ARCHIWUM / ARCHIV
Ubuntu, ubuntu – hot16challange2 razem z Klaudią Pingot SpecBabka
Ubuntu, ubuntu – hot16challange2
razem z Klaudią Pingot SpecBabka
Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu
To Quantum jedności
Nie gramy tu w kości
Płyniemy w nieznane
Więc wszystko wygrane.
To czelendż szesnaście
Perfekcję przygaście
W najlepszej intencji
I boskiej atencji
Wspieramy medyków
Bez ozdobników
———
Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu
Do nas się przyłącz
Krytykę wyłącz
Robimy kliki
I hajsu piki
To dla lekarzy
Niech się im darzy
Takie wyzwanie
To miłe granie
———
Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu
Dajemy swe serce
W kopniętej Ósemce
To symbol magiczny
W Quantum logiczny
Te słowa rapuj
Lekarzy ratuj
———–
Ubuntu Ubuntu
Tylko bez buntu
słowa: Klaudia Pingot SpecBabka
muzyka: Measured Success, Mikos Da Gawd
wykonanie: Monika Boegelein
Wann benutzen wir Präsens – deutsche Version, Folge 25
Wann benutzen wir Präsens – die Transkription der Folge 25
Hallo! Heute bespreche ich die Nutzung der Zeit Präsens, das man nicht nur zur Beschreibung vom gegenwärtigen Geschehen braucht. Wann sonst? Darüber ist heute die Rede. Die Transkription kannst du natürlich auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl lesen. Es geht los!
Das Präsens taucht in 4 Bedeutungsvarianten auf:
1. Aktuelles Präsens
Das aktuelle Präsens drückt gegenwärtige Sachverhalte aus. Aktzeit, Sprechzeit und Betrachtzeit fallen in der Gegenwart zusammen.
Das aktuelle Präsens kann mit einer fakultativen Temporalangabe verbunden werden, zum Beispiel „jetzt“, „in diesem Augenblick“ und mit anderen Temporalangaben.
Seine Tochter studiert (jetzt) in Berlin.
Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber.
2. Präsens zur Bezeichnung eines zukünftigen Geschehens
Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante zukünftige Sachverhalte aus. Die Betrachtzeit und die Aktzeit liegen nach der Sprechzeit. Diese Variante des Präsens kann eine lexikalische Angabe der Vermutung und auch eine fakultative Temporalangabe (bald, morgen u.a.) bei sich haben:
In einem Monat haben die Kinder Ferien.
Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.
3. Präsens zur Bezeichnung eines vergangenen Geschehens (historisches Präsens).
Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante vergangene Sachverhalte aus. Die Aktzeit und die Betrachtzeit liegen vor der Sprechzeit. Die Vergangenheitsbedeutung muß durch eine obligatorische Temporalangabe (gestern, neulich, 1946), oder durch einen entsprechenden Kontext deutlich werden. Diese Variante ist auf die Erzählung, auf die Beschreibung historischer Tatsachen und auf die Dichtersprache beschränkt.
Beispiele:
1939 beginnt der zweite Weltkrieg.
Neulich treffe ich einen Kommilitonen.
4. Generelles oder atemporales Präsens.
Das Präsens drückt in dieser Bedeutungsvariante allgemeingültige Sachverhalte aus und ist an keine objektive Zeit gebunden. Die Sprechzeit und die Betrachtzeit sind zwar Gegenwart, die Aktzeit liegt jedoch während und zugleich vor und nach der Sprech- und Betrachtzeit. Diese Variante des Präsens drückt allgemeingültige Wahrheiten aus und lässt auch eine zusätzlich Temporalangabe nicht zu, die ja die Allgemeingültigkeit einschränken würde.
Beispiele:
Die Erde bewegt sich um die Sonne.
Silber ist ein Edelmetall.
Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.
Facebook ist ein soziales Netzwerk.
Wir können das Thema „Benutzung des Präsens“ auf folgende Weise zusammenfassen:
Das Präsens dient in der deutschen Sprache zum Ausdruck vom gegenwärtigen Geschehen, vom künftigen Geschehen, von der Vergangenheit (historisches Präsens) und zum Ausdruck von allgemeingültigen Wahrheiten.
Damit beende ich diese Folge. Wenn sie Dir gefallen hat, gib Bescheid. Bis bald!
Kiedy używać czasu Präsens – odcinek 24
Kiedy używać czasu Präsens – transkrypcja odcinka 24
Cześć! Przedstawię dzisiaj używanie czasu Präsens, który ma nie tylko zastosowanie do przedstawiania zdarzeń odbywających się teraz, w czasie teraźniejszym. Kiedy jeszcze? O tym właśnie dzisiaj. Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl. Zapraszam!
Czas Präsens występuje w czterech wariantach znaczeniowych:
1. Präsens aktualny
Präsens aktualny wyraża teraźniejszy stan rzeczy. Czas wydarzenia, mówienia i obserwowania zbiegają się w teraźniejszości.
Präsens aktualny może być związany z jakimś określeniem czasu, ale nie jest to obowiązkowe. Takimi określeniami mogą być na przykład:
jetzt (teraz), in diesem Augenblick (w tej chwili):
Seine Tochter sudiert (jetzt) in Berlin. Jego córka studiuje teraz w Berlinie. Seine Tochter studiert (jetzt) in Berlin.
Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber. On szuka (teraz, w tym momencie) swojego długopisu. Er sucht (gerade, in diesem Augenblick) seinen Kugelschreiber.
2. Präsens do do określenia zdarzeń w przyszłości.
W tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża przyszły stan rzeczy. Czas obserwowania i wydarzenia występuje po czasie mówienia. Ten wariant Präsens może wyrażać przypuszczenie lub wskazywać na określony czas poprzez dodane odpowiedniego środka leksykalnego. Na przykład:
In einem Monat haben die Kinder Ferien. Za miesiąc dzieci mają wakacje.
In einem Monat haben die Kinder Ferien.
Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.
Prawdopodobnie goście przyjadą niebawem z powrotem.
Die Gäste kommen (vermutlich) (bald) zurück.
3. Präsens do określania zdarzeń z przeszłości (Präsens historyczny).
W tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża stan rzeczy z przeszłości. Czas wydarzenia i czas obserwowania występują przed czasem mówienia. W tym wariancie czasu Präsens przeszłe znaczenie musi zostać wyrażone poprzez obowiązkowe podanie danego czasu, na przykład:
gestern wczoraj
neulich niedawno
1946
lub to przeszłe znaczenie musi zostać wyrażone poprzez odpowiedni kontext. Ten wariant występuje w opowiadaniach, opisach historycznych faktów i w języku poetyckim.
