz parę, możesz dodać:

Das ist mein guter Freund Michael. To mój przyjaciel Michael. Das ist mein guter Freund Michael.

To samo jest ze słowem:

die Freundin przyjaciółka, dziewczyna die Freundin

Das ist meine Freundin Elisa. To moja dziewczyna Elisa. Das ist meine Freundin Elisa.

lub opcjonalnie:

Das ist meine gute Freundin Elisa. To moja przyjaciółka Elisa. Das ist meine gute Freundin Elisa.

A co ze słowem Kollege?

der Kollege kolega (tylko w pracy) der Kollege

die Kollegin koleżanka (tylko w pracy) die Kollegin

Właśnie, nie pomyl się przedstawiając swojego znajomego, lub znajomą tak:

Das ist mein Kollege Peter. To mój kolega Peter. Das ist mein Kollege Peter.

albo:

Das ist meine Kollegin Arianne. To moja koleżanka Arianne. Das ist meine Kollegin Arianne.

Po usłyszeniu takiego zdania rozmówca pomyśli, że pracujecie razem.

Trzecim słowem w tym kontekście jest:

der Partner partner der Partner

die Partnerin partnerka die Partnerin

Tego rzeczownika wyjaśniać nie trzeba, znaczeniem nie różni się od polskiego, nawet akcent przypada w rzeczowniku męskim na tę samą sylabę. Oczywiście jest mała różnica w wymowie, to jasne.

W poprzednim odcinku przedstawiłam pytania zamknięte, czyli takie, na które możesz odpowiedzieć tylko „tak“ lub „nie“ Chciałabym poćwiczyć z Tobą to pytanie z nowymi słówkami. Przypominam: czasownik na pierwszym miejscu. Po polsku tworzymy takie pytania za pomocą słówka „czy” na początku, które jest jednak często pomijane podobnie jak czasownik „jest“. Wracając do niemieckiego:

nowymi słowem może być:

noch jeszcze noch

Ist das dein Vater? To twój ojciecIst das dein Vater?

Wohnt er hier, in Berlin? Czy on mieszka tu, w Berlinie? Wohnt er hier, in Berlin?

Ist er verheiratet? Czy on jest żonaty? Ist er verheiratet?

Arbeitet er noch? Czy on jeszcze pracuje? Arbeitet er noch?

Na te pytania możemy odpowiedzieć krótkim „tak” lub „nie”, ale oczywiście tutaj, do naszych celów, odpowiadamy całym zdaniem. Jednak może być tak, że otrzymasz na takie zamknięte pytanie tylko „tak” lub „nie”, wtedy rozmowa nie będzie się za bardzo kleiła. Dlatego, jeżeli zależy Ci na rozwinięciu dialogu, stawiaj mało takich pytań, a jeśli je otrzymasz, odpowiadaj szeroko z dodatkowymi informacjami. Tak jak np. tutaj:

Ist das dein Vater? To twój ojciecIst das dein Vater?

Ja, das ist mein Vater. Tak, to mój ojciec. Ja, das ist mein Vater.

Wohnt er hier, in Berlin? Czy on mieszka tu, w Berlinie? Wohnt er hier, in Berlin?

Nein, er wohnt in München. Nie, on mieszka w Monachium. Nein, er wohnt in München.

Ist er verheiratet? Czy on jest żonaty? Ist er verheiratet?

Ja, er ist verheiratet. Tak, on jest żonaty. Ja, er ist verheiratet.

Arbeitet er noch? Czy on jeszcze pracuje? Arbeitet er noch?

Ja, er arbeitet als Architekt. Tak, pracuje jako architekt. Ja, er arbeitet als Architekt.

Następnym punktem dzisiejszego odcinka jest słówko doch.

Doch ma bardzo dużo funcji. Dzisiaj ograniczymy się do tej, jaką pełni np. z zdaniu:

Doch, das ist meine Kollegin. Owszem, to jest moja koleżanka z pracy. Doch, das ist meine Kollegin.

Wyobraź sobie taką sytuację: Jesteś z mężem/żoną w sklepie, i on/ona zwraca twoją uwagę na pewną osobę, której ty jeszcze nie zauważyłeś/zauważyłaś, pytając się:

Ist das nicht deine Kollegin? Czy to nie jest przypadkiem twoja koleżanka? Ist das nicht deine Kollegin?

Oczywiście w tym pytaniu po niemiecku nie ma słowa „przypadkiem“, ale czyż nie tak tworzy się je często w języku polskim?

Nie jest to jednak sprawa kluczowa, jednak pamiętać trzeba o odpowiedniej intonacji.

I na takie właśnie pytanie zamknięte, zawierające negację, odpowiadamy z doch, jeśli chcemy przekazać odpowiedź pozytywną. Brzmi skomplikowanie? Posłuchaj innych przykładów, zobaczysz, że jest to naprawdę prosta sprawa.

Ist das nicht deine Frau? Czyż to nie jest twoja żona? Ist das nicht deine Frau?

Odpowiedź:

Doch, das ist meine Frau. Owszem, to jest moja żona. Doch, das ist meine Frau.

Arbeitest du nicht als Architekt? Czyż nie pracujesz jako architekt? Arbeitest du nicht als Architekt?

Doch, ich arbeite als Architekt. Owszem, pracuję jako architekt. Doch, ich arbeite als Architekt.

Kommt ihr nicht aus Deutschland? Czyż nie jesteście z Niemiec? Kommt ihr nicht aus Deutschland?

Doch, ich komme aus Deutschland. Owszem, jestem z Niemiec. Doch, ich komme aus Deutschland.

Ale uwaga:

Jeżeli chcemy odpowiedzieć na to pytanie negująco, to będzie to wyglądało tak:

Nein, ich komme nicht aus Deutschland. Ich komme aus Polen. Nie, nie pochodzę z Niemiec, jestem z Polski. Nein, ich komme nicht aus Deutschland. Ich komme aus Polen.

Teraz jest to jasne, prawda? Twierdząca odpowiedź na pytanie z „nie”, powinna zaczynać się od doch.

Przedostatnią rzeczą na dzisiaj, to czasownik sprechen, „mówić” i na końcu parę nazw języków, którymi można się posługiwać. Przy okazji: po polsku „język” oznacza organ w jamie ustnej używany min. do mówienia i „język” jako sposób komunikacji. W niemieckim są na to dwa słowa:

die Zunge język w buzi die Zunge

die Sprache język do porozumiewania się die Sprache

sprechen mówić sprechen

ich spreche (ja) mówię ich spreche

du sprichst (ty) mówisz du sprichst

er, sie, es spricht on, ona, ono mówi er, sie, es spricht

wir sprechen (my) mówimy wir sprechen

ihr sprecht (wy) mówicie ihr sprecht

sie sprechen oni, one mówią sie sprechen

Sie sprechen pan/pani mówi, państwo/panowie/panie mówią Sie sprechen

Zauważyłeś/zauważyłaś pewną małą zmianę w liczbie pojedynczej? Tak, chodzi tu o zmianę samogłoski w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej. W pozostałych formach takie zmiany się nie dokonują.

Jakimi językami można mówić? Oto parę przykładów:

Englisch Englisch

Russisch Russisch

Französisch Französisch

Spanisch Spanisch

Polnisch Polnisch

Schwedisch Schwedisch

Finnisch Finnisch

Slowakisch Slowakisch

Tschechisch Tschechisch

Ungarisch Ungarisch

Słówka potrzebne do stworzenia pytania to:

welche w dzisiejszym kontekście: jakimi welche

wie viele iloma wie viele

Mogę spytać się:

Welche Sprachen sprichst du? Jakimi językami mówisz? Welche Sprachen sprichst du?

Ich spreche Deutsch, Englisch und Polnisch. Mówię po niemiecku, angielsku i po polsku. Ich spreche Deutsch, Englisch und Polnisch.

Oczywiście możesz się spytać:

Sprechen Sie Deutsch? Mówi pan/pani po niemiecku? Sprechen Sie Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch. Tak, mówię trochę po niemiecku. Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprechen Sie Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprichst du Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprecht ihr Deutsch?

Ja, wir sprechen ein bisschen Deutsch.

Spricht sie Deutsch?

Ja, sie spricht ein bisschen Deutsch.

Spricht er Deutsch?

Ja, er spricht ein bisschen Deutsch.

Sprechen Sie Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Sprichst du Deutsch?

Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.

Na koniec powtórka ze słówek.

Podaje jedno słowo po polsku, powtórz je od razu po niemiecku, potem słyszysz je raz jeszcze do sprawdzenia.

rodzina die Familie

ojciec der Vater

matka die Mutter

rodzice die Eltern

syn der Sohn

córka die Tochter

brat der Bruder

siostra die Schwester

rodzeństwo die Geschwister

dziadek der Großvater

babcia die Großmutter

dziadkowie die Großeltern

wnuczka die Enkelin

wnuczek der Enkel

mąż der (Ehe)Mann

żona die (Ehe)Frau

teść der Schwiegervater

teściowa die Schwiegermutter

teściowie die Schwiegereltern

synowa die Schwiegertochter

zięć der Schwiegersohn

przyjaciel, chłopak der Freund

przyjaciółka, dziewczyna die Freundin

kolega (tylko w pracy) der Kollege

koleżanka (tylko w pracy) die Kollegin

partner der Partner

partnerka die Partnerin

jeszcze noch

owszem doch

trochę ein bisschen

mój, moje mein

twój, twoje dein

moja, moje meine

twoja, twoje deine

Koniec na dzisiaj! Mam nadzieję, że ten odcinek Ci się przyda. Jeżeli tak, to byłoby świetnie, gdybyś mogła/mógł go zalajkować i zasubskrybować mój blog www.niemieckizmoniką.pl Pa! Do usłyszenia! Do następnego razu! Bis zum nächsten Mal!

To twoja nauczycielka? – odcinek 17

To twoja nauczycielka? – transkrypcja odcinka 17

Witam serdecznie! W dzisiejszym odcinku przeznaczonym dla początkujących poznasz następujące tematy:

  • zaimki dzierżawcze „mój”, „twój“ – meindein

  • pytania zaczynające się słowem na „w“, np.: wer – „kto“

  • pytania zamknięte

Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl. Po niemieckim słowie lub wyrażeniu, które wypowiadam dwa razy jest krótka przerwa na jego powtórzenie.

Zaczniemy od pytania, które już znasz:

Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?

Możliwa odpowiedź:

Das ist mein Sohn. To jest mój syn. Das ist mein Sohn.

Przyjrzyjmy się temu zaimkowi:

mein mój, moje mein

mein oznacza „mój” w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju męskiego, lub nijakiego liczby pojedynczej, np.:

Das ist mein Kind. To jest moje dziecko. Das ist mein Kind.

Inne przykłady ze słówkami, które znasz z poprzednich odcinków:

Das ist mein Name. To jest moje imię. Das ist mein Name.

Das ist mein Land. To jest mój kraj. Das ist mein Land.

Das ist mein Beruf. To jest mój zawód. Das ist mein Beruf.

Das ist mein Schüler. To jest mój uczeń. Das ist mein Schüler.

Podobnie wygłąda zaimek dein  „twój”, „twoje” w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju męskiego lub nijakiego liczby pojedynczej.

Das ist dein Student. To jest twój student. Das ist dein Student.

Das ist dein Friseur. To jest twój fryzjer. Das ist dein Friseur.

Das ist dein Job. To jest twoja praca. Das ist dein Job.

Das ist dein Vorname. To jest twoje imię. Das ist dein Vorname.

Das ist dein Abend. To jest twój wieczór. Das ist dein Abend.

Następną formą zaimka mein to

meine moja, moje meine

Zaimek meine występuje w połączeniu z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej rodzaju żeńskiego – „moja“ lub rzeczownikiem w liczbie mnogiej  „moje“. Zaznaczam, że w niemieckim nie ma podziału na rzeczowniki męskoosobowe i tym samym osobnych form zaimkowych, takich jak moje, moi.

Oto parę przykładów z meine i z rzeczownikami już ci znanymi w liczbie pojedynczej:

Das ist meine Nacht. To jest moja noc. Das ist meine Nacht.

Das ist meine Schule. To jest moja szkoła. Das ist meine Schule.

Das ist meine Universität. To jest mój uniwersytet. Das ist meine Universität.

Das ist meine Ärztin. To jest moja lekarka. Das ist meine Ärztin.

Das ist meine Lehrerin. To jest moja nauczycielka. Das ist meine Lehrerin.

W tym miejscu chciałabym podkreślić, że w polskim możemy opuścić w powyższych zdaniach „jest” i możemy powiedzieć: To moja szkoła. W niemieckim jednak zrobić tego nie możemy. Zdanie: „Das mein Schule” – jest niekompletne i błędne gramatycznie.

Tak samo jak meine zachowuje się deine – „twoja“, w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, oraz „twoje”, w połączeniu z rzeczownikami w liczbie mnogiej. Powtórzę tu, że jeśli chodzi o liczbę mnogą, to w niemieckim nie ma znaczenia jaki jest rodzaj, wszystko, co w liczbie mnogiej rządzi się tymi samymi regułami.

Parę przykładów na zdania z deine z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej:

Das ist deine Hochschule. To jest twoja szkoła wyższa. Das ist deine Hochschule.

Das ist deine Arbeit. To jest twoja praca. Das ist deine Arbeit.

Das ist deine Sekretärin. To jest twoja sekretarka. Das ist deine Sekretärin.

Das ist deine Stelle. To jest twoje stanowisko (praca). Das ist deine Stelle.

Zaimki meine, deine łączą się też, tak jak wspomniałam, z rzeczownikami w liczbie mnogiej, np.:

Das sind meine Kinder. To są twoje dzieci. Das sind meine Kinder.

Das sine deine Kinder. To są twoje dzieci. Das sind deine Kinder.

Ponieważ nie znasz jeszcze słów w liczbie mnogiej ani tworzenia licyzbz mnogiej, zostaniemy przy tym skromnym przykładzie Kinder“.

Przechodzimy do pytań zaczynających się słowem na w“, np.:

wo gdzie wo

wer kto wer

was co was

wie ile wie

wie jak wie

woher skąd woher

Najprostszymi pytaniami tego typu są:

Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?

Was ist das? Co to jest? Was ist das?

albo:

Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz? Wo wohnst du?

Kiedy pytanie rozpoczyna się właśnie takim słowem na „w“, to zaraz na drugim miejscu stoi czasownik. Należy to zapamiętać i przed wypowiedzeniem takiego pytania zobaczyć wewnętrznym okiem wszystkie słowa, a czasownik przesunąć w myśli na drugie miejsce.

Oto przykłady dalsze:

Wie heißt du? Jak sie nazywasz? Wie heißt du?

Wer bist du? Kim jesteś Wer bist du?

Woher kommen Sie? Skąd pan/pani jest, Skąd państwo/panowie/panie są? Woher kommen Sie?

Wie alt bist du? Ile masz lat? Wie alt bist?

Wie viel ist 2 + 2 ? Ile jest 2+2 ? Wie viel ist 2 + 2 ?

Was sind Sie von Beruf? Kim pan/pani jest z zawodu? Kim państwo/panowie/panie są z zawodu? Was sind Sie von Beruf?

Wo lebt ihr? Gdzie żyjecie? Wo lebt ihr?

Wie arbeitet er? Jak on pracuje? Wie arbeitet er?

Odpowiedzi na te pytania już dobrze znasz. Jednak dla przypomnienia powtórzmy:

Ich heiße Monika. Nazywam się Monika. Ich heiße Monika.

Ich bin Nadja. Jestem Nadja. Ich bin Nadja.

Ich komme aus Polen. Jestem z Polski. Ich komme aus Polen.

Ich bin 30 Jahre alt. Mam 30 lat. Ich bin 30 Jahre alt.

2 + 2 ist 4. Dwa plus dwa jest cztery. 2 + 2 ist 4.

Ich bin Lehrerin von Beruf. Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin von Beruf.

Ich arbeitete als Verkäuferin. Pracuję jako sprzedawczyni. Ich arbeite als Verkäuferin.

Wir leben in Berlin. Żyjemy w Berlinie. Wir leben in Berlin.

Er arbeitet gut. On dobrze pracuje. Er arbeitet gut.

W zdaniach tego typu czasownik stoi na drugim miejscu.

Kolejnym punktem na dzisiaj to pytania zamknięte, alternatywnepytania, na które można odpowiedź tylko „tak“ lub „nie“.

W języku polskim pytanie takie tworzymy ze słówkiem „czy“.

Czy jesteś z Polski? Bardzo często opuszcza się słówko „czy“ i powstaje:

Jesteś z Polski?

Pytanie to po niemiecku brzmi tak:

Kommst du aus Polen? Kommst du aus Polen?

Co trzeba wię zrobić, żeby stworzyć takie właśnie, zamknięte pytanie?

Należy przesunąć czasownik na pierwsze miejsce, potem podmiot i reszta, odpowiednia intonacja i gotowe. Oto parę przykładów na takie właśnie, alternatywne, zamknięte pytanie:

Heißt du Monika? Nazywasz się Monika? Heißt du Monika?

Bist du Thomas? Nazywasz się (jesteś) Thomas? Bist du Thomas?

Kommst du aus Polen? Jesteś z Polski? Kommst du aus Polen?

Bist du 30 Jahre alt? Masz 30 lat? Bist du 30 Jahre alt?

Sind Sie Lehrerin von Beruf? Jest pani z zawodu nauczycielką? Sind Sie Lehrerin von Beruf?

Arbeitest du als Verkäuferin? Pracujesz jako sprzedawczyni? Arbeitest du als Verkäuferin?

Lebt ihr in Berlin? Żyjecie w Berlinie? Lebt ihr in Berlin?

W tym miejscu mała rada z mojej strony:

Jeżeli chcesz nawiązać z kimś kontakt, rozpocząć rozmowę, unikaj tego typu pytań, bo odpowiedź na nie krótkim „tak” lub „nie” prowadzi do nikąd i nie sprzyja wartkiemu dialogowi.

Jak możesz poprowadzić taką prostą rozmowę z zaimkami mein i dein? I używając jak najmniej zamnknietych pytań ? Podaję przykłady pytań odpowiedzi bez tłumaczenia na polski. Potraktuj je jako powtórkę. Nowymi słówkami mogą być:

jetzt teraz jetzt

auch również auch

hier tutaj hier

oder czy oder

Resztę słów powinieneś już znać, jeżeli jednak ich nie pamiętasz, to odsyłam do poprzednich odcinków dla początkujących. Wymawiam je tylko raz, żeby ten dialog był zrozumiały. Powtarzaj proszę każde pytanie i każdą odpowiedź.

Hallo, mein Name ist Monika.

Und du? Wie heißt du?

Hallo, ich bin Jakob.

Ich komme aus Deutschland.

Woher kommst du Monika?

Ich komme aus Polen.

Jetzt lebe ich in Berlin.

Wohnst du auch in Berlin, Jakob? 

Nein, ich wohne in München.

Ich arbeite hier als Ingenieur.

Wo arbeitest du, Monika?

Ich arbeite als Lehrerin.

Ist deine Arbeit hier oder in Polen?

Ich arbeite in Berlin.

Meine Kinder leben auch hier.

Hast du Kinder, Jakob?

Nein, ich habe keine Kinder.

Wie alt bist du Monika?

Ich bin 30 Jahre alt. Und du?

Ich bin 40 Jahre alt.

Tschüs!

Tschüs!

To był krótki, przykładowy dialog, którego na razie nie za bardzo można rozwinąć, ale gwarantuję Ci, że wkrótce będziesz mógł/mogła dłużej porozmawiać. Postaraj się, nawet na tym początkowym etapie, zadawać dużo pytań, możesz naprawdę pytać się już o wiele rzeczy. Może nie jest to tak bardzo interesujące, ale poprzez najprostsze, najbanalniejsze pytania podtrzymasz rozmowę i możesz tym samym ćwiczyć swój język na żywo. Zachęcam cię do tego, żeby wykorzystywać każdą okazję do rozmowy po niemiecku, jeżeli mieszkasz w kraju niemieckojęzycznym, a dopiero zaczynasz się uczyć. Jeżeli żyjesz w Polsce, to ćwicz i powtarzaj razem ze mną, mam nadzieję, że Ci się to przyda.

Na razie kończę, przesyłam uściski! Pa! Bis bald!

Pluraliatantum – deutsche Version, Folge 16

Pluraliatantum – deutsche Version, Transkription der Folge 16

Hallo, mein Name ist Monika. Heute wird die Rede sein über Pluraliatantum, die einerseits nichts Schwieriges darstellen – das sind bloß Substantive, die nur im Plural vorkommen. Andererseits besteht die Problematik beim Deutschlernen darin, Folgendes zu begreifen und im Gedächtnis zu behalten: Die Worte, die im Polnischen nur in der Mehrzahl stehen, sehen nicht unbedingt genauso in der deutschen Sprache aus. Welche Fehler macht man dann? Sogar die Personen, die schon lange die Sprache lernen, sagen in einem Zug:

Die Brille sind neu. Was natürlich falsch ist, weil es korrekt heißt: Die Brille ist neu. Die Brille, im Gegensatz zum polnischen Wort verfügt im Deutschen über die Einzahl und Mehrzahl.

Worauf muss man im Kontext Pluraliatantum und Singulariatantum achten? Sowohl auf die passende Verbform, als auch auf die richtige Deklination und Endungen von Adjektiven, die zusammen mit dem Substantiv stehen.

Zögern wir also nicht, machen wir uns ans Werk, also ans Hören, Wiederholen, Lesen oder an alles zusammen! Die Transkription ist natürlich auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl zu finden.

Du kennst sicherlich eine ganze Menge Pluraliatantum im Polnischen. Das sind z. B.:

Ferien, Geburtstag, Namenstag, Tatra, Italien, Brille, Schere, Tür, Treppe, Höschen, Strumpfhose, Mund und Rücken.

Kaum zu glauben, aber das sind nur wenige Beispiele, die im Polnischen nur in der Mehrzahl stehen.

Auf Deutsch gibt es auch eine Menge Wörter, die nur über Plural verfügen

Sie bilden folgende Gruppen:

  • geografische Bezeichnungen

  • Personengruppen

  • Zeitbegriffe

  • Krankheiten

  • Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft

  • Finanz- und Rechtsbegriffe

  • Begriffe des menschlichen Verhaltens

  • Sonstiges

Hier also passende Beispiele zu diesen Gruppen. Ich nenne absichtlich keinen Artikel, weil alle diese Wörter sowieso den Artikel „die” besitzen, oder sie werden ohne den Artikel verwendet.

1. Geografische Bezeichnungen (Gebirge, Inselgruppen, Länder)

Alpen

Karpaten

Bermudas

USA

2. Personengruppen

Eltern

Geschwister

Leute

3. Zeitbegriffe

Ferien

Flitterwochen

4. Krankheiten

Masern

Pocken

Röteln

5. Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft

Kurzwaren

Lebensmittel

Möbel

Textilien

6. Finanz- und Rechtsbegriffe

Aktiva

Passiva

Alimente

Einkünfte

Kosten

Personalien

7. Begriffe des menschlichen Verhaltens

Schliche

Umtriebe

8. Sonstiges

Gliedmaßen

Imponderabilien

Makkaroni

Memoiren

Realien

Shorts

Utensilien

Manche Pluraliatantum besitzen eine Singularform, die aber nur ausnahmsweise – meist ironisch-scherzhaft – verwendet wird:

Flausen

Gewissenbisse

Machenschaften

Lass uns also wiederholen:

Als Pluraliatantum bezeichnet man Substantive, die nur in der Mehrzahl vorkommen. In der deutschen Sprache sind das:

  • geografische Bezeichnungen

  • Personengruppen

  • Zeitbegriffe

  • Krankheiten

  • Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft

  • Finanz- und Rechtsbegriffe

  • Begriffe des menschlichen Verhaltens

  • Sonstiges

Ich möchte an dieser Stelle ein Wort vorstellen, das zwar die Einzahl besitzt, aber es wird meistens in der Mehrzahl benutzt:

der Umstand

Plural:

die Umstände

unter keinen Umständen

Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!

unter diesen Umständen

Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.