Przykłady:
1939 beginnt der zweite Weltkrieg.
W 1939 roku zaczyna się druga wojna światowa.
1939 beginnt der zweite Weltkrieg.
Neulich treffe ich einen Kommilitonen.
Niedawno spotkałam kolegę ze studiów.
Neulich treffe ich einen Kommilitonen.
4. Präsens ogólny, bezczasowy.
W tym wariancie znaczeniowym Präsens wyraża ogólnie znany stan rzeczy i nie jest związany z żadnym objektywnym czasem. Czas mówienia i czas obserwowania są co prawda w teraźniejszości, czas wydarzenia jednak jest umiejscowiony jednocześnie przed i po czasie mówienia i obserwacji.
Ten warant znaczeniowy wyraża ogólnie przyjęte prawdy i nie dopuszcza użycia dodatkowych określeń czasu, bo ograniczałoby to jego ogólną powszechność.
Przykłady:
Die Erde bewegt sich um die Sonne. Ziemia porusza się naokoło Słońca.
Die Erde bewegt sich um die Sonne.
Silber ist ein Edelmetall. Srebro jest metalem szlachetnym. Silber ist ein Edelmetall.
Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm. Niedaleko pada jabłko od jabłoni.
Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.
Facebook ist ein soziales Netzwerk. Facebook jest serwisem społecznościowym.
Facebook ist ein soziales Netzwerk.
Możemy podsumować ten temat zastosowania czasu Präsens następująco:
Czas Präsens w języku niemieckim służy do wyrażenia zdarzeń teraźniejszych, w przyszłości, w przeszłości (Präsens historyczny), oraz do wyrażenia faktów ogólnie znanych.
Na tym kończę ten odcinek. Daj znać, jeśli Ci się on spodobał. Pa! Bis bald!
O szczęściu, wstęp
O szczęściu, wstęp – transkrypcja odcinka 23
Ten odcinek powstaje w niezwykłym czasie i będzie się też różnił od pozostałych. Chciałabym zapoczątkować nim małą serię.
Mam na imię Monika i przychodzę dzisiaj do Ciebie z czymś nowy, będzie mowa o szczęściu. Nie usłyszysz tu gramatyki, nie musisz powtarzać słówek. Jest jednak powiązanie z językiem niemieckim, w którym przeplatam zdania po polsku. Możesz potraktować ten odcinek, a może i cykl w dwujnasób: Z jednej strony możesz słuchać, zdań polskich i niemieckich, porównując ich brzmienie, gramatykę, dobór słów, melodykę obu języków. Czytanie ich też jest możliwe, jak zwykle tranksrypcja jest na stronie www.niemieckizmoniką.pl. Z drugiej strony możesz potraktować ten odcinek jako swojego rodzaju medytację.
Jeżeli jesteś otwarty/otwarta na tego typu treści, to zapraszam.
Nigdy nie oczekuj szczęścia od innych. Wymagasz od innego człowieka za dużo, jeżeli oczekujesz, że uczyni Cię on szczęśliwym. Znajdziesz szczęście zawsze tylko wtedy, kiedy będziesz zadowolony/zadowolona z samego/z samej siebie.
Such das Glück nie bei anderen. Du überforderst andere Menschen nur, wenn Du an sie den Anspruch stellst, Dich glücklich zu machen. Du wirst das Glück stets nur dann finden, wenn Du mit Dir selbst zufrieden bist.
Pozbądź się myśli, że będziesz zadowolony/zadowolona z samego siebie/z samej siebie tylko wtedy, gdy osiągniesz sukces. Obojętnie, czy zawodowy, czy prywatny. Jest o wiele więcej powodów do zadowolenia, niż myślisz, na przykład zadowolenie z samego siebie / z samej siebie wtedy, kiedy w końcu uda Ci się chwilę odpocząć albo ugotować coś smacznego.
Löse Dich von dem Gedanken, mit Dir selbst nur dann zufrieden zu sein, wenn Du einen Erfolg, egal, ob beruflich oder privat, errungen hast. Es gibt viel mehr Gründe zur Zufriedenheit, als Du denkst, zum Beispiel kannst Du auch dann zufrieden mit Dir selbst sein, wenn Du endlich einmal einen Augenblick ausspannen kannst oder ein leckeres Essen gekocht hast.
Jeżeli zaczniesz mocniej odczuwać i rozkoszować się przyjemnościami dnia codziennego, to zauważysz zmianę w odbiorze własnej osoby. Będziesz bardziej pewny/pewna siebie, a jednocześnie bardziej zadowolony/zadowolona. Najważniejszy krok do szczęścia zrobiony.
Wenn Du die Annehmlichkeiten des Alltags stärker wahrnimmst und auskostest, wirst Du bald ein ganz anderes Verhältnis zu Dir selbst bekommen. Du wirst selbstbewusster und gleichzeitig zufriedener. Der wichtigste Schritt zum Glück ist getan.
Wiara w siebie i wewnętrzny spokój są tylko wtedy możliwe, kiedy zaprzestasz ciągłej krytyki własnej osoby. Pochwal siebie czasem za coś, co Ci się udało i nagrodź się za to.
Selbstvertrauen und innere Ruhe kann man nur finden, wenn man nicht nur Kritik an sich selbst übt. Lobe Dich auch einmal selbst für etwas, das Dir gelungen ist und belohne Dich dafür.
Daj sobie nagrodę za sukces, który osiągnęłaś/osiągnęłeś. Nieważne, czy chodzi tu o wychowanie dzieci, w pracy czy w innej dziedzinie. Ugotuj sobie coś dobrego, odpocznij w ciepłej kąpieli, zrób długi spacer. Zrób po prostu coś, co Ci dobrze zrobi.
Belohne Dich selbst für einen Erfolg, egal, ob Du diesen bei der Erziehung der Kinder, im Beruf oder auf einem anderen Gebiet errungen hast. Koche Dir etwas Schönes, entspanne Dich im warmen Badewasser, mache einen ausgedehnten Spaziergang. Tue etwas, was
Dir einfach gut tut.
Szczęście oznacza dla każdego człowieka co innego. Jeden człowiek może być tylko wtedy szczęśliwy, kiedy inni mu dają odczuć, jak bardzo go kochają. Inny z kolei jest szczęśliwy, kiedy widzi, jak jego dzieci wzrastają na radosnych i pewnych siebie ludzi. A inny w końcu jest nawet wtedy szczęśliwy, kiedy może w spokoju czytać książkę. Co znaczy szczęście dla Ciebie, możesz wiedzieć tylko ty sam/ty sama.
Glück bedeutet für jeden Menschen etwas anderes: Der eine kann nur glücklich sein, wenn ihm immer wieder gezeigt wird, wie sehr man ihn liebt. Der andere ist glücklich, wenn er sieht, wie seine Kinder zu fröhlichen, selbstbewussten Menschen heranwachsen und ein dritter ist bereits glücklich, wenn er nur in Ruhe ein Buch lesen kann. Was Glück für Dich selbst bedeutet, kannst Du nur ganz allein herausfinden.
Jeśli ma się powiedzieć jakieś wydarzenie związane ze słowem szczęście, to większość ludzi myśli na początku o szczególnych dniach w życiu, takich jak ślub, narodziny dziecka, postęp w robieniu kariery. Jednak jest o wiele więcej sytuacji w życiu, w których jesteśmy szczęśliwi, albo możemy nimi być. Jednak są one nie aż tak spektakularne.
Die meisten Mensche denken zunächst an die Highlights im Leben (Hochzeit, Geburt eines Kindes, Karrieresprung), wenn sie bestimmte Ereignisse mit dem Wort Glück in Verbindung bringen sollen. Doch es gibt viel mehr Situationen, in denen wir glücklich sind oder sein könnten. Nur sind diese nicht ganz so spektakulär.
Zastanów się, kiedy ostatni raz się tak naprawdę dobrze czułeś/czułaś. Kiedy miałeś/miałaś ochotę się uśmiechnąć albo się śmiać. Albo kiedy po prostu pomyślałeś/pomyślałaś: Co za piękna chwila!. Może to był spacer w deszczu, a może wtedy, kiedy Twoje dziecko się do Ciebie uśmiechnęło? Postaraj się mocniej niż dotychczas odbierać takie momenty. Zobaczysz, że jest więcej szczęśliwych chwil w Twoim życiu, niż myślisz.
Überlege einmal, wann Du Dich zuletzt so richtig wohl gefühlt hast, wann Dir nach Lächeln oder Lachen zumute war oder Du einfach nur gedacht hast: Was für ein schöner Moment!Vielleicht war es in dem Augenblick, als Du im Regen spazieren gegangen bist, vielleicht als Dein Kind Dich angelächelt hat? Versuche diese Sekunden stärker als bisher wahrzunehmen. Du wirst sehen, es gibt viel mehr Glücksmomente in Deinem Leben, als Du denkst.
Zatrzymaj się na chwilę w tym momencie szczęścia. Głęboko odetchnij, spróbuj odebrać tę chwilę wszystkimi zmysłami, miej z niej wielką przyjemność. Dzięki temu możesz później przywołać to uczucie, którego w tym momencie doznałeś/doznałaś.
Halte in einem Moment des Glücks einfach für einen Augenblick inne. Atme tief durch, versuch, den Moment mit allen Sinnen wahrzunehmen, und genieße das Ganze. Auf diese Weise kannst Du Dir auch später das Gefühl wieder zurückrufen, das Dich in diesem Moment überkam.
Jeśli delektowałeś/delektowałaś się Twoją chwilą szczęścia wszystkimi zmysłami, możesz sobie ją świadomie przypomnieć poprzez określony zapach, smak albo szczególną muzykę. Korzystaj z tych „wyzwalaczy”, żeby przywołać z powrotem to uczucie.
Hast Du einen Glücksmoment mit allen Sinnen genossen, kannst Du Dich bereits durch einen bestimmten Geruch oder Geschmack oder durch eine ganz bestimmte Musik wieder bewusst an das Glücksgefühl erinnern. Nutze diese „Auslöser“, um das Gefühl wieder zurückzurufen.
A może nałożyłeś/nałożyłaś już na siebie „pancerz“, żeby lepiej poradzić sobie z krytyką i rozczarowaniami? Szybko go odłuż. Ten pancerz powoduje też czasem, że nie możesz dobrze odbierać pozytywnych rzeczy w życiu. Lepiej zaryzykuj, jeszcze raz być w życiu zranionym. To zawsze lepsze od nierozpoznania szczęścia, kiedy stoi ono bezpośrednio przed Tobą.
Hast Du Dir auch einen „Panzer“ zugelegt, damit Du mit Kritik besser klarkommst und Enttäuschungen leichter verkraftest? Lege ihn rasch wieder ab. Er sorgt nämlich häufig auch dafür, dass Du die positiven Dinge im Leben nicht mehr richtig wahrnehmen kannst. Geh lieber das Risiko ein, auch einmal verletzt zu werden. Das ist immer noch besser, als das Glück nicht erkennen zu können, wenn es direkt vor Dir steht.
Nigdy nie odczulibyśmy szczęścia jako takiego, jeżeli nie byłoby czegoś odwrotnego: bólu, pecha, cierpienia. Pomyśl o tym, kiedy znowu nie jest Ci dobrze.
Wir würden das Glück gar nicht so als solches wahrnehmen, wenn es nicht auch das Gegenteil davon gebe: Schmerz, Pech, Leid. Denke daran, wenn es Dir einmal wieder nicht so gut geht.
Czas bólu wydaje się trwać dwa razy dłużej niż czas, w którym jest się szczęśliwym. Spróbuj w gorszym czasie wracać myślami do pięknych przeżyć. Możesz na przykład przenieść się świadomością i wspomnieniami do szczęśliwych chwil.
Zeiten des Schmerzens kommen einem immer doppelt so lang vor wie die Zeit, in der man glücklich ist. Versuche, in schlechten Zeiten öfter an schöne Erlebnisse zurückzudenken. Du kannst Dich zum Beispiel in einen Tagtraum versetzen, in dem Du die glücklichen Zeiten Revue passieren lässt.
Kto szuka szczęścia powinien wiedzieć, że uczucie szczęścia jest wyzwalane przez krążące w mózgu substancje, tak zwane neuroprzekaźniki. Przekazują one komórkom mózgowym pozytywne wrażenia i tym samym podnoszą nastrój człowieka. Niestety te substancje mogą być wytwarzane przez organizm tylko w określonej ilości i są po pewnym czasie zyżyte. Jest to najważniejszy powód, dlaczego nie zawsze czujemy się dobrze.