Nicht viel (keine) Umstände machen

Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.

jemandem Umstände machen

Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.

Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.

Vielen Dank für das Zuhören! Du kannst natürlich meinen Blog www.niemieckizmoniką.pl abonnieren, um keine aktuelle Folge zu verpassen. Bis bald!

Pluraliatantum – odcinek 15

Pluraliatantum – transkrypcja odcinka nr 15

Cześć, mam na imię Monika. Dzisiaj będzie mowa o Pluraliatantum, które z jednej strony nie są czymś trudnym do zrozumienia – są to po prostu rzeczowniki występujące tylko w liczbie mnogiej. Jednak trudność, jaką napotyka się z nimi w nauce języka niemieckiego, to uzmysłowienie sobie i zapamiętanie, że to, co występuje w polskim tylko liczbie mnogiej wcale nie musi tak wyglądać w niemieckim. Jakie się wtedy popełnia błędy? Otóż nawet osoby uczące się długo mówią z rozpędu:

Die Brille sind neu. Okulary są nowe. Co oczywiście jest błedem bo w niemieckim mówi się:

Die Brille ist neu. Die Brille występują w liczbie pojedynczej i mnogiej.

Na co trzeba uważać w kontekście Pluraliatantum i Singulariatantum? Oczywiście przede wszystkim na odpowiednią formę czasownika, ale też na deklinację i końcówki przymiotnika, który z danym rzeczownikiem stoi.

Nie zwlekajmy więc i zabierajmy się do dzieła, czyli słuchania, powtarzania, czytania, albo wszystkiego naraz! Transkrypcja jest oczywiście na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl.

Znasz na pewno mnóstwo Pluraliatantum w języku polskim. Są to np.:

wakacje, ferie

urodziny, imieniny

Tatry, Włochy

okulary, nożyczki

drzwi, schody

majtki, rajstopy

usta, plecy

To akurat tylko przykładowe słowa, czyli rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej.

W języku niemieckim, takich słów, które dysponują wyłącznie liczbą mnogą też jest sporo.

Tworzą one następujące grupy:

  • nazwy geograficzne

  • określenia osb

  • okrelenia czasu

  • choroby

  • wyrażenia zbiorowe występujące handlu i gospodarce

  • wyrażenia z zakresu finansów i prawa

  • słowa określające ludzkie zachowanie

  • pozostałe

Oto pasujące do tych grup przykłady. Celowo nie podaje do nich rodzajnika, bo i tak mają one wszystkie rodzajnik „die”, lub występują bez niego.

1. Nazwy geograficzne

Alpen Alpy Alpen

Karpaten Karpaty Karpaten

Bermudas Bermudy Bermudas

USA Stany Zjednoczone Ameryki USA

2. Określenia osób

Eltern rodzice Eltern

Geschwister rodzeństwo Geschwister

Leute ludzie Leute

3. Określenia czasu

Ferien ferie Ferien

Flitterwochen miesiąc miodowy Flitterwochen

4. Choroby

Masern odra Masern

Pocken ospa Pocken

Röteln różyczka Röteln

5. Wyrażenia zbiorowe z handlu i gospodarki

Kurzwaren pasmanteria Kurzwaren

Lebensmittel artykuły spożywcze Lebensmittel

Möbel meble Möbel

Textilien artykuły tekstylne Textilien

6. Wyrażenia z dziedziny finansów i prawa

Aktiva środki aktywne Aktiva

Passiva środki pasywne Passiva

Alimente alimenty Alimente

Einkünfte wpływy, zarobki Einkünfte

Kosten koszty Kosten

Personalien dane osobowe Personalien

7. Słowa oznaczające ludzkie zachowanie

Schliche sztuczki, wybiegi Schliche

Umtriebe intrygi Umtriebe

8. Pozostałe słowa

Gliedmaßen kończyny Gliedmaßen

Imponderabilien rzeczy nie dajce się obliczyć Imponderabilien

Makkaroni makaron Makkaroni

Memoiren pamątki Memoiren

Realien realia Realien

Shorts szorty Shorts

Utensilien przybory Utensilien

Niektóre Pluraliatantum posiadają formę w liczbie pojedynczej używaną tylko w znaczeniu żartobliwoironicznym:

Flausen bzdury Flausen

Gewissenbisse wyrzut sumienia Gewissenbisse

Machenschaften intrygi Machenschaften

Powtórzmy więc:

Pluraliatantum to rzeczowniki wystepujące tylko w liczbie mnogiej. W języku niemieckim są to:

  • nazwy geograficzne

  • określenia osób

  • określenia czasu

  • choroby

  • wyrażenia zbiorowe występujące handlu i gospodarce

  • wyrażenia z zakresu finansów i prawa

  • słowa określające ludzkie zachowanie

  • pozostałe

tym momencie chciałabym przedstawić pewne słowo, które posiada co prawda liczbę pojedynczą, ale najczęciej używane jest w liczbie mnogiej.

der Umstand okoliczność, trudność der Umstand

liczba mnoga:

die Umstände die Umstände

unter keinen Umständen w żadnym razie (przypadku) unter keinen Umständen

Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!

żadnym wypadku nie pozwolę na coś podobnego!

Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!

unter diesen Umständen w tych warunkach (okolicznościachunter diesen Umständen

Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.

W tych warunkach nic już więcej nie mogę dla pana zrobić.

Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.

Nicht viel (keine) Umstände machen nie robić ceregieli Nicht viel (keine) Umstände machen

Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.

Proszę nie robić ceregieli! Proszę czuć się jak u siebie w domu.

Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.

jemandem Umstände machen sprawiać komuś klopot jemandem Umstände machen

Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.

Jeśli to panu nie sprawi zbytniego kłopotu, chętnie obejrzałbym pańską kolekcję.

Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.

Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.

Jeśli nie sprawi Ci to zbytniego kłopotu, napisz proszę komentarz do tego odcinka.

Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.

Bardzo dziękuję za słuchanie! Możesz oczywiście zaprenumerować mój blog www.niemieckizmoniką.pl, żeby nie przeoczyć żadnego odcinka. Na razie! Bis bald!

Singulariatantum – deutsche Version, Folge 14

Singulariatantum – Transkription der Folge 14

Hallo, mein Name ist Monika. Singulariatantum kommen auch in der polnischen Sprache sehr oft vor, aber du weißt vielleicht nicht, wie sie fachlich benannt werden. Das sind z. B.: Salz und Pfeffer, Aluminium und Baumwolle, Jugend und Intelligenz, Warschau und Luft. Was verbindet die Wörter? Sie werden kaum anders als nur im Singular benutzt.

Wie sieht das Thema in der deutschen Sprache aus? Sehr ähnlich. Heute wirst du ein paar Beispiele hören, die in 5 Gruppen geordnet werden.

  • Stoffnamen

  • Sammelnamen (Kollektiva)

  • Abstrakta

  • Eigennamen

  • Körperteile und Kleidungsstücke

Es geht los!

Der überwiegende Teil der deutschen Substantive kommt in beiden Nummeri vor – Singular und Plural. Daneben gibt es Substantive, die auf Grund ihrer Semantik auf einen Numerus beschränkt sind. Substantive, die nur im Singular vorkommen heißen Singulariatantum. Substantive, die auf den Plural beschränkt sind, heißen Pluraliatantum.

Heute beschäftigen wir uns mit Singulariatantum.

Die Substantive werden in 5 Gruppen geordnet.

1. Stoffnamen

Nur im Singular stehen Stoffnamen, wenn sie ganz allgemein gebraucht werden:

das Kupfer das Kupfer

Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.

Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.

der Schnee der Schnee

Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.

Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.

Zu den singularischen Stoffnamen gehören die Bezeichnungen vieler Stoffe natürlichen Vorkommens:

– chemische Elemente wie:

der Sauerstoff der Sauerstoff

der Schwefel der Schwefel

das Eisen das Eisen

– Mineralien wie:

der Quarz der Quarz

der Feldspat der Feldspat

– Witterungsprodukte:

der Schnee der Schnee

der Tau der Tau

– pflanzliche und tierische Produkte:

der/das Gummi der/das Gummi

die Wolle die Wolle

die Milch die Milch

– wie auch die Bezeichnungen für viele von Menschen hergestellte Stoffe (vor allem Lebens-, und Genußmittel und Erzeugnisse für die Körperpflege):

die Butter die Butter

die Schokolade die Schokolade

der Tee der Tee

der Sekt der Sekt

die Hautcreme die Hautcreme

2. Sammelnamen (Kollektiva)

Nur im Singular stehen Sammelnamen, wenn sie Bezeichnungen einer einheitlichen, umfassender Klasse sind, die als ungegliedert aufgefasst wird:

die Bevölkerung die Bevölkerung

Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.

Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.

das Gepäck das Gepäck

Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.

Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.

Zu den singularischen Sammelnamen gehören:

– die Bezeichnungen für zahlreiche Personengruppen:

die Polizei die Polizei

die Marine die Marine

das Personal das Personal

die Verwandschaft die Verwandschaft

– Tier- und Pflanzenklassen:

das Wild das Wild

das Geflügel das Geflügel

das Getreide das Getreide

das Obst das Obst

das Wurzelwerk das Wurzelwerk

3. Abstrakta

Nur im Singular stehen Abstrakta, wenn sie ungegliederte Allgemeinbegriffe darstellen:

der Fleiß der Fleiß

Er arbeitet mit viel Fleiß.

Er arbeitet mit viel Fleiß.

die Erziehung die Erziehung

Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.

Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.

Ebenso:

der Aufbau der Aufbau

die Planung die Planung

der Verkehr der Verkehr

das Bewußtsein das Bewußtsein

das Vertrauen das Vertrauen

die Ruhe die Ruhe

die Liebe die Liebe

das Glück das Glück

die Angst die Angst

der Ursprung der Ursprung

das Unrecht das Unrecht

Mit dem letzten Wort: das Unrecht schlage ich ein paar Redemittel vor.

jmdm ein Unrecht antun jmdm ein Unrecht antun

ein Unrecht wieder gutmachen ein Unrecht wieder gutmachen

Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.

Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.

Unrecht Gut gedeiht nicht. Unrecht Gut gedeiht nicht.

Die nächsten Singulariatantum sind:

4. Eigennamen

Nur im Singular stehen Eigennamen, wenn sie ein bestimmtes Einzelnes (Individuum) bezeichnen. Zu solchen Eigennamen gehören die Personennamen (Vor- und Familiennamen), die Individualnamen (Rufnamen) der Haustiere, die Namen verschiedener Produkte der menschlicher Kultur und Technik (Büchertitel, Schiffsnamen u. a.) und lokale Bezeichnungen (Fluß-, Länder- und Ortsnamen, Namen von Betrieben, Gaststätten, Kinos u. ä.)

der Schriftsteller Günter Grass

der Hund Ajax

Mozarts Oper Don Giovanni“

das Kino Colloseum

5. Körperteile und Kleidungsstücke

In bestimmten Verbindungen werden die Bezeichnungen von Körperteilen und Kleidungsstücken im Singular verwendet. Dieser Gebrauch ist fakultativ.

Sie gaben sich die Hand.

Sie gaben sich die Hand.

Sie trugen Hut und Mantel.

Sie trugen Hut und Mantel.

Das ist alles zu diesem Thema. Wir wiederholen:

Singulariatantum sind Substantive, die nur im Singular vorkommen In der deutschen Sprache sind das:

  • Stoffnamen

  • Sammelnamen (Kollektiva)

  • Abstrakta

  • Eigennamen

  • Körperteile und Kleidungsstücke

Danke für das Zuhören! Wenn diese Folge Dir gefallen hat, schreib das bitte in Deinem Kommentar. Du kannst natürlich meinen Blog abonieren:  www.niemieckizmoniką.pl, um keine neue Folge zu verpassen. Bis bald!

Singulariatantum – odcinek 13

Singulariatantum – transkrypcja odcinka nr 13

Cześć, mam na imię Monika. Singulariatantum występują w języku polskim na codzień, ale może nie wiesz, że tak je się fachowo określa. Są to np. sól i pieprz, aluminium i bawełna, młodzież i inteligencja, Warszawa i powietrze. Co łączy te słowa? Prawie nigdy nie występują one w liczbie mnogiej.

Jak się ta sprawa ma w języku niemieckim? Bardzo podobnie. Dzisiaj usłyszysz parę przykładów, które będą usystematyzowane w pięć grup:

  • materiały, substancje, tworzywa

  • rzeczowniki zbiorowe

  • rzeczowniki abstrakcyjne

  • nazwy własne

  • części ciała i części ubioru

Zaczynamy!

Przeważająca część rzeczowników występuję w dwóch liczbach – pojedynczej i mnogiej. Jednak istnieją rzeczowniki, które ze względu na swoje znaczenie są ograniczone do posiadania tylko jednej liczby. Rzeczowniki, które występują tylko w liczbie pojedynczej nazywają się Singulariatantum. Rzeczowniki, które mają tylko liczbę mnogą to Pluraliatantum.

Dzisiaj zajmiemy się Singulariatantum.

Rzeczowniki te są przydzielone do pięciu grup.

1. Materiały

Tylko w liczbie pojedynczej występują materiały, które używane są ogólnie, np.:

das Kupfer miedź das Kupfer

Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.

Miedź odznacza się swoją przewodnością elektryczną.

Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.

der Schnee śnieg der Schnee

Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.

W ostatnim tygodniu spadło dużo śniegu.

Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.

Do nazw materiałów występujących tylko w liczbie pojedynczej należą materiały pochodzenia naturalnego:

– związki chemiczne takie jak np.:

der Sauerstoff tlen der Sauerstoff

der Schwefel siarka der Schwefel

das Eisen żelazo das Eisen

– minerały takie jak np.:

der Quarz kwarc der Quarz

der Feldspat kalcyt der Feldspat

– opady pogodowe:

der Schnee śnieg der Schnee

der Tau rosa der Tau

produkty roślinne i odzwierzęce:

der/das Gummi guma der/das Gummi

die Wolle wełna die Wolle

die Milch mleko die Milch

– jak również określenia produktów, które zostałe stworzone przez człowieka (przede wszystkim artykuły żywnościowe i tzw. używki oraz artykuły do pielegnacji ciaławystępują z reguły tylko w liczbie pojedynczej:

die Butter masło die Butter

die Schokolade czekolada die Schokolade

der Tee herbata der Tee

der Sekt szampan der Sekt

die Hautcreme krem do ciała die Hautcreme

2. Nazwy zbiorowe (Kollektiva)

Wyłącznie w liczbie pojedynczej występują nazwy zbiorowe, jeśli są one określeniami jednolitej, obszernej klasy, której już się dalej nie dzieli.

die Bevölkerung ludność die Bevölkerung

Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.

Ludność została wezwana do akcji darowizny.

Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.

das Gepäck bagaż das Gepäck

Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.

Wieczoerm przynieśliśmy bagaż na dworzec.

Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.

Do rzeczowników zbiorowych, które występują w liczbie pojedynczej należą:

 liczne określenia grup osób, np.:

die Polizei policja die Polizei

die Marine marynarka die Marine

das Personal personel das Personal

die Verwandschaft krewni die Verwandschaft

– klasy zwierząt i roślin:

das Wild dziczyzna das Wild

das Geflügel drób das Geflügel

das Getreide zboże das Getreide

das Obst owoce das Obst

das Wurzelwerk system korzeniowy das Wurzelwerk

3. Określenia abstrakcyjne

Tylko w liczbie pojedynczej występują określenia abstrakcyjne, jeśli przedstawiają określenia ogólne i niepodzielne:

der Fleiß pilność, pracowitość der Fleiß

Er arbeitet mit viel Fleiß.

On bardzo pilnie pracuje.

Er arbeitet mit viel Fleiß.

die Erziehung wychowanie die Erziehung

Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.

Wychowanie dzieci jest ważnym zadaniem.

Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.

Mamy również:

der Aufbau budowa, struktura der Aufbau

die Planung planowanie die Planung

der Verkehr ruch, komunikacja der Verkehr

das Bewußtsein świadomość das Bewußtsein

das Vertrauen zaufanie das Vertrauen

die Ruhe spokój die Ruhe

die Liebe miłość die Liebe

das Glück szczęście das Glück

die Angst strach die Angst

der Ursprung początek der Ursprung

das Unrecht niesprawiedliwość, bezprawie das Unrecht

Z tym ostatnim słowem das Unrecht proponuję parę wyrażeń.

jmdm ein Unrecht antun wyrządzić komuś krzywdę jmdm ein Unrecht antun

ein Unrecht wieder gutmachen naprawić krzywdę ein Unrecht wieder gutmachen

Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.

Kto wyrządził drugiemu krzywdę, powinien ją naprawić.

Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.

Unrecht Gut gedeiht nicht. Cudza krzywda na dobre nie wyjdzie (szczęścia nie da). Kradzione nie tuczy. Unrecht Gut gedeiht nicht.

Następne do wymienienia są:

4. Nazwy własne

Tylko w liczbie pojedynczej występują nazwy własne, które określają jakąś jednostkę. Do takich nazw własnych należą imiona osób(imiona i nazwiska), imiona indywidualne używane do zwierząt, nazwy różnych produktów ludzkiej kultury i techniki (tytuły książek, nazwy statków) i określenia różnych miejsc (nazwy rzek, krajów i miejscowości, nazwy zakładów, restauracji, kin itp.)

der Schriftsteller (pisarz) Günter Grass

der Hund (pies)Ajax

Mozarts Oper Don Giovanni“

das Kino Colloseum

5. Części ciała i części ubioru

W niektórych połączeniach używa się określeń części ciała i ubioru tylko w liczbie pojedynczej. Użycie tych słów w ten sposób jest falkutatywne.

Sie gaben sich die Hand.

Oni podali sobie rękę.

Sie gaben sich die Hand.

Sie trugen Hut und Mantel.

Oni nosili kapelusz i płaszcz.

Sie trugen Hut und Mantel.

To tyle na ten temat, powtórzmy więc:

Singulariatantum to rzeczowniki wystepujące tylko w liczbie pojedynczej. W języku niemieckim są to:

  • materiały, substancje, tworzywa

  • rzeczowniki zbiorowe

  • rzeczowniki abstrakcyjne

  • nazwy własne

  • części ciała i części ubioru tylko w pewnych wyrażeniach

Dziękuję za słuchanie! Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl, który możesz zaprenumerować żeby nie przeoczyć żadnego odcinka. Daj znać w komentarzu, co sądzisz o moim podcaście. Będę wdzięczna za uwagi i propozycje nowych tematów. Na razie! Bis bald!

Bawię się liczbami – odcinek 12

Bawię się liczbami – transkrypcja odcinka nr 12

Szanowni Państwo! Mam na imię Monika i chciałabym was dzisiaj przekonać do tego, że tworzenie liczb po niemiecku i użycie liczebników głównych jest bajecznie proste. Niezależnie, czy występują samodzielnie, czy razem z rzeczownikami, nie ma mowy o jakiś trudnych deklinacjach, akrobacjach i skomplikowanych regułach, tak jak jest to w języku polskim.

Czy ktokolwiek z Was, dla których polski jest językiem ojczystym, oprócz nauczycieli języka polskiego jako obcego, jest świadomy tych wszystkich zasad, które trzeba stosować, jeśli mamy do czynienia z liczbami? Weźmy np. takie zdanie: Mamy dwa domy. Tu wszystko jest proste. Ale:

Mamy pięć domów. Co dzieje się z rzeczownikiem? Dlaczego tak się dzieje? Nawet jeśli wiemy, że w języku polskim po konkretnych liczbach musimy użyć dopełniacza liczby mnogiej, nie zastanawiamy się nad tym, wiemy to po prostu i już.

A inne zdania: Idę na spacer z sześciorgiem dzieci. Albo: Przyglądam się dwóm domom. Bawię się z siedmioma psami. Brzmi naprawdę skomplikowanie, mimo to wybierasz zawsze poprawną formę. Wyobraź sobie jednak osobę uczącą się języka polskiego, albo jeszcze lepiej nauczyciela, który musi jej to wszystko wytłumaczyć.

Ucząc się niemieckiego jesteś w komfortowej sytuacji. Z liczebnikami głównymi nic się nie dzieje. Mówisz więc:

Ich gehe mit sechs Kindern spazieren.

Ich schaue mir zwei Häuser an.

Ich spiele mit sieben Hunden.

Jeśli chodzi o rzeczownik w tych przykładach (w zdaniu pierwszym i trzecim), to dostaje on w celowniku liczby mnogiej -n, ale musisz przyznać, że to jest po prostu nic w porównaniu z polskim.

Jesteś już więc zmotywowany / a do słuchania tego odcinka, którego trankrypcję odczytasz na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl.

Pomyślałam, że liczby, nawet te tylko od zera do stu zasługują na odzielny odcinek. Chciałabym zaproponować Ci powtarzanie liczb w trochę niekonwencjonalny sposób. Mogłabym też powiedzieć: daj się uwieść liczbom, pozwól, żeby nie były dla Ciebie czymś trudnym do wymówienia. Zdaj się na mnie, wiem co robię ;-)

Po liczbach będzie tylko jedno pytanie o wiek i przykłady odpowiedzi.

Zanim zacznę liczyć od 0 do 100, co gwarantuje, że nie będzie nudne, jedno słowo o tworzeniu liczb. Jest to naprawdę proste: począwszy od 21 mówisz cyfrę od tyłu razem z „i“ – „und“a mianowicie: einundzwanzig. I tak do 99: neunundneunzig. Potem to już tylko sto: hundert.

Namawiam Cię do powtarzania razem ze mną.

null 1 eins zwei

drei 4 vier 5 fünf

sechs 7 sieben 8 acht

neun 10 zehn 11 elf

12 zwölf 13 dreizehn 14 vierzehn

15 fünfzehn 16 sechzehn 17 siebzehn

18 achtzehn 19 neunzehn 20 zwanzig

21 einundzwanzig 22 zweiundzwanzig

23 dreiundzwanzig 24 vierundzwanzig

25 fünfundzwanzig 26 sechsundzwanzig

27 siebenundzwanzig 28 achtundzwanzig

29 neunundzwanzig 30 dreißig

31 einunddreißig 32 zweiunddreißig

33 dreiunddreißig 34 vierunddreißig

35 fünfunddreißig 36 sechsunddreißig

37 siebenunddreißig 38 achtunddreißig

39 neununddreißig 40 vierzig

41 einundvierzig 42 zweiundvierzig

43 dreiundvierzig 44 vierundvierzig

45 fünfundvierzig 46 sechsundvierzig

47 siebenundvierzig 48 achtundvierzig

49 neunundvierzig 50 fünfzig

51 einundfünfzig 52 zweiundfünfzig

53 dreiundfünfzig 54 vierundfünfzig

55 fünfundfünfzig 56 sechsundfünfzig

57 siebenundfünfzig 58 achtundfünfzig

59 neunundfünfzig 60 sechzig

61 einundsechzig 62 zweiundsechzig

63 dreiundsechzig 64 vierundsechzig

65 fünfundsechzig 66 sechsundsechzig

67 siebenundsechzig 68 achtundsechzig

69 neunundsechzig 70 siebzig

71 einundsiebzig 72 zweiundsiebzig

73 dreiundsiebzig 74 vierundsiebzig

75 fünfundsiebzig 76 sechsundsiebzig

77 siebenundsiebzig 78 achtundsiebzig

79 neunundsiebzig 80 achtzig

81 einundachtzig 82 zweiundachtzig

83 dreiundachtzig 84 vierundachtzig

85 fünfundachtzig 86 sechsundachtzig

87 siebenundachtzig 88 achtundachtzig

89 neunundachtzig 90 neunzig

91 einundneunzig 92 zweiundneunzig

93 dreiundneunzig 94 vierundneunzig

95 fünfundneunzig 96 sechsundneunzig

97 siebenundneunzig 98 achtundneunzig

99 neunundneunzig 100 hundert

Trochę mnie poniosło i zaczęłam liczyć na końcu wstecz, wybacz ;-)

Po tylu liczbach tylko jedno pytanie: Ile masz lat?