Wer auf der Such nach dem Glück ist, sollte wissen, dass Glücksgefühle durch bestimmte im Gehirn kursierende Stoffe, so genannte Neurotransmitter, ausgelöst werden. Sie übermitteln den Nervenzellen im Gehirn positive Botschaften und heben so die Stimmung des Betroffenen. Leider können all diese Stoffe vom Körper nur in bestimmten Mengen hergestellt werden und sind nach einiger Zeit auch wieder verbraucht. Das ist der wichtigste Grund, warum wir uns nicht immer gut fühlen.
Jeśli myślisz, że Twój organizm może bez przerwy produkować krążące w mózgu hormony szczęścia za pomocą lekarstwa lub narkotyków, to się mylisz. Nawet jeśli wytwarzanie takich substancji jest pobudzone narkotykami, to szybko przychodzi dół, kiedy przestają działać. Następstem są psychiczne i w wielu przypadkach też fizyczne uzależnienie.
Wenn Du nun denkst, Dein Körper könnte durch ein Medikament oder eine Droge die im Gehirn kursierenden Glückshormone ununterbrochen produzieren, irrst Du Dich. Selbst wenn die Ausschüttung solcher Stoffe durch bestimmte Drogen angeregt werden kann, kommt doch rasch das Tief, wenn dies nicht mehr wirken. Die Folge sind seelische und – in vielen Fällen – auch körperliche Abhängigkeit.
Do substancji, które przekazują uczucie szczęścia, należy w pierwszym rzędzie tak zwany hormon szczęścia, serotonina. Jest ona przede wszystkim odpowiedzialna za wewnętrzną równowagę. U niektórych ludzi produkcja serotoniny jest czasowo zakłócona. Przypuszcza się, że z tego powodu powstają depresje.
Zu den Stoffen, die Glücksgefühle vermitteln, gehört in erster Linie das so genannte Glückshormon Serotonin. Es ist vor allem für das Gefühl innerer Ausgeglichenheit zuständig. Bei manchen Menschen ist die Serotoninproduktion vorübergehend gestört. Man vermutet, dass aus diesem Grund Depressionen entstehen.
Również dwa hormony stresu: adrenalina i noradrenalina oddziałowują pozytywnie na nastrój, w co trudno na początku uwierzyć. Lecz te dwie substancje podnoszą sprawność ciała i pobudzają umysł. Jednak zdolność myślenia jest pod wpływem tych substancji nieco ograniczona.
Auch die zwei Stresshormone Adrenalin und Noradrenalin wirken positiv auf die Stimmung. Selbst wenn man das zunächst gar nicht denken mag. Doch diese beiden Substanzen steigern die körperliche Leistungsfähigkeit und regen auch den Geist an. Allerdings ist das Denkvermögen unter ihrer Wirkung ein wenig eingeschränkt.
Tak zwane endorfiny są podobne w swojej budowie do morfiny i są produkowane przez organizm, ażeby złagodzić ból. Działają również w czasie dużych i długich wysiłków, takich jak na przykład maraton i powodują euforię.
Die so genannten Endorphine ähneln in ihrem Aufbau dem Morphium und werden vom Körper selbst produziert, um Schmerzen zu lindern. Auch bei großen, lang andauernden Anstrengungen (zum Beispiel einem Marathonlauf) zeigen sie nach einiger Zeit Wirkung und rufen Euphorie hervor.
Dopamina jest substancją wyjściową hormonów adrenaliny i noradrenaliny. Także i ona bierze udział w wywoływaniu uczuć szczęścia w ciele. Dopamina pobudza także wyobraźnię i kreatywność.
Die Substanz Dopamin schließlich ist eine Vorstufe der Hormone Adrenalin und Noradrenalin. Auch sie ist daran beteiligt, Glücksgefühle im Körper hervorzurufen. Dopamin regt zudem noch Fantasie und Kreativität an.
Obok tych wszystkich wspomnianych substancji dużą rolę przy powstawaniu uczucia szczęścia odgrywają hormony płciowe. Tak samo jak aminokwas tryptofan, który występuje w niektórych pokarmach zawierających białko i który zostają przetworzony przez ciało w serotoninę.
Neben all den genannten Stoffen spielen auch die Sexualhormone eine Rolle bei der Entstehung von Glücksgefühlen, genau wie die Aminosäure Tryptophan, die in bestimmten eiweißhaltigen Nahrungsmitteln vorkommt und vom Körper umgewandelt wird.
Pomyśl przy całej tej ogólnej wiedzy, którą teraz masz o tym, że: to, czym szczęście tak naprawdę jest, nie wiedzą do końca nawet najwięksi filozofowie. Jeżeli szczęściem jest dla Ciebie tabliczka czekolady, to nie pozwól, żeby inni Ci to obrzydzili.
Denke bei allem Hintergrundwissen, das Du nun hast, daran: Was Glück nun eigentlich genau ist, vermochten selbst die größten Philosophen nicht zu ergründen. Wenn Glück für Dich also eine Tafel Schokolade bedeutet, lass es Dir das bloß nicht von anderen vermiesen.
Tak, to rzeczywiście byłoby wszystko tytułem wstępu. Myślę, że ciąg dalszy nastąpi. Pa!
W tworzeniu tego odcinka inspirowałam się książką „365 Wege zum Glück“ autorstwa Simony Harland.
Liczby od stu do miliona – miniodcinek 22 a
Cześć! W dzisiejszym odcinku przeznaczonym dla początkujących będzie mowa o rodzajniku rzeczownika, zastosowaniu znanych ci zaimków er, sie, es, parę nowych słów, a także liczby od 100 do miliona. No i oczywiście poznasz pytanie o to, ile coś kosztuje. Transkrypcję można jak zawsze przeczytać na www.niemieckizmoniką.pl. Zapraszam do słuchania!
O rodzaju rzeczownika stworzyłam już obszerne, oddzielne odcinki. Dzisiaj będzie bardzo ogólnie i skrótowo, dosłownie parę słów, a jednak całkowicie wystarczająco na tym początkowym etapie nauki.
Każdy rzeczownik ma swój rodzaj, który jest wyrażany rodzajnikiem. Są rodzajniki określone i nieokreślone.
Rodzajniki określone to:
der – dla rzeczowników męskich (Maskulina) der
die – dla rzeczowników żeńskich (Feminina) die
das – dla rzeczowników nijakich (Neutra) das
Możemy zamieniać rzeczowniki na zaimki:
der er der er
die sie die sie
das es das es
Mówimy tu o liczbie pojedynczej i o pierwszym przypadku.
Oto parę przykładów:
rzeczowniki męskie:
der Tisch stół der Tisch
der Sessel fotel der Sessel
der Stuhl krzesło der Stuhl
der Schrank szafa der Schrank
der Teppich dywan der Teppich
rzeczowniki żeńskie:
die Lampe lampa die Lampe
die Chouch kanapa die Chouch
rzeczowniki nijakie:
das Bild obraz, zdjęcie das Bild
das Bett łóżko das Bett
das Sofa kanapa das Sofa
Na etapie początkowym należy uczyć się rzeczowników wraz z jego rodzajnikiem. Jeśli jednak chcesz dokładnie poznać zagadnienie rodzaju rzeczownika odsyłam do wpomnianych przeze mnie odcinków.
Za chwilę usłyszysz krótki dialog z zastosowaniem rzeczowników wraz z ich rodzajnikami. W tym momencie wspomnę, że zapominanie rodzajników, pomijanie ich i mylenie jest domeną Polaków uczących się niemieckiego. Nie przejmuj się, że rodzajniki Ci uprzykrzają naukę, przyjmij je proszę z pokorą, a przestaną ci dokuczać. Powtarzam więc: Niech wejdzie Ci w krew uczenie się ich zawsze razem z rzeczownikiem.
Na początek podaje parę nowych słów potrzebnych do stworzenia zapowiedzianego dialogu. Zaznaczam, że jesteśmy w sklepie z meblami i wyposażeniem domu. Jak zwykle zachęcam do powtarzania słów. Swoim zwyczajem będę też wtrącać przykładowe zdania lub wyjaśnienienia, które wydają mi się istotne i są interesujące, gdy porównujemy język polski i niemiecki. Jeżeli pojawi się słowo, które nie jest tu przetłumaczone, to znaczy, że powinieneś znać je z poprzednich odcinków.
sagen mówić, powiedzieć sagen
np..
Was sagst du? Co mówisz? Was sagst du?
kosten kosztować kosten
Wie viel kostet das? Ile to kosztuje? Wie viel kostet das?
brauchen potrzebować brauchen
die Hilfe pomoc die Hilfe
Brauchen Sie Hilfe? Potrzebuje pan/pani pomocy? Brauchen Sie Hilfe?
finden znajdować, uważać finden
Wie findest du das? Jak ci się to podoba? Wie findest du das?
groß duży groß
klein mały klein
schön piękny schön
hässlich brzydki hässlich
gut dobry gut
schlecht zły schlecht
praktisch praktyczny praktisch
unpraktisch niepraktyczny unpraktisch
modern nowoczesny modern
unmodern nienowoczesny unmodern
teuer drogi teuer
billig/günstig tani billig/günstig
lang długi lang
kurz krótki kurz
das Sonderangebot oferta specjalna das Sonderangebot
Der Schrank ist groß. Ta szafa jest duża. Der Schrank ist groß.
Das Bett ist klein. To łóżko jest małe. Das Bett ist klein.
Der Sessel ist schön. Ten fotel jest piękny. Der Sessel ist schön.
Das Bild ist hässlich. Ten obraz jest brzydki. Das Bild ist hässlich.
Die Lampe ist gut. Ta lampa jest dobra. Die Lampe ist gut.
Das Sofa ist schlecht. Ta kanapa jest zła. Das Sofa ist schlecht.
Die Couch ist praktisch. Ta kanapa jest praktyczna. Die Couch ist praktisch.
Der Tisch ist praktisch. Ten stół jest praktyczny. Der Tisch ist praktisch.
Der Teppich ist modern. Ten dywan jest nowoczesny. Der Teppich ist modern.
Czy zauważyłeś/zauważyłaś zasadniczą różnicę między zdaniami polskimi i niemieckimi dotyczącą przymiotnika? Tak, przymiotnik występujący tu za rzeczownikiem i na końcu zdania pozostaje w języku niemieckim w formie podstawowej, wyjściowej, nie otrzymuje żadnej dodatkowej końcówki. W poskim jest oczywiście inaczej, przymiotniki zawsze dopasowują się formą do rzeczownika, w niemieckim jest tak wtedy, gdy przymiotnik występuje przed rzeczownikiem. Wtedy musi mieć odpowiednią końcówkę.
Jest jeszcze jedno małe słówko, które w kontekście dzisiejszego odcinka oznacza za.
zu za zu
Np. w zdaniach:
Der Tisch ist zu groß. Ten stół jest za duży. Der Tisch ist zu groß.
Der Teppich ist zu lang. Ten dywan jest za długi. Der Teppich ist zu lang.
Die Lampe ist zu teuer. Ta lampa jest za droga. Die Lampe ist zu teuer.
Jeszcze parę słówek, które będą dzisiaj używane, aby wzmocnić emocjonalnie wypowiedzenie. Są to:
denn denn
aber aber
wirklich wirklich
O ile z przetłumaczeniem aber i wirklich w dzisiejszym kontekście nie ma problemu
aber ale, ależ aber
wirklich rzeczywiście, naprawdę wirklich
to z denn jest trochę trudniej. Ale spróbujemy.
Wie viel kostet denn das Bild? A ile(ż) kosztuje ten obraz? Wie viel kostet denn das Bild?
Samo pytanie
Wie viel kostet das Bild? Ile kosztuje ten obraz? Wie viel kostet das Bild?
Wyraża neutralne, spokojne zainteresownie.
Jednak pytanie
Wie viel kostet denn das Bild? A ile kosztuje ten obraz? Wie viel kostet denn das Bild?
Podkreśla większe zainteresowanie pytającego.
To samo dzieje się z wymienionymi przed chwilą słówkami aber, wirklich.
Das ist teuer. To jest drogo. Das ist teuer.
Brzmi neutralnie bez większych emocji.
Das ist aber teuer. Ależ to drogie. Das ist aber teuer.
Jest wypowiedzią bardziej intensywną.
Das Bett ist billig. To łóżko jest tanie. Das Bett ist billig.
Das Bett ist wirklich billig. To łóżko naprawdę jest tanie. Das Bett ist wirklich billig.
Czas na zapowiadany dialog w sklepie meblowym. Nie podaje tłumaczenia, wszystkie słówka zostały już wyjaśnione.