Wie alt bist du? Ile masz lat? Wie alt bist du?

albo formalnie:

Wie alt sind Sie? Ile ma pan/pani lat? Ile mają państwo/panowie/panie lat? Wie alt sind Sie?

Odpowiadamy:

Ich bin … i tu wstawiamy liczbę Jahre alt.

np.:

Ich bin 20 Jahre alt. Mam 20 lat. Ich bin 20 Jahre alt.

Ich bin 25 Jahre alt. Mam 25 lat. Ich bin 25 Jahre alt.

Ich bin 30 Jahre alt. Mam 30 lat. Ich bin 30 Jahre alt.

Ich bin 35 Jahre alt. Mam 35 lat. Ich bin 35 Jahre alt.

Podobne pytanie:

Wie alt ist er? Ile on ma lat Wie alt ist er?

Przykladowe odpowiedzi:

Er ist 40 Jahre alt. On ma 40 lat. Er ist 40 Jahre alt.

Er ist 45 Jahre alt. On ma 45 lat. Er ist 45 Jahre alt.

Er ist 50 Jahre alt. On ma 50 lat. Er ist 50 Jahre alt.

I jedno słówko:

das Alter wiek das Alter

Na koniec proponuję parę zadań matematycznych.

plus to plus

minus to minus

ist to jest, w tym kontekście „równa się”

I jeszcze jedno pytanie:

wie viel ile wie viel

Wie viel ist 3 + 6 ? Ile jest 3 + 6 ?

3 + 6 ist 9. 3 + 6 jest 9

Zaczynamy!

Wie viel ist 3 + 6 ?

3 + 6 ist 9.

Wie viel ist 7 – 5 ?

7 – 5 ist 2.

Wie viel ist 14 + 8 ?

14 + 8 ist 22.

Wie viel ist 45 – 9 ?

45 – 9 ist 36.

Wie viel ist 74 + 26?

74 + 26 ist 100.

Drogi słuchaczu, droga słuchaczko, jeśli nie wyszło od razu wszystko tak świetnie, nie przejmuj się.

Rom wurde auch nicht an einem Tag erbaut. Nie od razu Kraków zbudowano.

Es ist noch kein Meister vom Himmel gefallen. Nikt nie rodzi się mistrzem.

Dziękuję za wysłuchanie, trzymaj się, pa! Tschüs!

Jestem singielką – odcinek 11

Jak powiedzieć po niemiecku, że jest się żonatym, a jak, że rozwiedzionym.? Te i inne podobne pytania, trochę gramatyki i parę nowych słówek. Prosta lekcja, ale dużo się nauczysz, powtarzając za mną!

Jestem singielką – transkrypcja odcinka nr 11

Cześć! Mam na imię Monika. Dzisiaj przedstawię pytania i odpowiedzi na temat:

  • stanu cywilnego

  • dzieci

Będą również:

  • koniugacjczasowników sein“(być)„leben“(żyć), „haben“(mieć)„wohnen“(mieszkać) i „glauben“ (myśleć, wierzyć, sądzić) w czasie teraźniejszym

  • negacja ze słowem nicht“(nie)

Czeka cię również parę nowych słówek. Jak zwykle robię krótką przerwę po niemieckim słówku lub zdaniu. Powtarzaj proszę na głos. Transkrypcję możesz przeczytać na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl.

Chciałabym, żebyś dzięki dzisiejszemu odcinkowi nie tylko poznał/poznała nowe wyrażenia, ale również sięgnęła po wcześniejsze nagrania. Jeżeli dopiero zaczynasz poznawać niemiecki, ale również w celu gruntownej powtórki i utrwalenia posiadanej już przez ciebie wiedzy, możesz sięgnąć do odcinków nr1, 2 i 10.

Zaczynamy!

Wiesz już, w jaki sposób powiedzieć, jak się nazywasz, skąd jesteś i czym się zajmujesz zawodowo.

Ich heiße Monika, ich komme aus Polen und arbeite als Lehrerin.

Nazywam się Monika, pochodzę z Polski i pracuję jako nauczycielka.

Ich heiße Monika, ich komme aus Polen und arbeite als Lehrerin.

Znasz podstawowe zwroty na powitanie i pożegnanie, np.:

Guten Morgen! Dzień dobry! (używane rano) Guten Morgen!

Guten Tag! Dzień dobry! Guten Tag!

Auf Wiedersehen! Do widzenia! Auf Wiedersehen!

Bitte proszę Bitte

Danke dziękuję Danke

i jeszcze parę innych.

Wiesz, jak się zapytać o samopoczucie i na to odpowiedzieć, np.:

Wie geht`s? Co słychać? Wie geht`s?

Sehr gut, danke. Bardzo dobrze, dziękuję. Sehr gut, danke.

Znasz formalną formę „Sie”, pisaną zawsze dużą literą i oznaczającą pan/pani/państwo/panowie/panie

Poznałeś/poznałaś alfabet i koniugację czasowników kommen“(przyjść), heißen“ (nazywać się) i sein“ (być) w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego.

Jeżeli jednak masz jakieś z tym trudności lub nie wszystko jest jeszcze jasne, odsyłam do wspomnianych odcinków nr 1, 2 i 10.

Pierwsze nowe słowo na dziś:

der Familienstand stan cywilny der Familienstand

Ich bin verheiratet. Jestem mężatką. Jestem żonaty. Ich bin verheiratet.

Ich bin geschieden. Jestem rozwiedziona, rozwiedziony. Ich bin geschieden.

A teraz mniej oficjalnie i bardziej szczegółowo:

Ich bin Single. Jestem singlem/singielką. Ich bin Single.

Ich lebe allein. Żyje sama/sam. Ich lebe allein.

Wir sind nicht verheiratet, aber Thomas und ich leben zusammen.

Nie jesteśmy małżeństwem, ale Thomas i ja żyjemy razem.

Wir sind nicht verheiratet, aber Thomas und ich leben zusammen.

Zanim przejdziemy do dalszych zdań, przedstawiam czasowniki sein“(być), leben“(żyć) i haben“(mieć) w czasie teraźniejszym.

czasownik być”

sein być sein

ich bin (ja) jestem ich bin

du bist (ty) jesteś du bist

er/sie/es ist on, ona, ono jest er/sie/es ist

wir sind (my) jesteśmy wir sind

ihr seid (wy) jesteście ihr seid

sie sind oni/one są sie sind

Sie sind Sie pisane dużą literą: pan/pani jest, państwo, panowie, panie są Sie sind

czasownik „leben”

leben żyć leben

ich lebe (ja) żyję ich lebe

du lebst (ty) żyjesz du lebst

er/sie/es lebt on/ona/ono żyje er/sie/es lebt

wir leben (my) żyjemy wir leben

ihr lebt (wy) żyjecie ihr lebt

sie leben oni/one żyją sie leben

Sie leben Sie pisane dużą literą: pan/pani żyje, państwo, panowie, panie żyją Sie leben

czasownik „haben“

haben mieć haben

ich habe (ja) mam ich habe

du hast (ty) masz du hast

er/sie/es hat on, ona, ono ma er/sie/es hat

wir haben (my) mamy wir haben

ihr habt (wy) macie ihr habt

sie haben oni, one mają się haben

Sie haben „Sie” pisane dużą literą: pan/pani ma, państwo/panowie/panie mają Sie haben

Przechodzimy do dzieci.

Ich habe ein Kind. Mam dziecko. Ich habe ein Kind.

Ich habe zwei Kinder. Mam dwoje dzieci. Ich habe zwei Kinder.

Ich habe keine Kinder. Nie mam dzieci. Ich habe keine Kinder.

Nie omawiamy na razie liczby mnogiej, więc przyjmij proszę tę formę:

das Kind dziecko das Kind

die Kinder dzieci die Kinder

Jak mogę powiedzieć, że nie jestem mężatką/żonaty?

Ich bin nicht verheiratet. Nie jestem mężatką/żonaty. Ich bin nicht verheiratet.

Mamy tu zaprzeczenie w formie słowa nicht“, które zaprzecza czasownik i stoi za nim.

Ich bin nicht verheiratet. Nie jestem mężatką/żonaty. Ich bin nicht verheiratet.

We wcześniejszym zdaniu o dzieciach było jednak słowo keine“. Zaprzeczenie to dotyczy rzeczownika i stoi przed nim. O tym też będzie wkrótce.

Jakie możemy podać przykłady z zaprzeczeniem „nicht“?

Ich heiße nicht Monika. Nie nazywam się Monika. Ich heiße nicht Monika.

Ich komme nicht aus Polen. Nie pochodzę z Polski. Ich komme nicht aus Polen.

Ich arbeite nicht als Lehrerin. Nie pracuję jako nauczycielka. Ich arbeite nicht als Lehrerin.

Er ist nicht verheiratet. On nie jest żonaty. Er ist nicht verheiratet.

Sie lebt nicht allein. Ona nie żyje sama. Sie lebt nicht allein.

Wir sind nicht geschieden. Nie jesteśmy rozwiedzeni. Wir sind nicht geschieden.

Wir leben nicht zusammen. Nie żyjemy razem. Wir leben nicht zusammen.

Ich glaube, sie ist nicht verheiratet. Myślę, że ona nie jest mężatką. Ich glaube, sie ist nicht verheiratet.

Da ist richtig, sie ist nicht verheiratet. To się zgadza, ona nie jest mężatką. Da ist richtig, sie ist nicht verheiratet.

Das ist falsch, er ist nicht geschieden. To nieprawda, on nie jest rozwiedziony. Das ist falsch, er ist nicht geschieden.

Usłyszałeś/usłyszałaś tu nowe słowa:

verheiratet zamężna, żonaty verheiratet

geschieden rozwiedziony, rozwiedziona geschieden

glauben myśleć, wierzyć glauben

allein sam, sama allein

richtig dobrze, poprawnie richtig

falsch źle, niepoprawnie falsch

Przyjrzyjmy się czasownikom wohnen“ – mieszkać i glauben“ – myśleć, wierzyć:

czasownik „wohnen“

wohnen“ mieszkać wohnen“

ich wohne (ja) mieszkam ich wohne

du wohnst (ty) mieszkasz du wohnst

er/sie/es wohnt on/ona/ono mieszka er/sie/es wohnt

wir wohnen (my) mieszkamy wir wohnen

ihr wohnt (wy) mieszkacie ihr wohnt

sie wohnen oni/one mieszkają sie wohnen

Sie wohnen „Sie“ pisane dużą literą: pan/pani mieszka, państwo/panowie/panie mieszkają

Sie wohnen

W tym miejscu słówko wo“ – gdzie, np. W pytaniu:

Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz? Wo wohnst du?

Wo wohnen Sie? Gdzie pan/pani mieszka? Gdzie państwo/panowie/panie mieszkają? Wo wohnen Sie?

I przykładowe odpowiedzi:

Ich wohne in Berlin. Mieszkam w Berlinie. Ich wohne in Berlin.

Ich wohne in Warschau. Mieszkam w Warszawie. Ich wohne in Warschau.

szyku zdania, a przede wszystkim o pozycji czasownika będzie w następnych odcinkach.

czasownik glauben“

glauben myśleć, wierzyć glauben

ich glaube (ja) myślę ich glaube

du glaubst (ty) myślisz du glaubst

er/sie/es glaubt on/ona/ono myśli er/sie/es glaubt

wir glauben (my)myślimy wir glauben

ihr glaubt (wy)myślicie ihr glaubt

sie glauben oni, one myślą sie glauben

Sie glauben „Sie“ pisane dużą literą: pan/pani myśli, państwo/panowie/panie myślą Sie glauben

Oto słówka związane z dzisiejszą lekcją i jednocześnie powtórka. Po słowie wpowiedzianym po polsku jest przerwa, żebyś powiedział/powiedziała je po niemiecku. Następnie słyszysz to słowo, żeby je sprawdzić.

stan cywilny der Familienstand

rok das Jahr, -e

dziecko das Kind,-er

żyć leben

sam/sama allein

żyć samemu allein leben

razem zusammen

żyć razem zusammenleben

mieszkać wohnen

in

rozwiedziona, rozwiedziony geschieden

zamężna, żonaty verheiratet

gdzie wo

myśleć, wierzyć glauben

mieć haben

robić machen

poprawny, poprawnie richtig

błędny, nieprawidłowy falsch

świetnie super

ale aber

„nie“ z rzeczownikami kein

nie” często z czasownikami nicht

Gratuluję, żu wysłuchałeś/wysłuchałaś do końca. Dziękuję, życzę Ci dużo słońca dzisiaj, albo jutro! Pa i do następnego razu! Bis zum nächsten Mal!

Kim jesteś? – odcinek nr 10

W dzisiejszym odcinku poznasz:

  • pytania o zawód
  • odpowiedzi na nie
  • nazwy powszednich zawodów
  • koniugację czasowników: machen“ (robić) i „arbeiten“ (pracować) w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego
  • przyimki: als (jako, jak), bei (w kontekście dzisiejszego tematu to „w“) oraz in (w)
  • tworzenie rzeczownika rodzaju żeńskiego za pomocą końcówki -in

Kim jesteś? – transkrypcja odcinka nr 10

Cześć, tu Monika. W dzisiejszym odcinku poznasz:

  • pytania o zawód

  • odpowiedzi na nie

  • nazwy powszednich zawodów

  • koniugację czasowników: machen“ (robić) i „arbeiten“ (pracować) w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego

  • przyimki: als (jako, jak), bei (w kontekście dzisiejszego tematu to w“) oraz in (w)

  • tworzenie rzeczownika rodzaju żeńskiego za pomocą końcówki -in

Po każdym niemieckim słowie, wypowiadanym przeze mnie dwa razy i które należy zapamiętać jest krótka przerwa na jego powtórzenie. Jeśli masz tę możliwość, żeby powtarzać na głos wyrażenia, zdania i pytania, to bardzo do tego zachęcam. W ten sposób naprawdę możesz szybciej nauczyć się nowych rzeczy. Wszystko, co słyszysz, jest do przeczytania w formie transkrypcji na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl. Tam też możesz podzielić się ze mną Twoimi uwagami na temat tego podcastu. Wystarcz, że klikniesz na dany odcinek i na jego końcu jest możliwość zostawienia komentarza lub lika w formie gwiazdki. Możesz też zasubskrybować mój blog, żeby na bieżąco dostawać kolejne odcinki.

No to lecimy!

Pytanie pierwsze:

Kim jesteś? (W znaczeniu: Kim jesteś z zawodu? / Co robisz zawodowo? / Czym się zajmujesz zawodowo?)

Was bist du von Beruf? Kim jesteś? Was bist du von Beruf?

albo:

Was machst du beruflich? Kim jesteś? Was machst du beruflich?

der Beruf zawód der Beruf

beruflich zawodowo beruflich

Odpowiednio do formy „Sie“, czyli pan/pani/państwo/panowie/panie:

Was sind Sie von Beruf? Kim pan/pani jest? Kim państwo/panie/panowie są? Was sind Sie von Beruf?

albo:

Was machen Sie beruflich? Kim pan/ pani jest? / Kim państwo/ panie/ panowie są? Was machen Sie beruflich?

Na to pytanie odpowiadamy:

Ich bin … i tu wstawiamy nazwę zawodu Ich bin …

W moim przypadku jest to:

Ich bin Lehrerin. Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin.

Jeżeli jesteś mężczyzną i nauczycielem, to powiesz:

Ich bin Lehrer. Jestem nauczycielem. Ich bin Lehrer.

Chcę zwrócić tutaj uwagę na dwie sprawy:

Pierwsza rzecz to brak rodzajnika der, die, das przy zawodzie w tego typu zdaniach: Ich bin Lehrerin. Nie musimy więc pamiętać o tym, żeby wstawić odpowiedni rodzajnik.

Druga kwestia, to końcówka -in. Poprzez dodanie tej końcowki do nazwy zawodu w jego formie podstawowej, w naszym przykładzie „Lehrer“ (nauczyciel), który jest rodzaju męskiego, otrzymujemy rzeczownik rodzaju żeńskiego.

der Lehrer nauczyciel der Lehrer

die Lehrerin nauczycielka die Lehrerin

Rodzajnik rzeczownika, który wskazuje na jego rodzaj będzie omawiany w kolejnych odcinkach.

Inną możliwą odpowiedzią na pytanie:

Was machst du beruflich? Was machst du beruflich?

Was bist du von Beruf? Was bist du von Beruf?

albo formalnie:

Was machen Sie beruflich? Was machen Sie beruflich?

Was sind Sie von Beruf? Was sind Sie von Beruf?

Jest odpowiedź:

Ich arbeite als … i tu wstawiamy nazwę zawodu Ich arbeite als …

Als“ oznacza w tym kontekście „jako“

 

Oto parę podstawowych zawodów, w rodzaju męskim i żeńskim.

der Arzt, -en lekarz der Arzt, -en

die Ärztin, -nen lekarka die Ärztin, -nen

 

der Architekt, -en architekt der Architekt, -en

die Architektin, nen architektka die Architektin, nen

 

der Friseur, -e fryzjer der Friseur, -e

die Friseurin, -nen fryzjerka die Friseurin, -nen

 

der Ingenieur, -e inżynier der Ingenieur, -e

die Ingenieurin, -nen pani inżynier die Ingenieurin, -nen

 

der Journalist, -en dziennikarz der Journalist, -en

die Journalistin, -nen dziennikarka die Journalistin, -nen

 

der Kellner, – kelner der Kellner, –

die Kellnerin, -nen kelnerka die Kellnerin, -nen

 

der Lehrer, – nauczyciel der Lehrer, –

die Lehrerin, -nen nauczycielka die Lehrerin, -nen

 

der Mechatroniker, – mechatronik der Mechatroniker, –

die Mechatronikerin, -nen pani mechatronik die Mechatronikerin, -nen

 

der Schauspieler, – aktor der Schauspieler, –

die Schauspielerin, -nen aktorka die Schuspielerin, -nen

 

der Sekretär, -e sekretarz der Sekretär, -e

die Sekretärin, -nen sekretarka die Sekretärin, -nen

 

der Verkäufer, – sprzedawca der Verkäufer, –

die Verkäuferin, -nen sprzedawczyni die Verkäuferin, -nen

 

dodatkowo:

der Student, -en student der Student, -en

die Studentin , -nen studentka die Studentin, -nen

 

der Schüler, – uczeń der Schüler, –

die Schülerin, -nen uczennica die Schülerin, -nen

Jest w tych wymienionych zawodach ten, który wykonujesz? Jak nie, to znajdź swój zawód w słowniku. Często używa się angielskich określeń, więc, jeśli nie znajdziesz nic pasującego po niemiecku, możesz wyjątkowo sięgnąć po słowo angielskie.

Chciałabym wprowadzić tutaj jeszcze dodatkowe zdania dotyczące tego, w jakiej firmie i w jakim mieście (lub państwie) się pracuje.

Ich arbeite bei … i tu wstawiasz nazwę firmy Ich arbeite bei …

np.:

Ich arbeite bei Superheld. Pracuję w firmie Superheld. Ich arbeite bei Superheld.

Przyimek bei“ ma różne znaczenia, w dzisiejszym kontekście jest to po prostu „w“. Mamy więc uzupełnienie:

Ich bin Verkäufer und arbeite bei Superheld. Jestem sprzedawcą i pracuję w Superheld.

Ich bin Verkäufer und arbeite bei Superheld.

Firma Superheld jest w tym przypadku twoim pracodawcą.

der Arbeitgeber pracodawca der Arbeitgeber

Dodatkowym uzupełnieniem jest też informacja, w jakim mieście lub państwie się pracuje:

Ich arbeite in …. I tu wstawiasz miasto lub państwo. Ich arbeite in …

in” to po prostu „w“.

Ich arbeite in Berlin. Pracuję w Berlinie. Ich arbeite in Berlin.

Ich arbeite in Warschau. Pracuję w Warszawie. Ich arbeite in Warschau.

Ich arbeite in Polen. Pracuję w Polsce. Ich arbeite in Polen.

Nazwy własne, czyli np. miasta, państwa nie mają z reguły rodzajnka i nie odmieniają się. Są jednak wyjątki. W tym miejscu odsyłam do odcinka drugiego, gdzie były przedstawione nazwy państw, które trzeba używać z rodzajnikiem i to w dodatku w odpowiednim przypadku. Tych państw jest jednak tak mało, że można spokojnie nauczyć się ich na pamięć, wraz z ich deklinacją.

A teraz czas na dwa czasowniki arbeiten (pracować) i machen (robić) i ich koniugację w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego. Przy tej okazji poznasz zaimki „ja”, „ty” itd. albo je powtórzysz. Liczbę pojedynczą oraz formę Sie znasz już z odcinka pierwszego, teraz czas na całość.

Zaczniemy od zaimków:

liczba pojedyncza (Singular)

ich ja ich

du ty du

er on er

sie ona sie

es ono es

 

liczba mnoga (Plural)

wir my wir

ihr wy ihr

sie oni, one sie

Sie pisane dużą literą oznacza pan, pani, państwo, panowie, panie. Sie

 

czasownik „arbeiten“

arbeiten pracować arbeiten

ich arbeite (ja) pracuję ich arbeite

du arbeitest (ty) pracujesz du arbeitest

er/sie/es arbeitet on/ona/ono pracuje er/sie/es arbeitet

wir arbeiten (my) pracujemy wir arbeiten

ihr arbeitet (wy) pracujecie ihr arbeitet

sie arbeiten oni/one pracują się arbeiten

Sie arbeiten Sie pisane dużą literą: pan/pani pracuje, państwo/panowie/panie pracują Sie arbeiten

 

W polskim „ja”, „ty”, „my”, „wy” się pomija, w niemieckim trzeba używać prawie zawsze wszystkich zaimków.

Forma „Sie” łączy się z trzecią osobą liczby mnogiej:

Sie arbeiten. Pan/pani pracuje. Państwo/ panowie/panie pracują. Sie arbeiten.

 

czasownik „machen“

machen robić machen

ich mache (ja) robię ich mache

du machst (ty) robisz du machst

er/sie/es macht on/ona/ono robi er/sie/es macht

wir machen (my) robimy wir machen

ihr macht (wy) robicie ihr macht

sie machen oni/one robią sie machen

Sie machen Sie pisane dużą literą: pan/pani robi, państwo/panowie/panie robią Sie machen

 

Chciałabym wprowadzić w tym miejscu jeszcze trzy słowa:

das Praktikum praktyka das Praktikum

die Ausbildung nauka zawodu lub wykształcenie die Ausbildung

der Job praca, zajęcie der Job

Tego ostatniego słowa – der Job – używamy przy określaniu dodatkowego zajęcia, pracy, którą wykonuje się np. jednocześnie studiując. Mamy więc zdanie:

Pracuję jako Barkeeper. Ich habe einen Job als Barkeeper.

Użyjemy tych słów w następujących zdaniach:

Ich mache ein Praktikum bei … Odbywam praktykę w …i tu wstawiamy nazwę firmy, w której odbywamy praktykę Ich mache ein Praktikum bei …

Ich mache ein Praktikum als … Odbywam praktykę jako … i tu wstawiamy zawód, czynność, którą wykonujemy w ramach praktyki Ich mache ein Praktikum als …

Ich mache eine Ausbildung bei … Uczę się zawodu w …i tu wstawiamy nazwę firmy, w której uczę się zawodu Ich mache eine Ausbildung bei …

Ich mache eine Ausbildung als … Uczę się zawodu … i tu wstawiamy zawód Ich mache eine Ausbildung als …

 

dodatkowe słówka w tym kontekście to:

die Hochschule szkoła wyższa die Hochschule

die Universität uniwersytet die Universität

die Schule szkoła die Schule

die Stelle stanowisko die Stelle

studieren studiować studieren

arbeitslos bezrobotny arbeitslos

was co was

 

Czas na powtórkę. Po polskim pytaniu, zdaniu lub słowie następuje krótka przerwa, abyś powiedział to samo po niemiecku. Potem słyszysz to samo jeszcze raz do sprawdzenia i ewentualnego powtórzenia

Kim jesteś? Was bist du von Beruf?

Kim jesteś? – druga wersja – Was machst du beruflich?

Kim pan/pani jest? / Kim państwo/panie/panowie są? Was sind Sie von Beruf?

Kim pan/pani jest? / Kim państwo/panie/panowie są? – druga wersja – Was machen Sie beruflich?

Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin.

Pracuję jako nauczycielka. Ich arbeite als Lehrerin.

Pracuję w Superheld. Ich arbeite bei Superheld.

Pracuję w Berlinie. Ich arbeite in Berlin.

Jestem studentem. Ich bin Student

Jestem studentką. Ich bin Studentin.

Jestem uczniem. Ich bin Schüler.

Jestem uczennicą. Ich bin Schülerin.

Odbywam praktykę w Superheld. Ich mache ein Praktikum bei Superheld.

Odbywam praktykę jako sekretarka. Ich mache ein Praktikum als Sekräterin.

Uczę się zawodu w XLcut . Ich mache eine Ausbildung bei XLcut.

Uczę się zawodu fryzjera. Ich mache eine Ausbildung als Friseur.

Pracuję jako barman. Ich habe einen Job als Barkeeper.

zawody Berufe

lekarz der Arzt

lekarka die Ärztin

architekt der Architekt

architektka die Architektin

fryzjer der Friseur

fryzjerka die Friseurin

inżynier der Ingenieur

pani inżynier die Ingenieurin

dziennikarz der Journalist

dziennikarka die Journalistin

kelner der Kellner

kelnerka die Kellnerin

nauczyciel der Lehrer

nauczycielka die Lehrerin

mechatronik der Mechatroniker

pani mechatronik die Mechatronikerin

aktor der Schauspieler

aktorka die Schuspielerin

sekretarz der Sekretär

sekretarka die Sekretärin

sprzedawca der Verkäufer

sprzedawczyni die Verkäuferin

pracodawca der Arbeitgeber

szkoła wyższa die Hochschule

uniwersytet die Universität

szkoła die Schule

stanowisko die Stelle

studiować studieren

bezrobotny arbeitslos

co was

student der Student

studentka die Studentin

uczeń der Schüler

uczennica die Schülerin

 

Mój drogi uczniu, moja droga uczennico. Daje Ci chwilę wytchnienia i kończę na dzisiaj. Jeśli masz uwagi co do mojego podcastu, to napisz na adres: kontakt@niemieckizmoniką.pl

Bardzo dziękuję za słuchanie i zapraszam do na kolejny odcinek o tytule:

„Jestem singielką”.

Na razie! Bis bald!

Doppelter Genuss? Doppeltes Genus! – deutsche Version, Folge 9

Doppelter Genuss? Doppeltes Genus! – deutsche Version – Transkription der Folge Nr. 9

Hallo, hier ist Monika. Der Titel klingt seltsam, ich weiß. Auf Deutsch jedoch kann man schon eher etwas damit anfangen, mit dem polnischen Titel hättest Du sicherlich mehr Schwierigkeiten.

Du weiß also, was das Wort „der Genuss” bedeutet, oder? Es weist auf jeden Fall auf etwas Angenehmes, Sinnliches hin. Einen Genuss hat man z. B.dann, wenn man etwas Leckeres isst. Ein Konzert, ein Buch kann ebenso ein Genuss sein. Ein Genus hat dagegen beim besten Willen nichts, was die Sinne ansprechen würde. Es ist ein rein grammatischer Begriff und als solcher wird er wieder das Thema dieser Folge sein. Warum aber doppelt?

Ich bin mir sicher, dass ich nicht die Erste bin, die auf die Idee gekommen ist, dieses Wortspiel zu betonen: „ Der doppelter Genuss, das doppelte Genus”. Trotzdem werde ich es machen, weil es sehr trefflich das von mir vorgestellte Thema wiedergibt.

Mit dem doppelten Genus des Substantivs ist oft seine unterschiedliche Bedeutung verbunden. In der polnischen Sprache gibt es auch Worte, die identisch aussehen, aber etwas Anderes bedeuten. Nehmen wir als Beispiel „das Äuglein“. Auf Polnisch bedeutet es ein kleines Auge, aber auch eine Laufmasche in einer Strumpfhose. Oder „das Schloss“. So wie in der deutschen Sprache geht es hier entweder um ein imposantes Gebäude, wo früher Könige gewohnt haben, oder eine Vorrichtung in einer Tür, bzw. in einem Tor, in die ein Schlüssel passt, oder letztendlich, ein Reißverschluss.

Was erwartet Dich also heute? Doppeltes Genus des Substantivs geteilt in:

  • Substantive mit gleicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus

  • Substantive mit gleicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus (Homonyme)

  • Substantive mit ähnlicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus

Es geht los!

Das Deutsche besitzt eine Reihe von Substantiven, die mit doppelte Genus gebraucht werden. Dabei sind verschiedene Gruppen zu unterscheiden:

1. Substantive mit gleicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus

der / die Abscheu

der / das Abszess

der / das Bereich

der / das Bonbon

der / das Dotter

der / die / das Dschungel

der / das Filter

der / das Gulasch

der / das Katheder

der / das Kautschuk

der / das Kehricht

der / das Keks

der / das Knäuel

der / das Lampion

der / das Liter

der / das Marzipan

der / das Meter

der / das Podest

der / die Quader

der / das Silo

der / das Sims

der / das Spind

der / das Teil

der / das Terpentin

der / die Wulst

der / die Zierrat

der / das Zubehör

2. Substantive mit gleicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus (Homonyme)

der Alp gespenstisches Wesen der Alp

die Alp(e) Bergwiese die Alp(e)

der Balg abgezogenes Fell der Balg

das/der Balg ungezogenes Kind das/der Balg

der Band Buch der Band

das Band etwa zum Binden das Band

der Bauer Landwirt der Bauer

der/das Bauer Käfig der/das Bauer

der Bulle Stier, Polizist der Bulle

die Bulle Urkunde die Bulle

der Bund Vereinigung der Bund

das Bund etwas Gebundenes das Bund

der Erbe Übernehmer einer Hinterlassenschaft der Erbe

das Erbe Hinterlassenschaft das Erbe

der Ekel Abscheu der Ekel

das Ekel unangenehmer Mensch das Ekel

der Flur Korridor der Flur

die Flur Feld die Flur

der Gehalt Wert der Gehalt

das Gehalt Lohn das Gehalt

der Golf Meeresbucht der Golf

das Golf Ballspiel das Golf

der Heide Anhänger einer polytheistischen Religion der Heide

die Heide Landschaftsform die Heide

der Hut Kopfbedeckung der Hut

die Hut Vorsicht die Hut

der Kaffee Getränk der Kaffee

das Cafè Gaststätte das Cafè

der Kiefer Schädelknochen der Kiefer

die Kiefer Nadelbaum die Kiefer

die Koppel Viehweide die Koppel

das Koppel Gürtel das Koppel

der Kristall Stein, Stofform der Kristall

das Kristall geschliffenes Glas das Kristall

der Kunde Käufer der Kunde

die Kunde Nachricht die Kunde

der Laster Lastkraftwagen der Laster

das Laster Untugend das Laster

der Leiter Vorgesetzter der Leiter

die Leiter zum Steigen bestimmt die Leiter

der Mangel Fehler der Mangel

die Mangel Wäscherolle die Mangel

die Mark Währungseinheit die Mark

das Mark Knocheninneres das Mark

der Marsch Musik der Marsch

die Marsch Landschaftsform die Marsch

der Mast Schiffsbaum der Mast

die Mast Intensivfütterung die Mast

der Militär Soldat der Militär

die Militär Armee die Militär

der Moment Augenblick der Moment

das Moment Faktor das Moment

der Morgen Tageszeit der Morgen

das Morgen Zukunft das Morgen

der Otter Marderart der Otter

die Otter Giftschlange die Otter

der Pony Frisur der Pony

das /der Pony Zwergpferd das/der Pony

der Positiv Adjektivform der Positiv

das Positiv Fotografie das Positiv

der Schild Schutzwaffe der Schild

das Schild Erkennungszeichen das Schild

der See stehendes Binnengewässer der See

die See Meer die See

die Steuer Abgabe an den Staat die Steuer

das Steuer Lenkvorrichtung das Steuer

der Tau Niederschlag der Tau

das Tau Seil das Tau

der Taube zu: taub der Taube

die Taube Vogel die Taube

der Tor einfältiger Mensch der Tor

das Tor große Tür das Tor

der Verdienst Lohn der Verdienst

das Verdienst Leistung das Verdienst

der Weise zu: weise der Weise

die Weise Art, Melodie die Weise

3. Substantive mit ähnlicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus

der Akt Handlung, Fragment eines Theaterstücks der Akt

die Akte Schriftstück die Akte

das Deck Schiffsoberfläche das Deck

die Decke zum Bedecken bestimmt die Decke

das Etikett Aufschrift das Etikett

die Etikette Umgangsformen die Etikette

der Kohl Kraut der Kohl

die Kohle fester Brennstoff die Kohle

der Leisten Schuhspanner der Leisten

die Leiste Randeinfassung die Leiste

der Muff Handschutz, schlechter Geruch der Muff

die Muffe Rohrverbindungsstück die Muffe

der Niet Verbindungsstück der Niet

die Niete Fehllos die Niete

der Rabatt Preisvergünstigung der Rabatt

die Rabatte schmales Beet die Rabatte

das Rohr Pflanzenteil, Hohlzylinder das Rohr

die Röhre Backofen, früher: Fernsehgerät die Röhre

der Spalt schmale Öffnung, der Spalt

die Spalte Zeitungskolumne die Spalte

der Sproß  Pflanzentrieb der Sproß

die Sprosse Teil der Leiter die Sprosse

der Streifen Band der Streifen

die Streife Patrouille die Streife

das Tablett Geschirrbrett das Tablett

die Tablette Medikament in Plätzchenform die Tablette

der Typ Eigenart, Gattung, ein besonderer Mensch der Typ

die Type gegossener Druckbuchstabe die Type

Mit diesem Wort beenden wir das Thema des doppelten Genus von Substantiven. Damit ist das Kapitel Genus ergänzt und erledigt. Ich hoffe, dass diese Folge für Dich nützlich war. Wenn Du irgendwelche Anmerkungen hast oder andere Beispiele nennen kannst, schreib bitte an die Adresse, die du auf meiner Seite findest.

Danke für das Zuhören und ich wünsche dir viel Spaß beim Lernen.

Bis bald!

Podwójna przyjemność? Nie, podwójny rodzaj! – odcinek 8

Dlaczego taki dziwny tytuł? Po niemiecku brzmi on tak: „Ein doppelter Genuss? Nein, ein doppeltes Genus!“ „Der Genuss“ to „przyjemność”, ale też „spożycie”, a „das Genus“ to „rodzaj“. Czyli teraz wszystko jest jasne.

Podwójna przyjemność? Nie, podwójny rodzaj! transkrypcja odcinka nr 8

Cześć, tu Monika. Dlaczego taki dziwny tytuł? Po niemiecku brzmi on tak: „Ein doppelter Genuss? Nein, ein doppeltes Genus!“ „Der Genuss“ to „przyjemność”, ale też „spożycie”, a „das Genus“ to „rodzaj“. Czyli teraz wszystko jest jasne. Na pewno nie jestem pierwsza, która wpadła na pomysł takiego tytułu, ale wydaje mi się, że on tak trafnie oddaje dzisiejszy temat, że musiałam po prostu się nim posłużyć. Transkrypcję tego odcinka, tak jak wszystkich innych, możesz przeczytać na moim blogu www.niemiecki z Moniką.pl.

Z podwójnym rodzajem rzeczownika wiąże się często różne znaczenie danego słowa. W polskim mamy po części podobne przykłady, lecz bez zmiany rodzaju. „Oczko“ – „das Auge“ oznacza małe oko – „das Äuglein“, ale również „oczko w rajstopach”, czyli „eine Laufmasche“. Albo: „zamek“ – „das Schloss“ – : budowla, w której żyli królowie, po drugie, zamek w drzwiach, do którego wkłada się klucz, ale też zamek błyskawiczny, suwak od spodni lub kurtki: „der Reißverschluss“. Po niemiecku „das Schloss“ oznacza również kłódkę.

Co Cię więc dzisiaj czeka? Podwójny rodzaj rzeczownika z podziałem na:

  • rzeczowniki tak samo zbudowane, mające takie same znaczenie, lecz różny rodzaj.

  • rzeczowniki tak samo zbudowane o różnym znaczeniu i różnym rodzaju. Są to tzw. homonimy

  • rzeczowniki o podobnej budowie, różnym znaczeniu i różnym rodzaju

Zaczynamy!

W języku niemieckim jest dużo rzeczowników, które używa się z podwójnym rodzajem. Rozróżnia się przy tym następujące grupy:

1. Rzeczowniki tak samo zbudowane, o takim samym znaczeniu, ale z różnym rodzajem

der / die Abscheu wstręt, odraza der / die Abscheu

der / das Abszess ropień der / das Abszess

der / das Bereich obszar, zakres der / das Bereich

der / das Bonbon cukierek der / das Bonbon

der / das Dotter żółtko der / das Dotter

der / die / das Dschungel dżungla der / die /  das Dschungel

der /das Filter filtr der / das Filter

der / das Gulasch gulasz der / das Gulasch

der / das Katheder katedra der / das Katheder

der / das Kautschuk kauczuk der / das Kautschuk

der / das Kehricht brud, śmieci der / das Kehricht

der / das Keks ciastko der / das Keks

der / das Knäuel kłębek der / das Knäuel

der das Lampion lampion der das Lampion

der / das Liter litr der / das Liter

der / das Marzipan marcepan der / das Marzipan

der / das Meter metr der / das Meter

der / das Podest podium, spocznik der / das Podest

der / die Quader kamień ciosany, prostopadłościan der / die Quader

der das Silo silos der / das Silo

der / das Sims gzyms der / das Sims

der / das Spind szafka der / das Spind

der / das Teil część, element der / das Teil

der / das Terpentin terpentyna der / das Terpentin

der / die Wulst obrzmienie, zgrubienie der / die Wulst

der / die Zierat ozdoba der / die Zierat

der / das Zubehör wyposażenie der / das Zubehör

 

2. Rzeczowniki tak samo zbudowane, o różnym znaczeniu i z różnym rodzajem (homonimy)

 

der Alp upiorna istota der Alp

die Alp(e) pastwisko górskie die Alp(e)

 

der Balg skóra zwierzęca der Balg

das/der Balg bachor das/der Balg

 

der Band tom der Band

das Band wstążka das Band

 

der Bauer chłop der Bauer

der/das Bauer klatka der/das Bauer

 

der Bulle byk, glina der Bulle

die Bulle bulla die Bulle

 

der Bund związek der Bund

das Bund pęczek das Bund

 

der Erbe spadkobierca der Erbe

das Erbe spadek das Erbe

 

der Ekel wstręt der Ekel

das Ekel obrzydliwiec das Ekel

 

der Flur korytarz der Flur

die Flur pole die Flur

 

der Gehalt zawartość der Gehalt

das Gehalt pensja, zapłata das Gehalt

 

der Golf zatoka der Golf

das Golf golf (gra) das Golf

 

der Heide poganin der Heide

die Heide step, wrzosowisko die Heide

 

der Hut kapelusz der Hut

die Hut opieka die Hut

 

der Kaffee kawa der Kaffee

das Cafè kawiarnia das Cafè

 

der Kiefer szczęka der Kiefer

die Kiefer sosna die Kiefer

 

die Koppel wybieg die Koppel

das Koppel pas das Koppel

 

der Kristall kryształ (minerałder Kristall

das Kristall kryształ (szkłodas Kristall

 

der Kunde klient der Kunde

die Kunde informacja die Kunde

 

der Laster ciężarówka der Laster

das Laster nałóg das Laster

 

der Leiter kierownik, prowadzący der Leiter

die Leiter drabina die Leiter

 

der Mangel błąd, brak der Mangel

die Mangel magiel die Mangel

 

die Mark jednostka płatnicza die Mark

das Mark szpik das Mark

 

der Marsch marsz der Marsch

die Marsch namuł, gleby marszowe die Marsch

 

der Mast maszt der Mast

die Mast tuczenie die Mast

 

der Militär żołnierz der Militär

die Militär wojsko die Militär

 

der Moment chwila der Moment

das Moment czynnik das Moment

 

der Morgen ranek der Morgen

das Morgen jutro das Morgen

 

der Otter wydra der Otter

die Otter żmija die Otter

 

der Pony kucyk (fryzurader Pony

das /der Pony kucyk (konik) das/der Pony

 

der Positiv stopień równy przymiotnika der Positiv

das Positiv pozytyw das Positiv

 

der Schild tarcza der Schild

das Schild szyld das Schild

 

der See jezioro der See

die See morze die See

 

die Steuer podatek die Steuer

das Steuer kierownica das Steuer

 

der Tau rosa der Tau

das Tau lina das Tau

 

der Taube głuchy der Taube

die Taube gołąb die Taube

 

der Tor głupiec der Tor

das Tor brama das Tor

 

der Verdienst zarobek der Verdienst

das Verdienst zasługa das Verdienst

 

der Weise mędrzec der Weise

die Weise sposób, melodia die Weise

 

3. Rzeczowniki o podobnej budowie, różnym znaczeniu i różnym rodzaju

 

der Akt akt der Akt

die Akte dokument die Akte

 

das Deck pokład das Deck

die Decke sufit, kołdra die Decke

 

das Etikett etykietka das Etikett

die Etikette etykieta die Etikette

 

der Kohl kapusta der Kohl

die Kohle węgiel die Kohle

 

der Leisten prawidło der Leisten

die Leiste listwa, pachwina die Leiste

 

der Muff mufka/stęchlizna der Muff

die Muffe złączka die Muffe

 

der Niet nit der Niet

die Niete pusty los, nieudacznik die Niete

 

der Rabatt rabat der Rabatt

die Rabatte rabatka die Rabatte

 

das Rohr rura, trzcina das Rohr

die Röhre piekarnik, dawniej: telewizor die Röhre

 

der Spalt szpara, szczelina, rysa der Spalt

die Spalte szpalta, kolumna die Spalte

 

der Sproß latorośl, potomek der Sproß

die Sprosse szczebel die Sprosse

 

der Streifen pasek der Streifen

die Streife patrol die Streife

 

das Tablett taca das Tablett

die Tablette tabletka die Tablette

 

der Typ typ, rodzaj der Typ

dieType czcionka die Type

 

Na tym słowie kończymy temat podwójnego rodzaju rzeczownika, który jest uzupełnieniem wiadomości o rodzaju rzeczownika. Mam nadzieję, że ten odcinek Ci się przyda. Jeżeli masz jakieś do niego uwagi lub znasz inne przykłady, napisz na adres: kontakt@niemieckizmoniką.pl

Oczywiście ucieszę się, jeśli zasubskrybujesz mój podcast, będziesz wtedy na bieżąco mógł słuchać kolejnych odcinków.

Dziękuję za słuchanie i życzę przyjemnego uczenia się.

Pa! Na razie!

Genus des Substantivs, Teil 2, deutsche Version – Folge 7

Das Genus des Substantivs nach seiner Form. Viele Endungen und Beispiele. Viel Spaß! 😉

Genus des Substantivs, Teil 2 – Transkription der Folge Nr. 7

So, wie ich es angekündigt hatte, ist es Zeit für den zweiten Teil der Geschichte über das Genus des Substantivs. Die erste Folge, die das Blut in Adern gefrieren ließ wartet auf ihre Fortsetzung. Was ist bis jetzt passiert?

Das natürliche Genus stellt sich zum ungleichen Gefecht mit dem grammatischen Genus, das himmelweit stärker als das natürliche Genus ist. Es wird nämlich von Regeln unterstützt und von einer Schar der Ausnahmen umgeben. Während das natürliche Genus sich mit Hilfe der Logik wehrt: „der Vater“ muss doch ein Maskulinum sein, ebenso „die Lehrerin“ ein Femininum, also eine Frau(wenigstens auf den ersten Blick), pfeift das grammatische Genus auf die Logik. Es befiehlt seinen Untertanen, also den Lernenden, die Substantive samt den dazugehörenden Artikeln auswendig zu pauken und lässt sich nicht davon beunruhigen, dass sich die Armen bis ins hohe Alter irren. Wenn sie auf die unschuldig gestellte Frage, ob „Gift“ in der deutschen Sprache ein Maskulinum oder ein Femininum ist, die Antwort hören, dass „das Gift“ ein Neutrum ist, schrumpft ihr Selbstwertgefühl wenigstens für ein paar Minuten erheblich zusammen.

Das dominante grammatische Genus nimmt alles in seine Hände und stellt Substantive in zwei Gruppen auf. In die erste Gruppe kommen diejenigen, deren Bedeutung einen Einfluss auf ihr Genus hat, in die zweite kommen alle, deren Form die erste Geige spielt. Eine lebensechte Einstellung. Alle anderen, die keinen Platz in einer von den zwei Gruppen ergattern konnten, sind entweder Ausnahmen, oder Substantive, deren Genus keinen Regeln unterliegt. Die warten dann nur darauf, dass Menschen się auswendig lernen und sie für immer im Gedächtnis behalten.

Das natürliche Genus und das grammatische Genus mit seiner semantischen Gruppe wurde im ersten Teil analysiert. Jetzt, im Teil zwei knüpfen wir uns die Früchtchen vor, die in der zweiten Gruppe zu Hause sind. Hier können sie mit ihrem Genus auf Grund ihrer Form prahlen, dh. es ist also ausschlaggebend, welches Suffix sie besitzen.

Die Teilung der Substantive auf Grund der Form.