A– Brauchen Sie Hilfe?
B– Wie viel kostet denn der Sessel?
A– Der Sessel kostet 98 Euro. Das ist sehr günstig. Ein Sonderangebot.
B– Ja, das ist wirklich nicht teuer. Der Sessel ist sehr schön, aber unpraktisch.
A– Finden Sie? Und der Stuhl hier? Was sagen Sie?
B – Der Stuhl ist nicht schlecht, wie viel kostet er?
A– Der Stuhl kostet 200 Euro. Er kommt aus Italien.
B – Der Stuhl ist auch sehr schön, aber er ist zu teuer.Vielen Dank! Auf Wiedersehen!
A – Auf Wiedersehen!
Czas na liczby. Te od zera do 100 znasz już dobrze, więc dziś od 100 do 1 000 000. Tworzenie ich jest bardzo proste, jeśli zapamięta się, że tylko dwie ostatnie cyfry mówi się od końca i z dodadniem i. Np.
352 dreihundertzweiundfünfzig 352
100 (ein)hundert
200 zweihundert
300 dreihundert
351 dreihunderteinundfünfzig
400 vierhundert
549 fünfhundertneunundvierzig
654 sechshundertvierundfünfzig
700 siebenhundert
862 achthundertzweiundsechzig
900 neunhundert
1000 (ein)tausend
2000 zweitausend
3278 dreitausendzweihundertachtundsiebzig
10 000 zehntausend
40 890 vierzigtausendachthundertneunzig
100 000 hunderttausend
897 000 achthundertsiebenundneunzigtausend
898 000 achthundertachtundneunzigtausend
1 000 000 eine Million
Na pytanie:
Wie viel kostet die Lampe? /Was kostet die Lampe? Ile kosztuje ta lampa? Wie viel kostet die Lampe?/Was kostet die Lampe?
Odpowiadamy:
Sie kostet 57 Euro. Ona kosztuje 57 Euro. Sie kostet 57 Euro.
Albo:
Die Lampe kostet 38,50. Ta lampa kosztuje 38,50. Die Lampe kostet 38,50.
Możesz więc pominąć słowo Cent, co jest bardziej popularne, niż wypowiadanie całej sumy.
Die Lampe kostet 38 Euro und 50 Cent.
Pamiętaj, że ani Euro, ani Cent nie używa się w liczbie mnogiej.
Na koniec bardzo miłe słowa, które już doskonale znasz, ale je jeszcze raz przypomnę:
bitte proszę bitte
danke dziękuję danke
Używaj ich jak najczęściej!
Bardzo dziękuję za słuchanie. Daj znać, jeśli ten odcinek Ci się spodobał. Bis bald!
Bildung des Präsens – deutsche Version, Folge 21
Bildung der Zeit Präsens – Transkription der Folge 21
Hallo! Mein Name ist Monika. In der heutigen Folge stelle ich die Bildung des Tempus Präsens vor. Die semantische Bedeutung von Präsens wird ein anderes Mal beschrieben. Ich lade Dich zum Hören und Lesen der Transkription auf der Seite www.niemieckizmoniką.pl ein.
Der Indikativ des Präsens wird bei regelmäßigen und unregelmäßigen Verben gebildet, indem an den Stamm des Verbs folgende Personalendungen angefügt werden:
Pers. Sing: -e
Pers. Sing: -st
Pers. Sing.: -t
Pers. Pl: -en
Pers. Pl: -t
Pers. Pl.: -en
Was kann zwischen den Endungen passieren?
1. In der 2. Pers. Sing., 3. Pers. Sing. und 2. Pers. Pl. wird zwischen Stamm und Personalendung ein e eingefügt, wenn der Stamm auf -d oder -t endet:
Zum Beispiel:
du redest
er redet
ihr redet
oder:
du arbeitest
er arbeitet
ihr arbeitet
Ähnlich verhalten sich viele andere Verben, wie z.B.:
baden
bedeuten
bluten
fasten
mästen
retten
sieden
tasten
trösten
2. Ebenso wird in der 2. Pers. Sing., 3. Pers. Sing. und 2. Pers. Pl. zwischen Stamm und Endung ein e eingefügt, wenn der Stamm auf -m oder -n endet und diesem m oder n ein weiterer Konsonant (außer l oder r) vorausgeht:
du atmest
er atmet
ihr atmet
oder:
du rechnest
er rechnet
ihr rechnet
Ähnlich verhalten sich:
ebnen
zeichnen
Steht dagegen vor dem -m oder -n im Stammauslaut ein l oder r, wird kein e eingefügt::
du lernst
du filmst
3. In der Endung der 2. Per. Sing. fällt das s weg, wenn der Stamm des Verbs auf:
-s, (-ß), -x, -z ausgeht.
z. B.:
rasen
du rast
grüßen
du grüßt
mixen
du mixt
heizen
du heizt
4. In der 1. Pers. Sing. wird im Stamm das e ausgestoßen, wenn der Infinitiv auf -eln ausgeht:
handeln
ich handle
klingeln
ich klingle
Ebenso sieht die Bildung der ersten Pers.Sing. bei folgenden Verben aus:
angeln
ich angle
rütteln
ich rüttle
schütteln
ich schüttle
wackeln
ich wackle
5. Ebenso wird umgangssprachlich in der 1. Pers. Sing. fakultativ im Stamm das e ausgestoßen, wenn der Infinitiv auf -ern ausgeht:
rudern
ich rudere/ich rudre
bewundern
ich bewundere/ich bewundre
Ähnlich bei folgenden Verben:
ändern
ich ändere/ich ändre
erinnern
ich erinnere/ich erinnre
erschüttern
ich erschüttere/ich erschüttre
klettern
plaudern
verbessern
6. In der 1. Pers. und 3. Pers. Pl. tritt statt -en nur die Enung -n auf, wenn der Infinitiv auf -eln oder -ern ausgeht:
wir handeln
sie handeln
wir rudern
sie rudern
Liebe Leute! Wir sind gerade zum Ende der Bildung des Präsens gerudert. In einer der nächsten Folgen werdet ihr die Bedeutung des Tempus erfahren, also, wann benutzt man Präsens.
Wenn Du meinst, dass diese Folge für Dich nützlich sein könnte, drücke „like“ oder abonniere meinen Blog www.niemieckizmoniką.pl, um auf dem Laufenden zu sein, was die neuen Folgen angeht. Bis bald!