1. Maskulina

– Deverbativa mit Nullsuffix:

der Gang

der Sprung

der Betrieb

– Substantive auf -ig, -ling, -s (nach Konsonant):

der Essig

der Käfig

der Lehrling

der Zwilling

der Fuchs

der Knirps

der Schnaps

– Fremdwörter (vor allem Personenbezeichnungen) auf -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us:

der Praktikant

der Absolvent

der Athlet

der Ingenieur

der Artist

der Biologe

der Doktor

der Zyklus

Ausnahmen:

das Genus

das Tempus

2. Feminina

– Deverbativa auf -t:

die Fahrt

die Schlacht

die Last

Ausnahmen:

der Durst

der Frost

der Dienst

das Gift

– die meisten Substantive auf -e (vor allem Zweisilber):

die Liebe

die Lampe

die Straße

die Rose

die Schlange

Ausnahmen:

der Bote

der Käse

das Auge

das Ende

– Substantive mit den Suffixen -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung:

die Bücherei

die Malerei

die Partei

die Gelegenheit

die Krankheit

die Wahrheit

die Fähigkeit

die Kleinigkeit

die Standhaftigkeit

die Freundschaft

die Gesellschaft

die Wirtschaft

die Heizung

die Lösung

die Verfassung

– Fremdwörter auf -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur:

die Etage

die Qualität

die Ambulanz

die Differenz

die Kopie

die Klinik

die Deklination

die Dressur

Ausnahmen sind:

der Firlefanz

der Popanz

der/das Lampion

der Skorpion

der Spion

das Stadion

das Abitur

das Futur

der Purpur

3. Neutra

– Diminutiva auf -chen und -lein:

das Häuschen

das Büchlein

– Kollektiva mit -Ge:

das Gebirge

das Gebüsch

das Gerede

das Gebrüll

– substantivierte Infinitive (auf -en):

das Sprechen

das Singen

– Fremdwörter auf -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um:

das Kabinett

das Ventil

das Drama

das Konto

das Dokument

das Zentrum

Ausnahmen:

der Zement

und die Maskulina (Personenbezeichnungen) auf -ent:

z. B:

der Absolvent

– die Mehrzahl der Substantive auf -nis:

das Ergebnis

das Ereignis

das Gedächtnis

Ausnahmen:

– Einige Substantive auf -nis sind Feminina:

die Erlaubnis

die Wildnis

die Fäulnis

– außerdem einige Wörter wie:

die Empfängnis

die Finsternis

die Bitternis

– und einige vor allem im Plural gebrauchte Wörter wie:

die Ersparnis

die Erschwernis

Achtung:

Schwankend ist der Artikelgebrauch auch bei den mit -meter zusammengetzten Bezeichnungen für Maßeinheiten:

der/das Millimeter

der/das Zentimeter

der/das Kilometer

Bei den anderen Zusammensetzungen mit -meter ist das Genus auf eine bestimmte Form festgelegt:

der Gasometer

das Barometer

das Thermometer

Ähnlich verhält es sich bei den Zusammensetzungen mit -messer:

der Geschwindigkeitsmesser

das Küchenmesser

und -mut:

der Edelmut

der Freimut

der Hochmut

der Missmut

der Unmut

die Anmut

die Armut

die Großmut

die Langmut

die Schwermut

die Wehmut

Sei nicht traurig, dass die Geschichte mit dem Genus in der Hauptrolle zum Ende geht. Es erwartet Dich nämlich noch eine kurze Zusammenfassung:

Ein Substantiv hat ein natürliches oder ein grammatisches Genus.

Ein natürliches Genus haben Personen und Tiere.

Beim grammatischen Genus wird es nach der Bedeutung oder der Form unterschieden.

Nach der Bedeutung unterscheiden wir:

Maskulina:

Jahreszeiten, Monate und Wochentage

Himmelsrichtungen, Winde und Niederschläge

Spirituosen

Automarken und Züge

Mineralien und Gesteine

Bergnamen

Feminina:

die Schiffs- und Flugzeugnamen

Bäume und Blumen

Zigarettensorten

die substantivischen und substantivierten Kardinalzahlen

die meisten Flussnamen auf -a und -e sind feminin

Neutra:

Hotels, Cafès und Kinos

chemische Elemente

physikalische Einheiten, Buchstaben, Noten, Farben und Sprachen

Wasch- und Reinigungsmittel

Kontinente, Länder, Inseln und Orte(soweit się ohne Attribut Nullartikel haben)

Nach der Form unterscheiden wir:

Maskulina:

– Deverbativa mit Nullsuffix

– Substantive auf -ig, -ling, -s (nach Konsonant)

– Fremdwörter (vor allem Personenbezeichnungen) auf -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us

Feminina:

– Deverbativa auf -t

– die meisten Substantive auf -e (vor allem Zweisilber)

– Substantive mit den Suffixen -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung

– Fremdwörter auf -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur

Neutra:

– Diminutiva auf -chen und -lein

– Kollektiva mit -Ge

– substantivierte Infinitive (auf -en)

– Fremdwörter auf -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um

– die Mehrzahl der Substantive auf -nis

Die Zusammenfassung ist beendet. Das Thema Genus der Substantive ist für heute zwar fertig, aber nicht ganz. Es wird nämlich um das doppelte Genus ergänzt. Sicherlich hast Du etwas davon gehört. Ein Beispiel ist das früher erwähnte Wort „See“. Mit dem männlichen Artikel bedeutet es ein stehendes Binnengewässer, mit dem weiblichen Artikel „die See“ bedeutet es das Meer. Es gibt zahlreiche ähnliche Beispiele und sie werden das Thema der nächsten Folge sein. Ich freue mich schon darauf, das Material dazu vorzubereiten.

Wenn Dir diese Folge gefallen hat, äußere bitte Deine Meinung, drücke z. B. das Symbol „like“, oder, falls Du regelmäßig meinen Podcast hören möchtest, entscheide Dich für das Symbol „follow“

Bis bald!

Rodzaj rzeczownika, część 2 – odcinek 6

W drugiej części chodzi o przynależność rzeczownika do danego rodzaju ze względu na jego budowę, najczęściej końcówki. Zapraszam do słuchania, czytania i uczenia się;-)

Rodzaj rzeczownika, część 2. transkrypcja odcinka nr 6

Cześć, tu Monika. Tak, jak zapowiedziałam, czas na drugą część mrożącej krew w żyłach historii o rodzaju rzeczownika. Co się wydarzyło do tej pory?

Rodzaj naturalny staje do nierównej walki z gramatycznym, który jest od niego niebo silniejszy, bo wspierają go reguły i otacza chmara wyjątków. Podczas gdy naturalny broni się logiką bo: „der Vater“ – ojciec musi być przecież rodzaju męskiego, czyli mężczyzną a „die Lehrerin”– nauczycielka rodzaju żeńskiego, czyli kobietą (przynajmniej na pierwszy rzut oka), gramatyczny gwiżdże na logikę. Każe swoim podwładnym, czyli uczącym się wkuwać na pamięć rzeczowniki razem z ich rodzajnikami i nie przejmuje się, że ci biedacy do późnej starości ciągle się mylą. Gdy na niewinnie postawione pytanie, czy „trucizna”– „Gift“ jest w niemieckim rodzaju męskiego czy żeńskiego, słyszą odpowiedź: das Gift“czyli rodzaj nijaki, ich poczucie własnej wartości znacznie się kurczy, przynajmnie na parę minut.

Dominujący rodzaj gramatyczny bierze wszystko w swoje ręce ustawia rzeczowniki w dwie obrzymie grupy. Do pierwszej wchodzą te, których znaczenie wpływa na ich rodzaj, do drugiej wszystkie te, których forma gra pierwsze skrzypce. Bardzo życiowe podejście. Wszystkie inne rzeczowniki, które nie załapały się do żadnej z tych grup tworzą wyjątki lub rzeczowniki, których rodzaj nie podlega regułom. Czekają tylko na to, by ludzie nauczyli się ich na pamięć i na zawsze zachowali w swojej pamięci.

Rodzaj naturalny oraz gramatyczny z grupą znaczeniową został poddany analizie w pierwszej części. Teraz, w części drugiej, zabieramy się za te gagatki, które zadomowiły się w drugiej grupie, gdzie mogą pochwalić się rodzajnikiem ze względu na swoją budowę, a najczęściej ze względu na swój przyrostek, czyli to co mają na końcu.

Podział rzeczowników na podstawie ich form, czyli tego jak są zbudowane, a konkretnie, jaki mają przyrostek (Suffix).

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego

– odczasownikowe i występujące bez przyrostka:

der Gang słowo to ma wiele znaczeń, np. chód, droga, ruch, tok, bieg, korytarz, danie: der Gang

der Sprung skok, pęknięcie der Sprung

der Betrieb przedsiębiorstwo, praca, ruch der Betrieb

– rzeczowniki kończące się na -ig, -ling, -s (po samogłosce):

der Essig ocet der Essig

der Käfig klatka der Käfig

der Lehrling uczeń, praktykant der Lehrling

der Zwilling bliźniak der Zwilling

der Fuchs lis der Fuchs

der Knirps maluch der Knirps

der Schnaps wódka der Schnaps

– słowa pochodzenia obcego(przede wszystkim określenia osób) kończące się na -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us:

der Praktikant praktykant der Praktikant

der Absolvent absolwent der Absolvent

der Athlet atleta der Athlet

der Ingenieur inżynier der Ingenieur

der Artist artysta der Artist

der Biologe biolog der Biologe

der Doktor doktor der Doktor

der Zyklus cykl der Zyklus

Wyjątki:

das Genus rodzaj das Genus

das Tempus czas das Tempus

 

2. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego

– pochodzące od czasowników i kończące się na -t:

die Fahrt jazda die Fahrt

die Schlacht bitwa die Schlacht

die Last ciężar die Last

Wyjątki:

der Durst pragnienie der Durst

der Frost mróz der Frost

der Dienst służba, przysługa, der Dienst

dyżur

das Gift trucizna das Gift

– większość rzeczowników kończących się na -e (przede wszystkim te, które mają dwie sylaby):

die Liebe miłość die Liebe

die Lampe lampa die Lampe

die Straße ulica die Straße

die Rose róża die Rose

die Schlange wąż die Schlange

Wyjątki:

der Bote posłaniec, goniec, der Bote

zwiastun

der Käse ser der Käse

das Auge oko das Auge

das Ende koniec das Ende

– rzeczowniki z przyrostkami -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung:

die Bücherei biblioteka die Bücherei

die Malerei malarstwo die Malerei

die Partei partia die Partei

die Gelegenheit okazja die Gelegenheit

die Krankheit choroba die Krankheit

die Wahrheit prawda die Wahrheit

die Fähigkeit zdolność die Fähigkeit

die Kleinigkeit drobiazg die Kleinigkeit

die Standhaftigkeit stałość, wytrzymałość die Standhaftigkeit

die Freundschaft przyjaźń die Freundschaft

die Gesellschaft społeczeństwo, spółka, towarzystwo die Gesellschaft

die Wirtschaft gospodarka die Wirtschaft

die Heizung ogrzewanie die Heizung

die Lösung rozwiązanie die Lösung

die Verfassung samopoczucie, konstytucja die Verfassung

– słowa pochodzenia obcego zakończone na -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur:

die Etage piętro die Etage

die Qualität jakość die Qualität

die Ambulanz karetka, wytrzymałość die Ambulanz

die Differenz różnica die Differenz

die Kopie kopia die Kopie

die Klinik klinika die Klinik

die Deklination deklinacja die Deklination

die Dressur tresura die Dressur

Wyjątkami są:

der Firlefanz bzdury, graty der Firlefanz

der Popanz poczwara, kukła der Popanz

der Skorpion skorpion der Skorpion

der Spion szpieg, judasz, czyli dziurka

w drzwiach do zobaczenia, kto sto za nimi der Spion

das Stadion stadion das Stadion

das Abitur matura das Abitur

das Futur czas przyszły das Futur

der Purpur purpura der Purpur

 

3. Rzeczowniki rodzaju nijakiego

– zdrobnienia zakończone na -chen i -lein:

das Häuschen domek das Häuschen

das Büchlein książeczka das Büchlein

– rzeczowniki zbiorowe zaczynające się na -Ge:

das Gebirge góry das Gebirge

das Gebüsch zarośla das Gebüsch

das Gerede gadanina das Gerede

das Gebrüll ryczenie, ryk das Gebrüll

– rzeczowniki bezokolicznikowe (zakończone na -en):

das Sprechen mówienie das Sprechen

das Singen śpiewanie das Singen

– słowa pochodzenia obcego zakończone na -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um:

das Kabinett gabinet das Kabinett

das Ventil wentyl das Ventil

das Drama dramat das Drama

das Konto konto das Konto

das Dokument dokument das Dokument

das Zentrum centrum das Zentum

Wyjątki:

der Zement cement der Zement

i rzeczowniki męskie określające osoby i zakończone na -ent:

np.:

der Absolvent absolwent der Absolvent

– większość rzeczowników zakończonych na -nis:

das Ergebnis rezultat, wynik das Ergebnis

das Ereignis wydarzenie das Ereignis

das Gedächtnis pamięć das Gedächtnis

Wyjątki:

– niektóre rzeczowniki zakończone na -nis są rodzaju żeńskiego:

die Erlaubnis pozwolenie die Erlaubnis

die Wildnis puszcza, die Wildnis

dzika okolica

die Fäulnis zgnilizna, zepsucie die Fäulnis

– niektóre słowa takie jak:

die Empfängnis poczęcie die Empfängnis

die Finsternis ciemność, mrok, zaćmienie die Finsternis

die Bitternis gorycz, przykrość die Bitternis

są też rodzaju żeńskiego, jak również te, które używane są przede wszystkim w liczbie mnogiej:

die Ersparnis oszczędności die Ersparnis

die Erschwernis utrudnienie die Erschwernis

Uwaga:

Użycie rodzajnika waha się przy określeniach jednostek miary zakończonych na -meter:

der/das Millimeter milimetr der/das Millimeter

der/das Zentimeter centymetr der/das Zentimeter

der/das Kilometer kilometr der/das Kilometer

Inne rzeczowniki złożone zakończone na -meter mają rodzajnik ustalony:

der Gasometer zbiornik gazu der Gasometer

das Barometer barometr das Barometer

das Thermometer termometr das Thermometer

Podobnie wyglądają złożenia z końcówką -messer:

der Geschwindigkeitsmesser szybkościoomierz der Geschwindigkeitsmesser

das Küchenmesser nóż kuchenny das Küchenmesser

albo rzeczowniki złożone zakończone na -mut:

der Edelmut szlachetność, der Edelmut

wielkoduszność

der Freimut otwartość,  szczerośćder Freimut

der Hochmut pycha der Hochmut

der Mißmut zły humor,  zniechęcenie der Mißmut

der Unmut niechęć, złość der Unmut

die Anmut wdzięk, urok die Anmut

die Armut bieda die Armut

die Großmut wspaniałomyślność die Großmut

die Langmut cierpliwość, pobłażliwość die Langmut

die Schwermut melancholia die Schwermut

die Wehmut smutek, żałość die Wehmut

Nie bądź smutny/ smutna z tego powodu, że już się kończy ta opowieść z rodzajnikiem w roli głównej. Czeka Cie bowiem jeszcze małe podsumowanie:

Rzeczownik ma rodzaj naturalny lub gramatyczny.

Rodzaj naturalny to osoby i zwierzęta.

W gramatycznym rozróżniamy podział na znaczenie i formę.

W podziale na znaczenie mamy:

Rzeczowniki męskie:

pory roku, miesiące, dni tygodnia

położenie, wiatry, opady

alkohole

samochody, pociągi

minerały, kamienie

góry

Rzeczowniki żeńskie:

statki, samoloty

drzewa, kwiaty

papierosy

liczby porządkowe

rzeki

Rzeczowniki nijakie:

hotele, kawiarnie, kina

pierwiastki chemiczne

jednostki fizyczne, litery, nuty, kolory

środki do czyszczenia i prania

kontynenty, państwa, miasta, miejscowości

W podziale na formę mamy:

Rzeczowniki męskie:

– odczasownikowe i bez przyrostka

– rzeczowniki kończące się na -ig, -ling, -s (po samogłosce)

– słowa pochodzenia obcego(przede wszystkim określenia osób) kończące się na -ant, -är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us

Rzeczowniki żeńskie:

– pochodzące od czasowników i kończące się na -t

– większość rzeczowników kończących się na -e

– rzeczowniki z przyrostkami -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung

– słowa pochodzenia obcego zakończone na -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur

Rzeczowniki nijakie:

– zdrobnienia zakończone na -chen i -lein

– rzeczowniki zbiorowe zaczynające się na -Ge

– rzeczowniki bezokolicznikowe

– słowa pochodzenia obcego zakończone na -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um

– większość rzeczowników zakończonych na -nis

Podsumownie dobiegło końca. Temat rodzaju rzeczownika jest co prawda na dzisiaj skończony, ale nie do końca. Wymaga mianowicie uzupełnienia o podwójny rodzaj. Na pewno coś już o tym słyszałeś/słyszałaś. Przykładem jest wymienione wcześniej słowo See“Z rodzajnikiem męskim „der See” oznacza jezioro, z żeńskim „die See” – morze. Podobnych przykładów jest więcej i będą one tematem kolejnego odcinka, na którego przygotowanie bardzo się już cieszę!

Daj kciuk w górę, zalajkuj lub w inny sposób wyraź swoją opinię. Bis bald! Na razie!

Genus des Substantivs, Teil 1, deutsche Version – Folge 5

Viele Lernende haben Schwierigkeiten mit dem Genus des Substantivs, dabei sind gute Kenntnisse des Themas eine Bedingung für eine korrekte Deklination. In der Folge 5, die eine deutsche Version der Folge 4 ist, führe ich ausführliche Informationen an, mit sehr vielen Beispielen und Ausnahmen. Die deutsche Version eignet sich für alle Schüler ab der Mittelstufe.

Genus des SubstantivsTeil 1, deutsche Version 

Transkription der Folge 5

Hallo! Mein Name ist Monika. Das Thema der heutigen Folge habe ich aus drei Gründen gewählt. Der erste ist die Tatsache, dass viele Lernende, unabhängig von ihrem Fortschrittslevel Schwierigkeiten mit dem Genus des Substantivs haben. Besonders für Polen ist es nicht leicht, sich dauerhaft zu merken, ob ein Substantiv maskulin, feminin oder ein Neutrum ist. Wir übertragen unsere Kodierung aus dem Polnischen und es ist schwer, sich abzugewöhnen, dass z. B.: „das Pferd“, im Polnischen ein Maskulinum, in der deutschen Sprache ein Neutrum ist. Oder „das Buch“: ein Neutrum, im Polnischen ein Femininum. Ähnlich verhält es sich mit dem Besteck: „der Löffel“, ein Maskulinum, im Polnischen ein Femininum, „die Gabel“ – ein Femininum, im Polnischen ein Maskulinum, „das Messer“ – ein Neutrum, im Polnischen ein Maskulinum. Es ist alles umgekehrt, also eine reine Boshaftigkeit! ;-)

Der zweite Grund liegt darin, dass gute Kenntnisse des Genus eine Bedingung für eine korrekte Deklination von Substantiven sind,  mit oder ohne Adjektive.

Letztendlich habe ich mich deswegen für das heutige Thema entschieden, weil meine eigenen Schwierigkeiten in diesem Bereich mich lange begleitet haben. Ich musste lange, lange lernen, um mich endlich überzeugen zu lassen, dass „die Milch“, im Polnischen ein Neutrum, im Deutschen ein Femininum ist. Dass die Worte „der Mund“ und „die Brille“– im Polnischen nur Pluralformen, im Deutschen ein Maskulinum und ein Femininum sind.

Deshalb, um Dich zu beruhigen, führe ich gleich ein paar kluge Informationen über das Genus des Substantivs an. Vielleicht wird dann das Lernen von deutschen Vokabeln dadurch angenehmer. Auf jeden Fall werde ich Dein Wissen auf diesem Feld ordnen. Nach jedem von mir gesagten Beispiel gibt es eine kurze Pause, damit du es wiederholen kannst. Die Transkription dieser Folge findest Du natürlich auf meinem Blog „niemiecki z Moniką”(„Deutsch mit Monika“). Es geht los!

Beim Genus des Substantivs ist zwischen dem natürlichen Geschlecht (=Sexus) und dem grammatischen Genus zu unterscheiden. Das natürliche Geschlecht hat zwei Formen: Maskulinum und Femininum). Das grammatische Genus drei Formen: Maskulinum, Femininum und Neutrum.Wenn man sich Substantive unter dem grammatischen Aspekt anschaut, dann ist entweder ihre Bedeutung, oder ihre Form ausschlaggebend. Beide Genusarten, die natürliche und die grammatische kommen im Deutschen vor allem am bestimmten Artikel formal zum Ausdruck(der, die, das).

Natürliches Geschlecht

Das natürliche Geschlecht der Substantive spielt im Deutschen gegenüber dem grammatischen Genus nur eine geringe Rolle. Lediglich bei einigen Gruppen von Lebewesen wird das grammatische Genus vom natürlichen Geschlecht bestimmt. Das betrifft erstens Personenbezeichnungen, zweitens Tiernamen.

1. Personenbezeichnungen

– Verwandtschaftsnamen

der Vater

die Mutter

der Sohn

die Tochter

der Onkel

die Tante

der Enkel

die Enkelin

– Berufsbezeichnungen (die feminine Form zumeist mit Suffix -in)

der Lehrer

die Lehrerin

der Koch

die Köchin

der Friseur

die Friseurin/die Friseuse

In einigen Fällen widerspricht das grammatische Genus dem natürlichen Geschlecht:

das Fräulein

das Mädchen

2. Tiernamen

der Hahn

die Henne

der Hengst

die Stute

der Bär

die Bärin

der Löwe

die Löwin

Oft wird bei Tieren das grammatische Genus gebraucht, ohne nach dem natürlichen Geschlecht zu unterscheiden:

das Rind

der Bulle

die Kuh

oder

das Reh

der Bock

die Ricke

In anderen Fällen ist für das männliche und weibliche Tier nur ein Wort mit einem bestimmten grammatischen Genus vorhanden:

der Karpfen

die Maus

das Wiesel

Grammatisches Genus

Das beherrschende Genussystem im Deutschen ist ein formalgrammatisches System, das in seinen Systemzügen nur im Rahmen einer historischen Grammatik erklärt und übersichtlich gemacht werden kann. Im Rahmen einer Darstellung der Gegenwartssprache ist es für die Mehrzahl der Substantive nicht möglich, praktikable Regeln zu Genusbestimmung zu geben. Bei vielen Substantiven muss die das Genus repräsentierende Artikelform zusammen mit dem Substantiv gelernt werden., z. B.:

der Kopf

die Hand

das Kinn

der Löffel

die Gabel

das Pendel

Bei zahlreichen anderen Substantiven ist jedoch eine teils semantisch, teils formal motivierte Gruppenbildung festzustellen. Gleich erkläre ich, worum es sich hier genau handelt. Im Folgenden werde ich für einige solcher Gruppen Regeln vorstellen, die nicht durch eine zu große Zahl von Ausnahmen entwertet sind.

Entsprechend dem geschichtlich gewordenen Gebrauch bestimmter Bedeutungsgruppen von Substantiven sind:

1. Maskulina:

– die Namen der Jahreszeiten, Monate und Wochentage:

der Sommer

der Januar

der Mittwoch

– die Namen der Himmelsrichtungen, Winde und Niederschläge:

der Westen

der Monsun

der Schnee

der Regen

der Hagel

der Nebel

der Reif

– die Namen der Spirituosen:

der Wein

der Sekt

der Wodka

aber Achtung:

das Bier

– Automarken und Namen von Zügen:

der Audi

der BMW

der IC

– die Namen der Mineralien und Gesteine:

der Feldspat

der Glimmer

der Quarz

der Granit

der Basalt

– die Bergnamen:

der Kilimandscharo

der MtEverest

Achtung:

Bei Zusammensetzungen richtet sich das Genus nach dem Grundwort:

der Fichtelberg

die Zugspitze

das Matterhorn

Gebirgsnamen sind nur zum Teil Maskulina, z. B.:

der Harz

Viele Gebirgsnamen sind Pluraliatantum, kommen also nur im Plural vor.:

die Kordilleren

die Alpen

die Karpaten

Andere sind Zusammensetzungen bzw. Verbindungen mit dem Neutrum

das Gebirge:

das Erzgebirge

das Riesengebirge

2. Feminina:

– die Schiffs- und Flugzeugnamen:

die Titanic

die Boeing 747

-die Namen der Bäume und vieler Blumen:

die Kiefer

die Birke

die Rose

die Nelke

die Orchidee

aber Achtung:

der Ahorn

Weiterhin sind viele Zusammensetzungen mit dem Maskulinum

der Baum

natürlich auch maskulin:

der Birnbaum

der Kaffeebaum

Zurück zum Femininum:

– die Namen der Zigarettensorten:

die Marlboro

die Winston

die Lucky Strike

– die substantivischen und substantivierten Kardinalzahlen:

die Eins

die Neun

die Tausend

die Million

Achtung:

Die Mengenbezeichnungen sind Neutra:

das Hundert

das Tausend

das Dutzend

das Schock

– die meisten Flussnamen auf -a und -e sind feminin:

die Saale

die Seine

die Themse

Achtung:

Die übrigen fremdsprachigen Flußnamen und einige deutschprachige Flußnamen sind Maskulina.:

der Ganges

der Amazonas

der Nil

der Rhein

der Main

der Neckar

Ebenso die Meeresnamen sind maskulin:

der Atlantik

der Pazifik

Zumeist sind die Namen der Meere jedoch Verbindungen mit dem Maskulinum

der Ozean

z. B .:

der Indische Ozean

und mit dem Neutrum

das Meer

z. B.:

das Mittelmeer

oder mit dem Femininum

die See

z. B.:

die Nordsee

Das Maskulinum „der See“ dient allgemein zur Bezeichnung der stehenden Binnengewässer

der See

z. B.:

der Bodensee

3. Neutra

– die Namen von Hotels, Cafès und Kinos:

das ibis

das Bonanza Coffee Heroes

das Colloseum

– die Namen der meisten chemischen Elemente:

das Kupfer

das Aluminium

das Chlor

das Radium

Achtung:

der Phosphor

der Schwefel

Ebenso die Zusammensetzungen mit dem Maskulinum

der Stoff”

sind natürlich maskulin:

der Sauerstoff

der Stickstoff

der Wasserstoff

– die Namen von physikalischen Einheiten, von Buchstaben, Noten, Farben und Sprachen:

das Kilowatt

das Ypsilon

das Cis

das Grün

das Englisch

– die Namen von Wasch- und Reinigungsmitteln:

das Perwoll

das Fairy

– die Namen der Kontinente, Länder, Inseln und Orte(soweit się ohne Attribut Nullartikel haben):

also:

Afrika (ohne Artikel), aber das große Afrika

Australien (ohne Artikel), aber das bezaubernde Australien

Schweden (ohne Artikel), aber das kalte Schweden

Frankreich (ohne Artikel), aber das heutige Frankreich

Ungarn (ohne Artikel), aber das interessante Ungarn

Rügen (ohne Artikel), aber das nördliche Rügen

Dresden (ohne Artikel), aber das historische Dresden

Namen, die ohne Attribut den bestimmten Artikel haben, sind in der Regel Maskulina oder Feminina:

der Irak

der Libanon

die Schweiz

die Türkei

es gibt aber auch Ländernamen im Plural:

die USA

die Niederlande

An dieser Stelle möchte ich Dich daran erinnern:

Er kommt aus dem Iranaus der Schweizaus den USA.

Manche Landschafts – und Regionsnamen sind Maskulina oder Feminina:

der Balkan

die Lausitz

Ich glaube, mit der Lausitz beenden wir die heutige Folge, weil sie umfangreicher geworden ist als erwartet. Die Teilung von Substantiven aufgrund ihrer Form, also, wie sie gebaut sind, konkret, welches Suffix sie haben, ist das Thema der nächsten Folge. Sie wird genauso ausführlich wie diese hier sein. Ich wünsche Dir eine angenehme Wiederholung der Vokabeln. Sag Bescheid, wenn Dir diese Folge gefallen hat. Bis bald!

Rodzaj rzeczownika, część 1 – odcinek 4

O rodzaju rzeczownika w języku niemieckim można powiedzieć dużo. Mimo, że większość rzeczowników trzeba się uczyć na pamięć razem z jego rodzajnikiem, jest parę reguł, które tu przytaczam razem z przykladami i wyjątkami. Druga część tego tematu w następnym odcinku.

Rodzaj rzeczownika, część1. transkrypcja odcinka nr4

Cześć! Mam na imię Monika. Temat dzisiejszego odcinka wybrałam z trzech powodów. Pierwszym jest fakt, że wielu uczących się, niezależnie od stopnia zaawansowania, ma problemy z rodzajem rzeczownika. Szczególnie dla Polaków jest niełatwe zapamiętanie, czy dany rzeczownik ma rodzaj męski, żeński czy nijaki. Przenosimy nasze zakodowanie z polskiego na język niemiecki i trudno się odzwyczaić, że „koń”, w polskim rodzaj męski, w niemieckim ma rodzaj nijaki: das Pferd“. Jak to? Albo „książka” rodzaj żeński, ma w niemieckim rodzaj nijaki: „das Buch“. Weźmy nawet takie sztućce: „łyżka” – rodzaj żeński, der Löffel“ – męski, „widelec“ – męski, „die Gabel“- żeński, „nóż” – męski, das Messer“ – nijaki. Wszystko na odwrót, czyli czysta złośliwość! Po drugie: dobra znajomość rodzaju jest warunkiem poprawnej deklinacji rzeczownika występującego samodzielnie lub razem z przymiotnikiem.

W końcu trzecim powodem powstania tego odcinka są moje własne trudności w tym temacie, które bardzo często towarzyszyły mi w życiu. Musiałam wielu rzeczy długo, długo uczyć się na pamięć, żeby w końcu uwierzyć, że „mleko“ rodzaj nijaki, to „die Milch“ – żeński, lub „usta“, „okulary“ występujące w polskim tylko w liczbie mnogiej, w niemieckim to der Mund“ – męski, die Brille“ – rodzaj żeński.

Dlatego, dla uspokojenia, podaję parę mądrych informacji na temat rodzaju rzeczownika. Może umili Ci to uczenie się na pamięć rzeczowników niemieckich. Na pewno jednak usystematyzuję Ci wiedzę w tym obszarze. Po każdym słowie jest krótka przerwa na jego powtórzenie. Oczywiście transkrypcję odcinka znajdziesz na moim blogu „niemiecki z Moniką”. Zaczynamy!

Mówiąc o rodzaju rzeczownika rozróżniamy rodzaj naturalny (płeć, czyli z łacińskiego „Sexus“) i gramatyczny. Naturalny ma dwie formy: męską i żeńską. Rodzaj gramatyczny trzy: męską, żeńską i nijaką. Jeśli rozpatrujemy rzeczowniki pod względem rodzaju gramatycznego, to decydujące jest albo ich znaczenie albo forma. Rodzaj najlepiej widać wtedy, kiedy używamy rodzajnika określonego, czyli der, die, das.

Rodzaj naturalny

W porównaniu z rodzajem gramatycznym naturalny rodzaj rzeczownika odgrywa w języku niemieckim rolę nieznaczną. Tylko niektóre grupy żyjących istot mają rodzaj gramatyczny wyznaczany rodzajem naturalnym. Dotyczy to po pierwsze określeń osób i po drugie nazwy zwierząt.

1. Określenia osób

– nazwy pokrewieństwa

der Vater ojciec der Vater

die Mutter matka die Mutter

der Sohn syn der Sohn

die Tochter córka die Tochter

der Onkel wuj der Onkel

die Tante ciotka die Tante

der Enkel wnuk der Enkel

die Enkelin wnuczka die Enkelin

– określenia zawodów(forma żeńska ma zazwyczaj końcówkę -in)

der Lehrer nauczyciel der Lehrer

die Lehrerin nauczycielka die Lehrerin

der Koch kucharz der Koch

die Köchin kucharka die Köchin

der Friseur fryzjer der Friseur

die Friseurin/die Friseuse fryzjerka die Friseurin/die Friseuse

W niektórych przypadkach rodzaj gramatyczny nie zgadza się z rodzajem naturalnym, np. w słowach:

das Fräulein panna das Fräulein

das Mädchen dziewczyna das Mädchen

2. Nazwy zwierząt

der Hahn kogut der Hahn

die Henne kura die Henne

der Hengst ogier der Hengst

die Stute kobyła die Stute

der Bär niedźwiedź der Bär

die Bärin niedźwiedzica die Bärin

der Löwe lew der Löwe

die Löwin lwica die Löwin

Do nazywania zwierząt stosuje się często rodzaj gramatyczny bez odróżniania rodzaju naturalnego:

das Rind bydło das Rind

der Bulle byk der Bulle

die Kuh krowa die Kuh

albo

das Reh sarna das Reh

der Bock kozioł der Bock

die Ricke koza die Ricke

W innych przypadkach, dla męskiego i żeńskiego zwierzęcia istnieje tylko jeden określony gramatyczny rodzajnik:

der Karpfen karp der Karpfen

die Maus mysz die Maus

das Wiesel łasica das Wiesel

Rodzaj gramatyczny

Panujący w języku niemieckim system rodzajników jest formalnym systemem gramatycznym, którego cechy systemowe można wyjaśnić i przejrzyście wytłumaczyć tylko w ramach gramatyki historycznej. Jeśli chcemy przedstawić język współczesny, to do większości rzeczowników nie jest możliwe podanie praktycznych reguł. Wielu rzeczowników trzeba nauczyć się razem z rodzajnikiem, który reprezentuje ich rodzaj, np.:

der Kopf głowa der Kopf

die Hand ręka die Hand

das Kinn podbródek das Kinn

der Löffel łyżka der Löffel

die Gabel widelec die Gabel

das Pendel wahadło das Pendel

Jednak wiele rzeczowników można ugrupować, częściowo ze wględów semantycznych(czyli znaczeniowych), lub formalnych. Zaraz wytłumaczę, o co tu dokładnie chodzi. Przedstawię za chwilę reguły przynależności rzeczowników do określonych grup. Wyjątków od tych reguł nie jest przy tym tak aż tak dużo, żeby straciły one sens jako reguły.

Opierając się na historycznie uwarunkowanym stosowaniu pewnych grup znaczeniowych, stwierdzamy, że:

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego(Maskulina), to

– nazwy pór roku, mięsięcy i dni tygodnia:

der Sommer lato der Sommer

der Januar styczeń der Januar

der Mittwoch środa der Mittwoch

– nazwy położenia geograficznego, wiatrów i opadów:

der Westen zachód der Westen

der Monsun monsun der Monsun

der Schnee śnieg der Schnee

der Regen deszcz der Regen

der Hagel grad der Hagel

der Nebel mgła der Nebel

der Reif szron der Reif

– nazwy napojów alkoholowych:

der Wein wino der Wein

der Sekt szampan der Sekt

(a poprawnie wino musujące)

der Wodka wódka der Wodka

ale uwaga:

das Bier piwo das Bier

– marki samochodów i nazwy pociągów:

der Audi der Audi

der BMW der BMW

der IC der IC

– nazwy minerałów i kamieni:

der Feldspat skaleń der Feldspat

der Glimmer mika der Glimmer

der Quarz kwarc der Quarz

der Granit granit der Granit

der Basalt bazalt der Basalt

– nazwy gór:

der Kilimanjaro der Kilimanjaro

der MtEverest der MtEverest

Uwaga:

Przy rzeczownikach złożonych z dwóch lub więcej rzeczowników rodzaj rzeczownika jest taki jak słowa podstawowego, występującego na ostatnim miejscu. Mamy więc:

der Fichtelberg der Fichtelberg

die Zugspitze die Zugspitze

das Matterhorn das Matterhorn

Nazwy gór są tylko częściowo rodzaju męskiego, np.:

der Harz der Harz

Wiele nazw gór są tzw. Pluraliatantum, czyli występują tylko w liczbie mnogiej, np.:

die Kordilleren die Kordilleren

die Alpen die Alpen

die Karpaten die Karpaten

Inne z kolei są złożeniami, połączeniami z rzeczownikiem rodzaju nijakiego

das Gebirge góry das Gebirge:

das Erzgebirge Rudawy das Erzgebirge

das Riesengebirge Karkonosze das Riesengebirge

 

2. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego(Feminina) to:

– nazwy statków i samolotów:

die Titanic die Titanic

die Boening 747 die Boening 747

-nazwy drzew i wielu kwiatów:

die Kiefer sosna die Kiefer

die Birke brzoza die Birke

die Rose róża die Rose

die Nelke goździk die Nelke

die Orchidee orchidea die Orchidee

ale uwaga:

der Ahorn klon der Ahorn

Poza tym rodzaju męskiego są dalsze złożenia z męskim rzeczownikiem

der Baum drzewo der Baum:

der Birnbaum grusza der Birnbaum

der Kaffeebaum kawowiec der Kaffeebaum

Wracamy do rodzaju żeńskiego:

– marki papierosów:

die Marlboro die Marlboro

die Winston die Winston

die Lucky Strike die Lucky Strike

– liczby porządkowe (rzeczownikowe):

die Eins jedynka die Eins

die Neun dziewiątka die Neun

die Tausend tysiąc die Tausend

die Million milion die Million

– większość rzek kończących się na -a i -e są rodzaju żeńskiego:

die Saale die Saale

die Oder Odra die Oder

die Seine Sekwana die Seine

die Themse Tamiza die Themse

Uwaga:

Pozostałe obcojęzyczne nazwy rzek i niektóre niemieckie są rodzaju męskiego, np.:

der Ganges Ganges der Ganges

der Amazonas Amazonka der Amazonas

der Nil Nil der Nil

der Rhein Ren der Rhein

der Main Warta der Main

der Neckar der Neckar

Rodzaju męskiego są również nazwy mórz i oceanów:

der Atlantik der Atlantik

der Pazifik der Pazifik

Jednak najczęściej mamy do czynienia z połączeniami z rzeczownikiem rodzaju męskiego

der Ozean der Ozean:

np.:

der Indische Ozean Ocean Indyjski der Indische Ozean

i rzeczownikiem rodzaju nijakiego

das Meer morze das Meer:

np.:

das Mittelmeer Morze Sródzieme das Mittelmeer

albo rzeczownikiem rodzaju żeńskiego

die See morze die See:

np.:

die Nordsee Morze Północne die Nordsee

Rzeczownik rodzaju męskiego „der See“ oznacza jednak jezioro

der See jezioro der See

np.:

der Bodensee Jezioro Bodeńskie der Bodensee

 

3. Rzeczowniki rodzaju nijakiego(Neutra)

– nazwy hoteli, kawiarni i kin:

das ibis das ibis

das Bonanza Coffee Heroes das Bonanza Coffee Heroes

das Colloseum das Colloseum

– nazwy większości pierwiastków chemicznych:

das Kupfer miedź das Kupfer

das Aluminium aluminium das Aluminium

das Chlor chlor das Chlor

das Radium rad das Radium

Uwaga:

der Phosphor fosfor der Phosphor

der Schwefel siarka der Schwefel

Połączenia z rzeczownikiem rodzaju męskiego

der Stoff substancja der Stoff:

są oczywiście rodzaju męskiego, np.:

der Sauerstoff tlen der Sauerstoff

der Stickstoff azot der Stickstoff

der Wasserstoff wodór der Wasserstoff

– nazwy jednostek fizycznych, liter, nut, kolorów i języków:

das Kilowatt kilowat das Kilowatt

das Ypsilon y – igrek das Ypsilon

das Cis cis das Cis

das Grün zielony das Grün

das Englisch angielski das Englisch

– nazwy środków do czyszczenia i prania:

das Perwoll das Perwoll

das Fairy das Fairy

– nazwy kontynentów, państw, wysp i miejscowości(jeśli bez przydawki występują bez rodzajnika):

czyli

Afrika (bez rodzajnika), ale das große Afrika

Australien (bez rodzajnika), ale das bezaubernde Australien(czarująca Australia)

Schweden (bez rodzajnika), ale das kalte Schweden

Frankreich (bez rodzajnika), ale das heutige Frankreich

Ungarn (bez rodzajnika), ale das interessante Ungarn(interesujące Węgry)

Rügen (bez rodzajnika), ale das nördliche Rügen

Dresden (bez rodzajnika), ale das historische Dresden

Nazwy, które bez przydawki mają rodzajnik określony są z reguły rodzaju męskiego lub żeńskiego:

der Irak der Irak

der Libanon der Libanon

die Schweiz die Schweiz

die Türkei die Türkei

ale są też nazwy państw w liczbie mnogiej:

die USA die USA

die Niederlande die Niederlande

W tym miejscu przypominam:

Er kommt aus dem Iranaus der Schweizaus den USA.

Niektóre nazwy regionów mają rodzaj męski lub żeński, np.:

der Balkan der Balkan

die Lausitz Łużyce die Lausitz

Myślę, że na Łużycach zakończymy dzisiejszy odcinek, ponieważ nieoczekiwanie bardzo się on rozrósł, także podział rzeczowników na podstawie ich form czyli tego jak są zbudowane, a konkretniejaki mają przyrostek przedstawię w następnym, kolejnym odcinku. Jest on równie obszerny jak ten. Życzę miłego powtarzania słówek, dziękuję za słuchanie i daj znać, jeśli odcinek Ci się spodobał. Bis bald! Na razie!

Dodatek, przeoczony przy liczbach:

Określenia ilości są rodzaju nijakiego: 

das Hundert sto das Hundert

das Tausend tysiąc das Tausend

das Dutzend tuzin das Dutzend

das Schock kopa das Schock

Typy uczniów – odcinek 3

Dzisiaj nie będzie słówek ani gramatyki. Mam wielką potrzebę podzielić się z tobą moimi obserwacjami z pracy jako nauczycielka niemieckiego. A konkretnie na temat uczniów, których uczę. Podzieliłam ich na siedem typów.

Typy uczniów – transkrypcja odcinka nr 3

Cześć, jestem Monika.

Dzisiaj nie będzie słówek ani gramatyki. Mam wielką potrzebę podzielić się z tobą moimi obserwacjami z pracy jako nauczycielka niemieckiego. A konkretnie na temat uczniów, których uczę. Podzieliłam ich na siedem typów:

Typ 1. Sporadyczny

Typ 2. Przeciętny

Typ 3. Charyzmatyczny

Typ 4. Wszystkowiedzący

Typ 5. Ponurak

Typ 6. Wzorowy

Typ 7. Nieprzenikniony

Posłuchaj trochę o nich!

Moi uczniowie to osoby dorosłe, w wieku między 20 a 40 rokiem życia, pochodzące z całego świata, ze wszystkich kontynentów. Przyjeżdżają do Berlina z różnch powodów: chcą tu np. studiować, albo mają tu świetną pracę, albo chcą z jakiś powodów zamieszkać w Niemczech na parę lat lub na stałe. Bądź przyjeżdżają tylko na parę miesięcy lub tygodni. Chcą lub muszą nauczyć się języka niemieckiego. Chcę tu zaznaczyć, że nie uczę uchodźców, którzy mogą być straumatyzowani i mieć dużo psychicznych problemów. Moimi uczniami są przedstawiciele różnych zawodów, począwszy od ogrodnika, listonosza i sprzedawcę, przez ludzi z branżej komputerowej(największa grupa), aż do naukowców i artystów. Są też oczywiście studenci.

Niezwykle dobrze pamiętam śpiewaczkę operową z Włoch, która, jak coś raz zaśpiewała, to zatrzęsło budynkiem szkolnym. Wspominam też grupę pięknych, młodych ludzi z Afryki, niestety nie pamiętam, z jakiego kraju. Byli wspaniałymi, inteligentnymi uczniami, którzy przychodzili na lekcje czasem w swoich barwnych ludowych strojach, a ich język ojczysty wprawiał mnie w prawdziwe zdumienie.

Bardzo lubię uczyć Polaków. Niezależnie od tego, do którego typu należą, zajmują oni od razu wyjątkowe miejsce w moim sercu. Wszyscy uczniowie z Polski, których do tej pory uczyłam odróżniają się pozytywnie od reszty grupy. Są inteligentni, błyskotliwi i dowcipni. Mają dużo do powiedzenia na różne tematy, są obyci w świecie. A najważniejsze: wykazują zdecydowaną przewagę w pojmowaniu gramatyki. Przez to, że język polski jako ojczysty jest niezwykle trudny, mamy, myślę już przygotowany umysł na rozumienie nowych aspektów gramatycznych języka obcego. Polacy znają dobrze lub bardzo dobrze angielski i nierzadko inne języki.

Całkowitą zagadką byli i są uczniowie z krajów azjatyckich, szczególnie z Japonii. Tych bardziej obytych w swiecie, podróżujących, studiujących lub pracujących poza Japonią mogłam zrozumieć lepiej, mówię tu o ich reakcjach, mimice. Jednak inni zaskakiwali mnie takim dystansem, i nieprzenikliwością, że często myliłam się w rozpoznawaniu ich przekazu pozawerbalnego. Dlatego należą oni do typu Nieprzenikniony, który jest jednym z przedstawionych przeze mnie siedmiu typów. Oto one:

Typ 1. Sporadyczny

Typ 2. Przeciętny

Typ 3. Charyzmatyczny

Typ 4. Wszystkowiedzący

Typ 5. Ponurak

Typ 6. Wzorowy

Typ 7. Nieprzenikniony

Zanim ci je przedstawię, chcę zaznaczyć, że mój odbiór i przydzielenie danej osoby do wymyślonej przeze mnie kategorii, jest subjektywny, i nie ma na celu ocenienie go. Jego przynależność do danego typu nie określa go jako człowieka, którym jest w sytuacjach dla mnie nieznanych, czyli wszystkich innych, niż sytuacja uczeń – nauczyciel w szkole językowej.

Jest więc na tyle tworem abstrakcyjnym, co istniejącym jedynie w danej sytacji i powstałym pod silnym wpływem wajemnych relacji nauczciel – uczeń. To, co ja widzę moimi belfrowskimi okularami (chociaż ich nie noszę) jest silnie zabarwione moim sposobem odbierania świata i ludzi. Dużą rolę odgrywają oczywiście moje osobiste emocje, przeświadczenia i myślę też teraz, z perspektywy czasu, moje potrzeby co do komunikacji z innymi.

Relacje uczniowsko-nauczycielskie przypominają mi niejako związek psychoterapeuty i klienta, czyli nie jest on z założenia zbalansowany. Terapeuta wie wszystko lub prawie wszstko o kliencie, on o terapeucie niewiele. Nie ma w nim pewnej równowagi takiej jaka jest między przyjaciółmi. Można się spotykać regularnie bardziej lub mniej intensywnie tygodniami, miesiącami lub nawet latami. I ta nierównowaga, ten dziwny, często bardzo jednak serdeczny, emocjonalny związek pozostaje na zawsze zamknięty na prywatność. Przynajmniej w takim zakresie, jaki ja wyznaczam.