Liczby od 0 do 100 – miniodcinek 12 a
Zanim zacznę liczyć od 0 do 100, co gwarantuje, że nie będzie nudne, jedno słowo o tworzeniu liczb. Jest to naprawdę proste: począwszy od 21 mówisz cyfrę od tyłu razem z „i“ – „und“, a mianowicie: einundzwanzig. I tak do 99: neunundneunzig. Potem to już tylko sto: hundert.
Namawiam Cię do powtarzania razem ze mną.
0 null 1 eins 2 zwei
3 drei 4 vier 5 fünf
6 sechs 7 sieben 8 acht
9 neun 10 zehn 11 elf
12 zwölf 13 dreizehn 14 vierzehn
15 fünfzehn 16 sechzehn 17 siebzehn
18 achtzehn 19 neunzehn 20 zwanzig
21 einundzwanzig 22 zweiundzwanzig
23 dreiundzwanzig 24 vierundzwanzig
25 fünfundzwanzig 26 sechsundzwanzig
27 siebenundzwanzig 28 achtundzwanzig
29 neunundzwanzig 30 dreißig
31 einunddreißig 32 zweiunddreißig
33 dreiunddreißig 34 vierunddreißig
35 fünfunddreißig 36 sechsunddreißig
37 siebenunddreißig 38 achtunddreißig
39 neununddreißig 40 vierzig
41 einundvierzig 42 zweiundvierzig
43 dreiundvierzig 44 vierundvierzig
45 fünfundvierzig 46 sechsundvierzig
47 siebenundvierzig 48 achtundvierzig
49 neunundvierzig 50 fünfzig
51 einundfünfzig 52 zweiundfünfzig
53 dreiundfünfzig 54 vierundfünfzig
55 fünfundfünfzig 56 sechsundfünfzig
57 siebenundfünfzig 58 achtundfünfzig
59 neunundfünfzig 60 sechzig
61 einundsechzig 62 zweiundsechzig
63 dreiundsechzig 64 vierundsechzig
65 fünfundsechzig 66 sechsundsechzig
67 siebenundsechzig 68 achtundsechzig
69 neunundsechzig 70 siebzig
71 einundsiebzig 72 zweiundsiebzig
73 dreiundsiebzig 74 vierundsiebzig
75 fünfundsiebzig 76 sechsundsiebzig
77 siebenundsiebzig 78 achtundsiebzig
79 neunundsiebzig 80 achtzig
81 einundachtzig 82 zweiundachtzig
83 dreiundachtzig 84 vierundachtzig
85 fünfundachtzig 86 sechsundachtzig
87 siebenundachtzig 88 achtundachtzig
89 neunundachtzig 90 neunzig
91 einundneunzig 92 zweiundneunzig
93 dreiundneunzig 94 vierundneunzig
95 fünfundneunzig 96 sechsundneunzig
97 siebenundneunzig 98 achtundneunzig
99 neunundneunzig 100 hundert
Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – odcinek 20
Tworzenie czasu teraźniejszego Präsens – transkrypcja odcinka 20
Cześć! Mam na imię Monika. W dzisiejszym odcinku przedstawię Ci tworzenie czasu teraźniejszego Präsens. O znaczeniu tego czasu będzie mowa kiedy indziej. Zapraszam do słuchania i czytania transkrypcji na stronie www.niemieckizmoniką.pl.
Tryb oznajmujący czasu teraźniejszego czasowników regularnych i nieregularnych tworzy się poprzez dodanie do rdzenia czasownika następujących końcówek osobowych:
Pierwsza osoba liczby pojedynczej: -e
Druga osoba liczby pojedynczej: -st
Trzecia osoba liczby pojedynczej: -t
Pierwsza osoba liczby mnogiej: -en
Druga osoba liczby mnogiej: -t
Trzecia osoba liczby mnogiej: -en
Co się może między tymi kocówkami wydarzyć?
1. W drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej, oraz w drugiej osobie liczby mnogiej wstawia się e między rdzeniem a końcówką osobową jeśli rdzeń kończy się na -d lub -t.
Na przykład:
du redest (ty) mówisz du redest
er redet on mówi er redet
ihr redet (wy) mówicie ihr redet
albo:
du arbeitest (ty) pracujesz du arbeitest
er arbeitet on pracuje er arbeitet
ihr arbeitet (wy) pracujecie ihr arbeitet
Podobnie zachowuje się wiele innych czasowników, np.:
baden kąpać się baden
bedeuten znaczyć bedeuten
bluten krwawić bluten
fasten pościć fasten
mästen tuczyć mästen
retten ratować retten
sieden wrzeć sieden
tasten szukać po omacku tasten
trösten pocieszać trösten
2. „E” zostaje wstawione między rdzeniem a końcówką również wtedy, gdy rdzeń kończy się na -m lub -n, a przed nimi występuje inna spółgłoska (poza l lub r):
du atmest (ty) oddychasz du atmest
er atmet on oddycha er atmet
ihr atmet (wy) oddychacie ihr atmet
albo:
du rechnest (ty) liczysz du rechnest
er rechnet on liczy er rechnet
Podobnie zachowują się:
ebnen wyrównywać ebnen
zeichnen rysować zeichnen
Jeżeli jednak na końcu rdzenia przed -m albo -n występuje l lub r, to nie wstawiamy -e:
du lernst (ty) uczysz się du lernst
du filmst (ty) filmujesz du filmst
3. W końcówce drugiej osoby liczby pojedynczej znika -s, jeżeli rdzeń czasownika kończy się na:
-s, (-ß), -x, -z
np.:
rasen pędzić, szaleć rasen
du rast (ty) pędzisz du rast
grüßen pozdrawiać, witać grüßen
du grüßt (ty) pozdrawiasz du grüßt
mixen miksować mixen
du mixt (ty) miksujesz du mixt
heizen ogrzewać heizen
du heizt (ty) ogrzewasz du heizt
4. W pierwszej osobie liczby pojedynczej znika e, kiedy bezokolicznik kończy się na -eln:
handeln handlować, targować się, postępować handeln
ich handle (ja) postępuję ich handle
klingeln dzwonić klingeln
ich klingle (ja) dzwonię ich klingle
Tak samo wygląda tworzenie pierwszej osoby czasu teraźniejszego następujących czasowników:
angeln łowić ryby angeln
ich angle (ja) łowię ryby ich angle
rütteln potrząsać rütteln
ich rüttle (ja) potrząsam ich rüttle
schütteln wstrząsać, trząść schütteln
ich schüttle (ja) wstrząsam ich schüttle
wackeln chwiać się wackeln
ich wackle (ja) chwieję się ich wackle
5. Poza tym, w języku potocznym znika czasami e z rdzenia w pierwszej osobie czasu teraźniejszego, jeżeli bezokolicznik kończy się na -ern:
rudern wiosłować rudern
ich rudere/ich rudre (ja) wiosłuję ich rudere/ich rudre
bewundern podziwiać bewundern
ich bewundere/ich bewundre (ja) podziwiam ich bewundere/ich bewundre
Podobnie:
ändern zmieniać ändern
ich ändere/ich ändre (ja) zmieniam ich ändere/ich ändre
erinnern wspominać/przypominać sobie erinnern
ich erinnere/ich erinnre (ja) wspominam ich erinnere/ich erinnre
erschüttern wstrząsnąć erschüttern
ich erschüttere/ich erschüttre wstrząsam ich erschüttere/ich erschüttre
klettern wspinać się klettern
plaudern gadać plaudern
verbessern poprawiać verbessern
6. W pierwszej i trzeciej osobie liczby mnogiej zamiast końcówki -en występuje tylko końcówka -n, jeżeli bezokolicznk kończy się na -eln albo -ern:
wir handeln (my) handlujemy, działamy wir handeln
sie handeln oni, one działają sie handeln
wir rudern (my) wiosłujemy wir rudern
sie rudern oni, one wiosłują sie rudern
Kochani słuchający! Przywiosłowaliśmy do końca odcinka o tworzeniu czasu Präsens. O znaczeniu tego czasu, czyli kiedy się go używa usłyszycie w jednym z kolejnych odcinków.