Zacznijmy od pierwszego typu, którym jest

Typ Sporadyczny

Przychodzi na lekcje od czasu do czasu. Często się spóźnia.W związku z czym od razu robią mu się zaległości, czym jest sfrustrowany i po jakiej szczególnie ciężkiej lekcji, a takie bywają, jak się połowy nie rozumie, to na następne zajęcia po prostu nie przychodzi. Co oczywiście pogarsza tylko sytuację. Ten uczeń dlatego przychodzi w kratkę, bo często wykonuje ciężki, odpowiedzialny zawód i po prostu nie ma siły na wieczorny kurs. Lub też ma różne zajęcia kreatywne, artystyczne. Jest muzykiem, malarzem bądź filmowcem, lecz jego umysłowa energia wyczerpuje się niestety przed danym terminem kursu. Typy sporadyczne są ludźmi często bardzo inteligentnymi, kreatywnymi i niestety niezwykle wrażliwymi. Co objawia się wcześniej wspomnianą frustracją i niezadowoleniem z samego siebie. Ich inteligencja pozwala często na nadrobienie samodzielnie materiału, z czego jest dumny i zaczyna przychodzić. Nie trwa to jednak długo. Sporadyczny miewa też rodzinę, dzieci, o które musi się też w międzyczasie zatroszczyć. I to też krzyżuje się niestety z lekcjami. Bywa, że nagle znika w połowie kursu, bez słowa pożegnania, żeby potem się pojawić na kolejnym, powtórkowym. I tam powtarza się wszystko od początku. Efekty takiego działania nie zawsze go satysfakcjonują, ale szybko się nie poddaje.

Typ Przeciętny

O nim dużo powiedzieć się nie da. Jest tak przeciętny, że zapominam jego imię w chwili, kiedy się przedstawia. Muszę się wtedy ratować listą, ale i tak cały czas zapominam. Nie wyróżnia się niczym szczególnym, chociaż może by chciał, bo nikt nie chce być przeciętnym, albo za takiego uchodzić.Typ przeciętny ma często niską energię, ziewa, niczym nie zaskakuje. Ma często odrobione zadania domowe, nie ma jednak żadnych pytań. Jest mało kreatywny, ma trudności ze zrozumieniem treści abstrakcyjnych.

Typ Charyzmatyczny

Jest moim ulubionym typem. On lub ona bywają niezwykli, uprawiają często zawody rzadkie, są artystami albo bardzo lubią sztukę. Szybko nawiązują kontakt z nauczycielem i kolegami z kursu. Są zwykle bardzo inteligentni, łapią w mig nowe tematy gramatyczne. Szybko kojarzą znaczenie nowych słów. Lubią śpiewać, i kiedy śpiewamy na lekcji, to robią to chętnie i głośno. Smieją się z żartów, są z reguły pogodni i przyjaźnie do wszystkich nastawieni. Typ charyzmatyczny nie nudzi się na lekcji, nigdy nie ziewa. Jest uważny, skoncentrowany, ale przy tym wyluzowany i skłonny do żarcików. Jest dobrze wychowany, głośno wita się i żegna, często mówi dziękuję. Lubi użyć jakieś nowego słowa, którego grupa nie zna. Trochę lubi się popisać, co robi z wdziękiem i umiarem. Pracuje nad nauką języka samodzielnie, ma ciekawe rzeczy do powiedzenia, jest po prostu miły/miła. Typ charyzmatyczny ma bardzo duży, pozytywny wpływ na resztę grupy, często jest od niej wyraźnie lepszy i jest lubiany przez innych. Uczeń ten ceni nauczyciela, widzi w nim autorytet i współpracuje z nim, przez co lekcje z nim są czystą przyjemnością i przynoszą dużo satysfakcji.

Typ Wszystkowiedzący

Ten uczeń już wie wszystko i przychodzi na lekcje nie wiadomo po co. Oczywiście żartuję. On/Ona są dalecy od wiedzenia wszystkiego, a nawet dużo. Zależy im jednak na tym, żeby wykreować taki swój wizerunek, który mówi: Nie z jednego pieca chleb jadłem, ciemnoty mi wciskać nie będziesz, pani nauczycielko. Przy tym rzadko udaje mu się powiedzieć poprawnie jedno zdanie. Typ wszystkowiedzący często marszczy czoło, zastanawiając się głęboko, czy oby to, co jest napisane na tablicy jest na pewno poprawne. Zadaje często pytania nie związane bezpośrednio z tematem, ale z tylko dla niego znanych powodów odpowiedź wydaje mu się ważna i bez której nie da się obyć. Kwestionuje sprawy oczywiste, wyraża niezadowolenie mimiką, jeśli coś nie jest tak wyjaśnione, jak sobie wyobraża. Zatrzymuje się przy nieważnych rzeczach, wymaga objaśnień, ale nie są mu one na nic przydatne. Nie ufa nauczycielowi, ciągle mam wrażenie, że trzeba go udobruchać, bo się może obrazić. Rzadko się uśmiecha, czasem patrzy dziwnie na człowieka, choć w danym momencie powinien patrzyć w książkę, bo akurat robimy ćwiczenia. Upiera się przy jakimś przez siebie zauważonym błędzie, który błędem nie jest. Kiedy to się wyjaśnia, nie powie przepraszam, tylko coś mruknie. Wychodzi z lekcji mało zadowolony. Każdy uczeń powinien po zajęciaciach mieć wrażenie, że wie więcej niż przed nimi, on chyba myśli odwrotnie. Jest zamknięty na inne rozwiązania lub odpowiedzi, których forma nie odpowiada jego wyobrażeniom.

Typ Ponurak

To, co go charakteryzuje to, niespodzianka, ponuractwo. Nie uśmiecha się nigdy, nawet na „dzień dobry” i „do widzenia“. Czasem w ogóle nie mówi nic na powitanie i pożegnanie. Po prostu wchodzi i wychodzi. Po niemiecku jest takie powiedzenie: „Er geht zum Lachen in den Keller“, czyli „Idzie śmiać się do piwnicy”. Jest tak poważny i chyba tą swoją powagą tak zestresowany, że często mi go szkoda. Nie wiem, co mu jest, ale jest mi czasem głupio, jak przy wszystkich moich staraniach, żeby ten stres mu/jej złagodzić, nic nie polepszam. Często jest nerwowy, chce wypaść dobrze, co jednak mu się nie zawsze udaje, tak jest spięty. Ma odrobione lekcje, jest punktualny, ale trudno go polubić. Kąciki ust w dole, twarz tak poważną, że można się przestraszyć. Nie zaśmieje się z żartu, choć cała grupa się śmieje. Nie chce śpiewać. Tak mi go szkoda, ze często chciałabym podejść, objąć i powiedzieć, że przecież świat jest piękny i może być wesoły, życie też, lekcja nie musi być miejscem na taki stres i powagę. Z czasem dochodzi do mnie jednak, że to taki typ człowieka. Dla niego życie jest ciężkie, nauka języka obcego baaardzo ciężka i od tej ciężkości nawet najjaśniejszy dzień szarzeje. Ponury często nie uczył się nigdy języka obcego, co się na tym świecia zdarza, tak, tak. Są to np. ludzie z angielskojęzycznych krajów i może w to trudno uwierzyć, ale Amerykanie, którzy nie mieli styczności z innym językiem niż angielski, mają bardzo dużo trudności z nauczeniem się języka niemieckiego. Dużą rolę odgrywa też tzw. zaplecze intelektualno-szkolne. Wsród młodych ludzi z całego świata zdarzają się niestety tacy, którzy nie mieli szczęścia chodzić do dobrych szkół. Pochodzą czasem z domów, z których nie wynieśli pewnej ogólnej wiedzy o życiu i świecie. Myślę, że Polacy są w porównaniu z nimi często o wiele lepiej wykształceni i są po prostu bardziej obyci. Tak więc, wracając do Ponuraków, to staram się nie brać ich zachowania osobiście.

Typ Wzorowy

Ten uczeń, lub uczennica często są charyzmatyczni, choć nie zawsze. Mają zawsze zrobione zadania domowe co do jednego, przychodzą wyuczeni. Poświęcają na naukę w domu dużo czasu, to widać od razu na drugiej lekcji. Wzorowy podchodzi bardzo poważnie do tematu, uznaje autorytet nauczyciela i współpracuje z nim. Często się zgłasza, chętnie podejdzie do tablicy, gdy o to poproszę. Mówi od początku poprawnymi gramatycznie zdaniami, powoli, jednak nierzadko bezbłednie. Słychać, że zdaje sobie sprawę ze stuktur, których używa, stosuje je świadomie. Nie do końca wiem, czy lubi się uczyć, ale na pewno ma jakiś plan. Chce osiągnąć postawiony przez siebie cel. Jest realistą, zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości, ale też wierzy w siebie i jest w tej wierze spokojny i opanowany. Wie, czego chce. Uczeń wzorowy jest zorganizowany i punktualny. Jeśli wyjątkowo nie może przyjść na lekcje, informuje mnie o tym z dużym wyprzedzeniem. A potem nadrabia samodzielnie materiał i jest na bieżąco. Wzorowy nie ogranicza się do tego, co jest przerabiane na lekcji i zadawane do domu. Sięga chętnie do innych materiałów, przynosi wydrukowane listy gramatyczne, np. z końcówkami przymiotników, których się uczy i z których umie korzystać. Ogląda filmy, słucha piosenek i czyta łatwe teksty po niemiecku. Ma często niezwykle starannie prowadzony zeszyt, w którym dużo zapisuje, podkreśla różnymi kolorami, robi własne notatki. Obojetnie, w jakim punkcie znajomości języka startuje, osiąga bardzo dużo w krótkim czasie. Wzorowy potrafi być też zdystansowany i zamknięty w sobie. Wykazuje, niezależnie od wieku dojrzałość w zachowaniach, reakcjach i podejściu do zajęć.

Bardzo lubię wzorowych uczniów, lekcje wydają się wtedy lekkie, a tematy proste. Cieszę się z satysfakcji, którą oni czerpią z własnych sukcesów.

Typ Nieprzenikniony

O tym typie wspomniałam już na początku. Głównymi przedstawicielami są Japończycy. Nie jest łatwo przyzwyczaić się do ich uwarunkowanego kulturowo dystansu. Nie patrzą w oczy, ich twarz nie wyraża często nic. W kontekście zajęć jest to trochę trudne, bo nie wiadomo, czy rozumieją, czy się dobrze czują, czy wszystko jest w porządku. Nieprzenikoniony mówi często bardzo cichutko i niewyraźnie, często mamrocze. Robi też baaaaardzo długie przerwy między słowami lub zdaniami. Wtedy staram się podkreślić moją mimiką, że jak do tej pory, to wszystko jest dobrze, nie muszą się stresować. Ale nie wiem do końca, czy oni tego potrzebują. Japończycy, choć nie wszyscy, uznają niemiecki za bardzo trudny, mimo że mówią oni z reguły biegle po angielsku, lub znają też inne języki np.: francuzki, włoski. Nieprzenikniony jest często zdyscyplinowany, przychodzi na lekcję regularnie. Nie do końca umiem nawiązać dobry kontakt z tego typem ucznia, pozostaje dla mnie obcy przez całe zajęcia. Oczywiście zadaję sobie pytanie, jak on/ona mnie widzi, czy mnie polubił/polubiła. Paradoksalnie zapamiętuję te osoby na długi czas, może właśnie przez ich inność i obcość.

Przedstawiłam wszystkie moje typy uczniów, o których chciałam powiedzieć. Nie oznacza to jednak, że szufladkuję każdą osobę do danego typu, że osądzam ją, czy jego. Bardzo często jest tak, że uczniowie nie pasują do żadnej z wymienionej grup, z czego tak naprawdę niezwykle się cieszę. Bo po pierwsze, wymienione typy to wynik moich obserwacji na dziś. Obejmuje on mały skrawek rzeczywistości i nieskończonej liczby kombinacji zachowań i reakcji. Moja percepcja pozwala na uporządkowanie i nazwanie jedynie niektórych reakcji ludzkich w danym kontekście. Po drugie, wchodząc w relację, jaką niewątpliwie jest kontakt nauczyciel – uczeń, determinuję moje spojrzenie na innych wskutek moich osobistych doświadczeń.

Poza tym chciałabym tutaj zaznaczyć, że wspólna praca nad poznaniem języka, w późniejszych etapach poznawanie osobowości ucznia przy okazji jego podejścia do nauki, ale też uzyskiwanie informacji na temat jego życia i podejścia do różnych spraw, jest fascynującym, ewoluującym procesem.

Myślę, że to wszystko na dzisiaj. Jeżeli spodobał Ci się ten odcinek to daj znać naciskając odpowiedni symbol. Może to być serduszko, gwiazdka lub kciuk w górę. Cieszyłabym się, jeśli napiszesz w komentarzach co sądzisz o tym temacie. Możesz oczywiście subskrybować mój podcast. Pa!

Skąd jesteś? – odcinek 2

W tym odcinku, nr 2, poznasz

  • pytanie o to, skąd druga osoba jest i jak na nie odpowiedzieć
  • słowa, które używa się na powitanie i pożegnanie
  • pytanie o samopoczucie
  • alfabet

Będzie też oczywiście parę słów o wymowie. Dobrze by było, żebyś odsłuchał/odsłuchała odcinek pierwszy, ale oczywiście możesz przejść od razu do drugiego.

Skąd jesteś? – transkrypcja odcinka nr 2

 

Cześć, nazywam się Monika. Chciałabym wesprzeć cię w nauce języka niemieckiego.

tym odcinku, nr 2, poznasz

  • pytanie o to, skąd druga osoba jest i jak na nie odpowiedzieć

  • słowa, które używa się na powitanie i pożegnanie

  • pytanie o samopoczucie

  • alfabet

Będzie też oczywiście parę słów o wymowie. Dobrze by było, żebyś odsłuchał/odsłuchała odcinek pierwszy, ale oczywiście możesz przejść od razu do drugiego.

Na moim blogu „niemiecki z Moniką“ zamieszczam transkrypcję podcastów. Będziesz miał zatem możliwość poznania pisowni niemieckiej. Sugeruję jednak, byś odsłuchał/odsłuchała pierwszy raz bez czytania.

Ten odcinek przemyślałam tak, żebyś mogła/mógł uczyć się już w trakcie jego słuchania. Tak więc po zwrotach niemieckich, które wypowiadam dwa razy jest po każdym razie krótka chwilka na ich powtórzenie. Potem mówię to samo jeszcze raz. Zachęcam do takiego właśnie, aktywnego słuchania i serdecznie zapraszam.

Częstym pytaniem, które  słyszymy, będąc zagranicą jest:

Woher kommst du? Skąd jesteś? (Skąd pochodzisz?Woher kommst du?

albo

Woher kommen Sie? Skąd pan/pani jest? Skąd państwo/panowie/panie są? Woher kommen Sie?

Sam czasownik kommen“ oznacza „przyjść”, „dojść”. A oto konjugacja w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego i do formy „Sie“:

kommen kommen

ich komme ich komme

du kommst du kommst

er/sie/es kommt er/sie/es kommt

Sie kommen Sie kommen

Przyjrzyj się temu czasownikowi, a konkretnie końcówkom form

ich komme

du kommst

er/sie/es kommt

Proszę zapamiętaj je:

-e -e

-st -st

-t -t

Większość czasowników w czasie teraźniejszym ma te właśnie końcówki.

To pytanie Woher kommst du?“ albo „Woher kommen Sie?“ wcześniej czasami słyszałam. Mój akcent był rejestrowany ogólnie jako słowiański, czasami byłam pytana, czy pochodzę z Rosji. Kiedyś mnie to wkurzało, wręcz lekko oburzało: Jak można w ogóle pomylić akcent rosyjski z polskim. Jednak dla większości Niemców jest to nie do odróżnienia. Dawniej wstydziłam się mojego akcentu i zmieniałam go tak, że stanowił nie lada zagadkę. Typowali na szwedzki (może sugerowali się moim wyglądem), a jedna pani, rozmawiając ze mną wyjawiła mi, że podobnie mówi jej pewna japońska koleżanka. Myślę, że była naprawdę w kropce, widząc moje metr osiemdziesiąt, blond włosy i niewątpliwie europejski wygląd.

Jak odpowiadałam?

Ich komme aus Polen. Jestem (pochodzę)z Polski. Ich komme aus Polen.

Można tu oczywiście sprecyzować i powiedzieć, tak jak ja:

Ich komme aus Polen, aus Jelenia Góra. Jestem z Polski, z Jeleniej Góry.

Ich komme aus Polen, aus Jelenia Góra.

Mówi się więc:

Ich komme aus Deutschland. Pochodzę (jestem) z Niemiec. Ich komme aus Deutschland.

Ich komme aus Italien. Pochodzę (jestem) z Włoch. Ich komme aus Italien.

Ich komme aus Österreich. Pochodzę (jestem) z Austrii. Ich komme aus Österreich.

Albo:

Ich komme aus Wien. (z Wiednia) Ich komme aus Wien.

Ich komme aus München. (z Monachium) Ich komme aus München.

Ich komme aus Rom. (z Rzymu). Ich komme aus Rom.

Nazwy państw, miast nie mają z reguły rodzajnika, czyli der“, „die“, das“. Ale:

Istnieje grupa państw, które ten rodzajnik muszą mieć. Tak więc przykładowo:

Ich komme aus der Türkei. Jestem z Turcji. Ich komme aus der Türkei.

Ich komme aus dem Iran. Jestem z Iranu. Ich komme aus dem Iran.

Ich komme aus der Schweiz. Jestem ze Szwajcarji. Ich komme aus der Schweiz.

Ich komme aus den USA. Jestem ze Stanów, z Ameryki. Ich komme aus den USA.

Mamy tu do czynienia z celownikiem, którego dzisiaj nie wyjaśniam, ale na początku nauki wystarczy nauczyć się tych przykładów na pamięć, nie jest ich dużo.

Zajmiemy się teraz podstawowymi wyrażeniami, które używa się na powitanie i pożegnanie.

Są to:

Hallo! Cześć! (tylko na powitanie) Hallo!

Guten Morgen! Dzień dobry! (tylko rano) Guten Morgen!

Guten Tag! Dzień dobry! (w ciągu dniaGuten Tag!

Guten Abend! Dobry wieczór! Guten Abend!

i

Tschüs! Cześć! (tylko na pożegnanieTschüs!
Auf Wiedersehen! Do widzenia! Auf Wiedersehen!

Gute Nacht! Dobranoc! Gute Nacht!

Słowo Hallo” jest używane nagminnie, bardzo często również w sytuacjach, których w Polsce nie mówi się „cześć”. Np. w sklepie, w aptece, w urzędzie nie powiemy po polsku „cześć”, w Niemczech jak najbardziej jest to normalne, żeby wówczas powiedzieć „hallo“. Następne w popularności jest „Guten Morgen“.

Prawie tak samo jak z „Hallo“ dzieje się z„Tschüs“. Czyli są to bardzo popularne słowa. Często spotkasz się też z:

Schönen Tag noch! Miłego dnia! A dosłownie: Pięknego dnia jeszcze! Schönen Tag noch!

Oczywiście jest to skrót od: Ich wünsche Ihnen(dir) noch einen schönen Tag. (Życzę panu/ci pięknego dnia)

Słyszysz takie życzenie – pożegnanie w sklepach, kawiarniach, restauracjach. Szybko wypowiedziane może brzmieć tak:

Schönen Tag noch!

Na co można odpowiedzieć:

Danke, ebenfalls! (Dziękuję, nawzajem!Danke, ebenfalls!

Danke, Ihnen auch! (Dziękuję, panu/pani również!Danke, Ihnen auch!

Albo tylko

Danke, Tschüs!

I się uśmiechnąć.

Wróćmy na chwilę do wymowy w wyrażeniach:

Guten Morgen! Guten Morgen!

Guten Tag! Guten Tag!

„e“ w pierwszym i drugim słowie prawie że zanika, słowa te stają się bardzo krótkie, powstaje więc często takie coś, jak

Gutn Morgn! Gutn Morgn! (Pisownia niepoprawna)

Gutn Tag! Gutn Tag! (Pisownia niepoprawna)

lub wręcz pomija się pierwsze słowo i zostaje

Morgen! Morgen!

Tag! Tag!

Podobne skarłowacenie głoski „e“ do prawie jej zaniku obserwujemy w pytaniu:

Woher kommen Sie? Woher kommen Sie?

A konkretnie w słowie kommen“. Wymawia się to tak krótko i zwięźle, że trudno uwierzyć, że jest to czasownik „kommen”. Oczywiście wymowa ta dotyczy tysiąca innych słów, które są podobnie zbudowane.

Chciałabym w tym miejscu wprowadzić jeszcze dodatkowe zwroty na pożegnanie. Potraktuj je jako bonus, jeśli je więc kiedyś usłyszysz, będziesz wiedział/wiedziała, o co chodzi.

Bis bald! Na razie! Bis bald!

Mach`s gut! Trzymaj się! Mach´s gut!

Bis morgen! Do jutra! Bis morgen!

Pass auf dich auf! Uważaj na siebie! Pass auf dich auf!

Wiesz, że możesz użyć też włoskiego Ciao“, ale tylko na pożegnanie? A w Austrii polskiego Pa!“ ? Tak, to możliwe, ale tylko w luźnych, nieformalnych kontaktach.

Następne popularne pytanie, to oczywiście: Co słychać? Jak leci? (dosłownie: Jak idzie?)

Po niemiecku:

Wie geht`s? Co słychać? – Jest jakby neutralne Wie geht`s?

Wie geht es dir? Tylko do osoby, do której zwracamy się na ty, czyli: Wie geht es dir?

Co u ciebie słychać?

Wie geht es Ihnen? Co u pana/pani/państwa/panów/pań słychać? Wie geht es Ihnen?

Można na to pytanie odpowiedzieć na różne sposoby. Najprostsze to:

Sehr gut, danke! Bardzo dobrze, dziękuję! Sehr gut, danke!

Gut, danke! Dobrze, dziękuję! Gut, danke!

Es geht. Może być. (Jako tako.) Es geht.

Nicht so gut! Nie tak dobrze.(czyli źle.Nicht so gut!

Jak odpowiedzieliśmy na to pytanie, np. Sehr gut, danke! Można oczywiście się spytać:

Und dir? W tym pytaniu znaczy to: A u ciebie? Und dir?

lub

Und Ihnen? A u pana/pani? Und Ihnen?

W końcu czas na alfabet!

A, a         B, b         C, c         D, d         E, e         F, f       G, g       H, h  I, i          J, j            K, k          L, l         M, m       N, n      O, o       P, p  Q, q          R, r         S, s         T, t          U, u         V, v      W, w     X, x  Y, y         Z, z         Ä, ä         Ö, ö         Ü, ü        ß

                                      (A-Umlaut)   (O  -Umlaut)  (U-Umlaut  ) (Es-Zett)

Powtórzy go jeszcze raz Horst, bo ma piękny, niski głos:

A, a         B, b         C, c         D, d         E, e         F, f       G, g       H, h  I, i          J, j            K, k          L, l         M, m       N, n      O, o       P, p  Q, q          R, r         S, s         T, t          U, u         V, v      W, w     X, x  Y, y         Z, z         Ä, ä         Ö, ö         Ü, ü        ß

                                      (A-Umlaut)   (O  -Umlaut)  (U-Umlaut  ) (Es-Zett)

Dobrze jest oczywiście znać alfabet, ale, jak się domyślasz, w niemieckim są kombinacje głosek, których wymowę stopniowo się poznaje, np. „sch“ wymawia się jak „sz“, np. tak jak w słowie

die Schule“ – szkoła. Przegłosy można zapisać też jako „ae“, „oe“ i „ue“.

Wymowa różnych głosek uzależniona jest też od sąsiedztwa innych, albo czy jest na końcu wyrazu, ale tego można się też szybko nauczyć intuicyjnie.

W tym momencie jeszcze jedno ważne słowo:

buchstabieren przeliterować buchstabieren

Mein Name ist Barbara Schmidt. Nazywam się Barbara Schmidt. Mein Name ist Barbara Schmidt.

Wie bitte? Słucham? (dosłownie: Jak proszę?Wie bitte?

Ich buchstabiere: B-a-r-b-a-r-a S-c-h-m-i-d-t. Przeliteruję: …

Ich buchstabiere: B-a-r-b-a-r-a S-c-h-m-i-d-t.

Czas na powtórkę. Tak jak wcześniej, powtarzam każde wyrażenie dwa razy, po każdym jest przerwa na to żebyś je powtórzył/powtórzyła. Uwaga, powtórka zawiera słowa i wyrażenia z odcinka pierwszego i drugiego.

Ich heiße …

Ich bin …

Ich heiße Monika.

Ich bin Monika.

Wie heißt du?

Wer bist du?

Wie ist dein Name?

Mein Name ist…

Wer ist das?

Das ist Juliane.

Das ist Frau Müller.

Das ist Herr Müller.

ich

du

er/sie/es

Sie

Wie heißen Sie?

Wer sind Sie?

heißen

ich heiße

du heißt

er/sie/es heißt

Sie heißen

sein

ich bin

du bist

er/sie/es ist

Sie sind

Woher kommst du?

Woher kommen Sie?

Ich komme aus Polen.

Ich komme aus Deutschland.

Ich komme aus Italien.

Ich komme aus Österreich.

Ich komme aus der Türkei.

Ich komme aus dem Iran.

Ich komme aus der Schweiz.

Ich komme aus den USA.

Hallo!

Guten Morgen!

Guten Tag!

Guten Abend!

Tschüs!
Auf Wiedersehen!

Gute Nacht!

Bis bald!

Mach`s gut!

Bis morgen!

Na koniec odpytam cię ze słówek, co bardzo, bardzo lubię robić. Od średniego poziomu zaawansowania uczniów opisuje słówka po niemiecku, możliwie największą ilością innych słów i opisami. Używam też synonimów(czyli słów o podobnym znaczeniuantonimów(słów o znaczeniu przeciwstawnym).

Na razie jednak podam słowo polskie, powiedz je od razu niemiecku, zaraz potem je usłyszysz, żeby sprawdzić, czy dobrze zapamiętałeś/zapamiętałaś. Potem jest jeszcze chwilka, żeby je po raz kolejny powtórzyć. Uwaga, słówka są z odcinka pierwszego i drugiego.

Zaczynamy!

Jak się przywitać” i „Skąd jesteś”– odcinek i 2

słówka do zapamiętania

 

 

Przywitanie i pożegnanie Begrüßung und Abschied

Cześć (na powitanie) Hallo

Dzień dobry (rano) Guten Morgen

Dzień dobry Guten Tag

Dobry wieczór Guten Abend

Do widzenia Auf Wiedersehen

Cześć (na pożegnanieTschüs

Na razie Bis bald

Trzymaj się Mach`s gut

Do jutra Bis Morgen

 

Imię i nazwisko Name

Nazywam się… Ich heiße…

Jestem… Ich bin

Mam na imię … Mein Name ist…

To jest … Das ist…

Kto …? Wer…?

Jak …? Wie…?

 

Dane osobowe Personalien

pani (w zdaniu: To jest pani Müller) Frau die, en

pan Herr der, -en

imię (ogólnieName der, -n

tylko imię Vorname der, -n

nazwisko Familienname der, -n

 

pochodzenie (czyli kraj, z którego jesteś) Herkunft

Skąd …? Woher…?

z … (W zdaniu Jestem z …) aus…

 

kraje, państwa Länder

kraj Land das, -äer

Polska Polen

Niemcy Deutschland

Austria Österreich

Szwajcaria Schweiz, die

 

samopoczucie Befinden

Jak leci? Wie geht’s?

bardzo dobrze sehr gut

dobrze, dobry gut

jakoś idzie es geht

nie za dobrze nicht so gut

 

inne ważne słowa weitere wichtige Wörter

alfabet Alphabet das, -e

przeliterować buchstabieren

też auch

proszę bitte

dziękuję danke

tak ja

nie nein

bardzo sehr

und

jeszcze noch

dobry/dobrze gut

piękny/pięknie schön

 

czasowniki Verben

nazywać się heißen

przyjść, dojść kommen

być sein

 

zaimki Pronomen

ja ich

ty du

on er

ona sie

ono es

pan, pani, państwo, panowie, panie (kiedy zwracamy się do kogoś w ten sposóbSie

 

 

Jeżeli przeczytasz transkrypcję tego odcinka, zauważysz dwie rzeczy: rzeczowniki pisze się po niemiecku dużą literą, a za rzeczownikiem jest jego rodzajnik, czyli der, die, das, jak również końcówka w liczbie mnogiej i ewentualnie przegłos (Umlaut). Ale o tym wszystkim później.

 

Udało Ci się powtarzać słówka tak, jak proponowałam na początku? Jak tak, to super!

Das hast du toll gemacht! Świetnie Ci to wyszło!

 

Das ist alles für heute. To tyle na dzisiaj. Bardzo dziękuję za słuchanie i do następnego razu! Bis bald!

Jak się przedstawić? – odcinek 1

W dzisiejszym odcinku poznasz

  • zwroty potrzebne do przedstawienia się
  • zaimki osobowe w liczbie pojedynczej
  • czasowniki „nazywać się” i „być” w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego
  • formę „Sie“
  • Będzie też parę słów o wymowie, mówieniu na „ty” i zdrobnieniach.

Jak się przedstawić? – transkrypcja odcinka nr 1

Cześć, nazywam się Monika. Chciałabym pomóc ci w nauce języka niemieckiego.

W dzisiejszym odcinku poznasz

  • zwroty potrzebne do przedstawienia się

  • zaimki osobowe w liczbie pojedynczej

  • czasowniki „nazywać się” i „być” w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego

  • formę „Sie“

Będzie też parę słów o wymowie, mówieniu na ty” i zdrobnieniach.

Na moim blogu „niemiecki z Moniką“ zamieszczam transkrypcję odcinków podcastu. Będziesz miał/miała zatem możliwość poznania pisowni niemieckiej. Sugeruję jednak, byś odsłuchał/odsłuchała pierwszy raz bez czytania.

Ten odcinek przemyślałam tak, żebyś mogła/mógł uczyć się już w trakcie jego słuchania. Tak więc zwroty niemieckie, które trzeba zapamiętać, wypowiadam dwa razy. Po każdym razie jest krótka chwilka na ich powtórzenie. Niektóre zdania lub wyrażenia wprowadzam jedynie po to, abyś się po prostu osłuchał/osłuchała z niemieckim. Nie trzeba ich na razie uczyć się, w przeciwieństie do tych, które słyszych również na końcu w podsumowaniu. Zachęcam do takiego właśnie, aktywnego słuchania z powtarzaniem i serdecznie zapraszam.

Zaczniemy od zwrotów potrzebnych do przedstawienia się:

Ich heiße … Nazywam się … Ich heiße …

albo:

Ich bin … Jestem … Ich bin …

Ich heiße Monika. Ich heiße Monika.

Ich bin Monika. Ich bin Monika.

Parę słów o wymowie “ch“ w zaimku „ich“ (ja)

Jak słyszysz, jest ono podobne do polskiego „ś”, ale jednak nie jest identyczne. Powiedz proszę „ch“, tak jak w słowie chustka: „ch“. Powiedz teraz „ś”, tak jak w słowie „ślimak”: „ś”

Zaobserwuj przy tym, co robi twój język. Przy „ch“ cofa sie do tyłu, przy „ś” przesuwa się do przodu, lekko się przy tym podnosząc.

Niemieckie „ch“ np. w słowie „ich“ jest jakby między polskim „ch“ i „ś”. Jeśli więc świadomie ułożysz język pośrodku, powstanie niemieckiech“. Spróbuj!

A co z „h“ w słowie „heißen“? (nazywać się). Jest ono łatwiejsze, można nawet pomyśleć, że identyczne z polskim „h“ jak w słowie „halucynacja“. Nie do końca. Wyobraź sobie, że ktoś ma bardzo niski głos i śmieje się takim grubym, rubasznym, „ha, ha, ha“. Zaśmiej się takim niskim głosem: „ha, ha, ha“. Co dzieje się z językiem? Wędruje w dół. I w takiej pozycji języka powiedz „h“, a zaraz „heiße“.

h“ „heiße“ „h“ „heiße“

A teraz całość:

Ich heiße … Ich heiße …

Jeżeli chcesz się spytać, jak osoba, z którą rozmawiasz ma na imię, jak się nazywa, możesz się spytać:

Wie heißt du? Jak się nazywasz? Wie heißt du?

lub

Wer bist du? Kim jesteś? (dosłownie: Kto ty jesteś?Wer bist du?

Tego drugiego pytania w języku polskim o imię lub nazwisko używamy rzadziej, raczej spytamy się: „Jak masz na imię?”

Wie ist dein Name? Jak masz na imię? (dosłownie: Jakie jest twoje imię?)Wie ist dein Name?

co z kolei nie jest częste w niemieckim.

Na to pytanie odpowiemy:

Mein Name ist… Mam na imię, nazywam się, (dosłownie: Moje imię jest …)Mein Name ist…

Słowo Name oznacza ogólnie imię lub nazwisko. O co konkretnie jest się pytanym, zależy od sytuacji. Dla odróżnienia, czy chodzi o imię czy nazwisko, stosuje się:

(der) Vorname imię (der) Vorname

(der) Familienname nazwisko (der) Familienname

Oczywiście każdy rzeczownik, tak jak „Name”„Vorname” czy „Familienname” musi mieć rodzajnik i z takim też rodzajnikiem się go uczymy, ale rodzajnik i rodzaj rzeczownika to temat obszerny na odrębny odcinek.

O osobę trzecią możemy się spytać po polskuKto to jest?, po niemiecku:

Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?

i odpowiadamy:

Das ist Juliane. To jest Juliane. Das ist Juliane.

Oba te pierwsze pytania, czyli „Wie heißt du?“ i „Wer bist du?“ stosujemy w sytuacji, kiedy już jesteśmy z kimś na „ty“, bądź okoliczności na to pozwalają, czyli jesteś np. na imprezie wśród rówieśników. Zwracanie się bezpośrednio na „ty” jest w Niemczech popularne również w stosunku do osób obcych spotykajacych się środowiskach, tzw. alternatywnych, w klubach, często w kawiarniach. Jest to wtedy oznaką życzliwości i uznania drugiej osoby za jakby należącą już do danego kręgu, grupy. Takie zwracanie się czasem od razu na ty nie jest brakiem szacunku lecz świadomym, przychylnym skróceniem dystansu wynikającego właśnie z obcości lub różnicy wieku. Tak więc, osoba sporo starsza niż grupa, do której wchodzi, może uznać zwracanie się od razu na ty raczej jako komplement.

Zwróć uwagę, że w Niemczech nie ma z reguły zwyczaju zwracania się per „Frau Monika”, czyli „Pani Moniko”, tak jak jest to popularne w Polsce. A już o zdrobnieniach imienia w sytuacjach oficjalnych nie ma mowy. W ogóle Niemcy nie zdrabniają tak chętnie imion, jak robią to Polacy. Do małego dziecka powie się: Antonia lub Alexander, co przecież po polsku jest nie do wyobrażenia. Nie mówi się tak dostojnie dzidziusia. W Polsce byłaby to przecież od razu Tosia lub Oluś, albo dziesiątki innych zdrobnień.

Ten brak zdrobnień w niemieckim jest tak głęboko zakorzeniony w kulturze języka, że Niemiec nie ma odczucia chłodu lub dystansu, jeśli mówi o słodkim synku:

Friedrich Alexander hat wieder gekackt.

A to przecież po polsku: Frycuś Oluś znowu zrobił kupkę.

Oczywiście nie ma też mowy o komiczności zdania po niemiecku:

Laura Maria spielt im Sandkasten.

A po polsku: Laura Maria bawi się w piaskownicy. No nie: Laurusia Marysia bawi się w piaskownicy.

Specjalnie wybrałam podwójne imiona, żeby podkreślić to zjawisko braku zdrobnień. Lub ich sporadycznego stosowania.

Albo taka sytuacja: Poznajesz faceta, dobra, chopaka, a on nazywa się:

Hans-Jörg“.

Zaczynacie się spotykać, poznajesz go w różnych sytuacjach, np. w tańcu. I w innych też. No i chcesz mu powiedzieć coś miłego, np.:

Hans-Jörg, du tanzt aber sehr gut!

Czyli: Świetnie tańczysz, Hans-Jörg.

Albo:

Hans-Jörg, du kannst so gut küssen.

Czyli: Niesamowicie całujesz, Hans-Jörg.

Przy okazji: gut“ czyli dobry, jest bardzo popularnym przymiotnikiem albo przysłówkiem. Przetłumaczyłam go raz jako świetnie, raz jak niesamowicie. Oczywiście są na to odpowiednie niemieckie przymiotniki:

świetnie – glänzend, super, ausgezeichnet

niesamowicie – unheimlich

Ok., ale: w potocznym języku, w sytuacjach, gdzie na wybór słów mają wpływ emocje (taniec, całowanie), sięgamy do najprostszych wyrażeń, wzmacniając je tu takimi wyrażeniami jak np.:

aber“ lub „so“.

Innymi słowy:

Ale ty dobrze tańczysz, Hans-Jörg.

i

Tak dobrze całujesz, Hans-Jörg.

A tak na marginesie: nazwy własne, czyli też imiona nie odmieniają się, najwyżej w dopełniaczu dostaną -s, lub -es ale i tak nie wszystkie.

A co ze słowem schön“ – piękny/pięknie ?

Jest ono tak wszechobecne, trudno sobie wyobrazić niemiecki bez tego wyrazu. Bardzo, bardzo dużo rzeczy, ludzi, zjawisk może być schön“:

eine schöne Frau piękna kobieta

schönes Wetter piękna pogoda

schöne Schuhe piękne buty

Te połączenia są oczywiste. Jednak w mowie potoczne mówi się też:

schöne Pizza tu: pyszna pizza

schöner Kaffee tu: dobra kawa

Popularne jest też:

Es ist schön hier. Podoba mi się tu. (Jest tu pięknie).

Das ist schön. To świetnie. (Jako reakcja na coś, co nam się podoba, co jest po naszej myśli)

albo

Schön, dass du anrufst. Super, że dzwonisz

Coś może być też:

schön praktisch bardzo praktyczne

albo

ganz schön teuer niezwykle drogie

Widzimy więc szerokie zastosowanie tego słowa, ale to jest całkiem normalne. Nie śmiej się więc, jak usłyszysz, że ktoś zjadł:

eine schöne Wurst dobrą kiełbasę

lub chce napić się:

ein schönes, kaltes Bier czyli chce się napić świetnego, chłodnego piwa

Powtórzmy więc:

Wie heißt du? Wie heißt du?

Wer bist du? Wer bist du?

Zauważ, że jeśli masz do czynienia z czasownikiem w drugiej formie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, czyli „heißt“ albo „bist“ a potem zaimek „du“ (ty), lub inne słowo zaczynające się na „d”, to nie wymawiaj tych słów oddzielnie, lecz połącz je w jedno:

Wie heißt du? Wer bist du?

W tym miejscu proponuję zapoznanie się z zaimkami w liczbie pojedynczej:

ich ja ich

du ty du

er/sie/es on/ona/ono er/sie/es

W języku niemieckim musimy je używać prawie zawsze. Inaczej niż w polskim, gdzie „ja“, „ty“, „my, „wy“ z reguły pomijamy.

Tak więc polskie: „Jak się nazywasz?“, bez rodzajnika „ty“ wyglądało by tak:

Wie heißt? i jest oczywiście niepoprawne.

Do tej pory mówiłam o formach z „ty“, czyli „du“.

A jakiej formy używamy, gdy zwracamy się do kogoś na „pan“, „pani“? Już mówię.

Otóż wszystkie polskie formy takie jak:

„pan, pani, państwo, panowie, panie” wyraża jedno słowo pisane zawsze dużą literą:

Sie

Chodzi tu o mianownik i, uwaga, biernik.

A propos przypadków. Wiesz, ile jest ich w niemieckim? Tylko cztery:

mianownik (Nominativ)

dopełniacz (Genitiv)

celownik (Dativ)

biernik (Akkusativ).

Dla kogoś, kto w ogóle nie wie, co to jest deklinacja, przypadki, czyli dla ludzi, których język ojczysty tych przypadków nie ma, a nie uczyli się żadnego innego języka obcego, oprócz angielskiego, deklinacja jako taka może się wydawać czarną magią. Dla Polaków, którzy mogą się pochwalić siedmioma przypadkami, sam temat odmiany przez przypadki nie powinien przerażać. Dla porównania:

Jeżeli na jedno niemieckie słowo „Sie“ jest pięć polskich: „pan”, „pani”, „państwo”, „panowie”, „panie”, w niemieckim są cztery przypadki, w polskim jest ich siedem, to: ile form słowa „Sie“ jest w niemieckim? Cztery, zgadza się. W polskim za to 35. Tak, tak: 7 x 5. Zaznaczam, że nie muszą być to różniące się od siebie formy, co nie zmienia jednak faktu, że należy wiedzieć, jaką w odpowiednim momencie użyć.

Wracamy jednak do pytania:

Wie heißen Sie? Jak się pan/pani nazywa? Jak się państwo/panowie/panie nazywają? Wie heißen Sie?

Wer sind Sie? Kim pan/pani jest? Kim państwo/panowie/panie są?Wer sind Sie?

Używam tej formy „Sie“, jeśli zwracam się bezpośrednio do wymienionych osób.

Forma „Sie“ jest używana w kontaktach oficjalnych, formalnych. Jeśli słyszymy więc takie pytanie:

Wie heißen Sie? Wie heißen Sie?

lub

Wer sind Sie Wer sind Sie?

to pytający najprawdopodobnie chce usłyszeć nasze imię i nazwisko, rzadziej tylko imię lub tylko nazwisko.

Odpowiadamy więc:

Ich heiße… Ich heiße…

albo

Ich bin… Ich bin…

i tu wstawiamy nasze imię i nazwisko, lub tylko imię, tylko nazwisko. To zależy oczywiście od sytuacji, w której się znajdujemy. Na przykład, kiedy przedstawiamy się komuś na oficjalnym spotkaniu, to imię i nazwisko, u lekarza lub w urzędzie: możemy podać tylko nazwisko.

Nie jest poprawne:

Ich heiße Frau Müller. Nazywam się pani Müller.

czy

Ich bin Frau Müller. Jestem pani Müller.

lub odpowiednio:

Ich heiße Herr Müller. Nazywam się pan Müller.

Ich bin Herr Müller. Nazywam się pan Müller.

choć niektórzy Niemcy tak mówią.

Ale pamiętaj:

Es ist nicht alles Gold, was glänzt“ czyli: Nie wszystko złoto co się świeci”

co oznacza, że niektórzy Niemcy nie mówią poprawnie, nie zdając sobie z tego sprawy.

Mieliśmy zaimki, więc czas na czasownik w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego. Uwaga: forma „Sie“ łączy się z trzecią osobą liczby mnogiej, ale też ją tu podam.

heißen nazywać się heißen

ich heiße (ja) nazywam się ich heiße

du heißt (ty) nazywasz się du heißt

er/sie/es heißt on/ona/ono nazywa się er/sie/es heißt

Sie heißen pan/pani nazywa się, państwo/panowie/panie nazywają się Sie heißen

i następnie:

sein być sein

ich bin (ja) jestem ich bin

du bist (ty) jesteś du bist

er/sie/es ist on/ona/ono jest er/sie/es ist

Sie sind pan/pani jest Sie sind

państwo/panowie/panie są

Czas na powtórkę. Tak jak wcześniej, powtarzam każde wyrażenie dwa razy, po każdym jest przerwa na to żebyś je powtórzył/powtórzyła.

Ich heiße …

Ich bin …

Ich heiße Monika.

Ich bin Monika.

Wie heißt du?

Wer bist du?

Wie ist dein Name?

Mein Name ist…

Wer ist das?

Das ist Juliane.

Das ist Frau Müller.

Das ist Herr Müller.

ich

du

er/sie/es

Sie

Wie heißen Sie?

Wer sind Sie?

heißen

ich heiße

du heißt

er/sie/es heißt

Sie heißen

sein

ich bin

du bist

er/sie/es ist

Sie sind

Na koniec odpytam cię ze słówek i zwrotów z dzisiejszego odcinka

Nie jest ich dużo. Podaje słowo polskie, powiedz je od razu niemiecku, zaraz potem je usłyszysz, żeby sprawdzić, czy dobrze zapamiętałeś/zapamiętałaś. Potem jest jeszcze chwilka, żeby je po raz kolejny powtórzyć. Uwaga, zaczynamy!

Jak się przywitać” – odcinek nr 1

słówka i zwroty do zapamiętania

Nazywam się… Ich heiße…

Jestem… Ich bin …..

Mam na imię … Mein Name ist …..

Jak masz na imię? Wie ist dein Name?

Jak się nazywasz? Wie heißt du?

Kim jesteś? (w pytaniu o imię) Wer bist du?

Jak sie pan/pani nazywa? Wie heißen Sie?

Jak sie pan/pani nazywa? Wer sind Sie?

Kto …? Wer …?

Jak …? Wie …?

To jest … Das ist…

Kto to jest? Wer ist das?

pani Frau die, en

w zdaniu: To jest pani Müller

pan Herr der, -en

imię (ogólnie) Name der, -n

tylko imię Vorname der, -n

nazwisko Familienname der, -n

dobry/dobrze gut

piękny/pięknie schön

nazywać się heißen

być sein

ja ich

ty du

on er

ona sie

ono es

pan, pani, państwo, panowie, panie Sie

(kiedy zwracamy się do kogoś w ten sposób)

Jeżeli przeczytasz transkrypcję tego odcinka, zauważysz w tabelce dwie rzeczy: rzeczowniki pisze się po niemiecku dużą literą, a za rzeczownikiem jest jego rodzajnik, czyli der, die, das, jak również końcówka w liczbie mnogiej i ewentualnie przegłos (Umlaut). Ale o tym wszystkim później.

Udało Ci się powtarzać słówka tak, jak sugerowałam na początku? Myślę, że tak.

Das hast du toll gemacht! Świetnie Ci to wyszło!

Und… das ist alles für heute. To tyle na dzisiaj. Bardzo dziękuję za słuchanie i do następnego razu! Bis bald!

Jeśli spodobał ci się ten podcast, to daj łapke w górę. Będę też wdzięczna za subskrybcję. Bis bald! Na razie!