Jeżeli myślisz, że ten odcinek Ci się przyda, zalajkuj lub zasubsrybuj mój blog „niemiecki z Moniką”, żeby na bieżąco być informowanym o nadchodzących odcinkach. Na razie! Bis bald!
Quiz zur Sprache und Literatur, Teil 1 – deutsche Version, Folge 19
Quiz zur Sprache und Literatur, Teil 1 – deutsche Version, Transkription der Folge 19
Hallo, mein Name ist Monika. Die heutige Folge beinhaltet Fragen zur Sprache und Literatur. Sie ist an fortgeschrittene Lernende adressiert. Du hörst eine Frage und vier verschiedene Antworten, unter denen nur eine richtig ist. Nach ein paar Sekunden Zeit wird die Frage wiederholt. Dann kommt die richtige Antwort mit ihrer kurzen Erklärung. Es gibt natürlich die Möglichkeit, die Aufnahme nach jeder Frage kurz zu stoppen, um dann in Ruhe zu überlegen. Die Transkription ist wie immer auf meinem Blog: www.niemieckizmoniką.pl. Viel Spaß!
Die Sprache ist ein Mittel der Verständigung, der Kommunikation. Forscher schätzen, dass die menschliche Sprachfähigkeit etwa 40 000 Jahre alt ist; die Entstehung von Sprache ist aber bis heute wissenschaftlich nicht geklärt. Die Literatur entstand in den frühen Hochkulturen, etwa im 3. Jahrtausend v. Chr. in Babylonien und Ägypten. Im wörtlichen Sinn bezeichnet der Begriff zunächst einmal alles Geschriebene, im Wesentlichen wird Literatur aber als die „schöne“ Literatur, die Belletristik, begriffen.
1. Außer in Deutschland ist Deutsch in sechs anderen europäischen Ländern Amtssprache. Welches Land gehört nicht dazu?
a) Italien
b) Luxemburg
c) Belgien
d) Frankreich
Richtig ist d): Auch wenn in Frankreich von rund einer Million Menschen Deutsch gesprochen wird, ist es dort keine Amtssprache.
In Italien, in der Provinz Bozen, ist Deutsch neben Italienisch Amtssprache, ebenso in Luxemburg neben Französisch und Luxemburgisch. In Belgien ist Deutsch neben Französisch und Niederländisch (Flämisch) die dritte Amtssprache.
2. Welche der genannten Personen war kein Literat oder Schriftsteller?
a) E. T. A. Hoffmann
b) Friedrich Hoffmann
c) Hugo von Hofmannsthal
d) Hoffman von Fallersleben
Richtig ist b): Friedrich Hoffmann war Arzt und Chemiker. Auf ihn gehen die aus einem Teil Äther und drei Teilen Alkohol bestehenden Hoffmannstropfen zurück.
E. T. A. Hoffmann beeinflusste mit seiner fantastischen Novellen die Weltliteratur.
Hugo von Hofmannsthal zählt als Lyriker und Dramatiker zu den bedeutendsten Vertretern des österreichischen Symbolismus.
Hoffmann von Fallersleben dichtete den Text des Deutschlandsliedes.
3. Welche der Sprachen gehört nicht zur germanischen Sprachfamilie der indogermanischen Sprachen?
a) Litauisch
b) Färöisch
c) Jiddisch
d) Afrikaans
Richtig ist a): Litauisch ist keine germanische Sprache, sondern gehört zusammen mit dem Lettischen zur baltischen Sprachfamilie.
Färöisch ist eine dem Isländischen verwandte Sprache, die auf den Färöer-Inseln gesprochen wird.
Jiddisch entwickelte sich aus dem mittelalterlichen Deutsch und hat noch heute etwa fünf Millionen Sprecher.
Afrikaans entstand in Südafrika aus niederländischen Dialekten des 17. Jahrhunderts.
4. Wie nennt man einen Beisatz oder eine Beiordnung eines erläuternden Satzgliedes?
a) Attribut
b) Adjektiv
c) Apposition
d) Adverb
Richtig ist c): Ein Beisatz oder eine Beiordnung eines erläuternden Satzgliedes ist eine Apposition.
Sie steht als Attribut im gleichen Kasus wie das Substantiv oder Pronomen, zu dem sie gehört („Adam, der erste Mensch”).
Ein Attribut ist eine nähere Bestimmung, die einem Substantiv, einem Adjektiv (Eigenschaftswort) oder einem Adverb (Umstandswort) beigefügt ist.
5. Einer der folgenden Begriffe bezeichnet keine der drei literarischen Hauptgattungen. Welcher ist es?
a) Lyrik
b) Epik
c) Prosa
d) Dramatik
Richtig ist c): Prosa ist die freie, nicht durch die Gesetze der Verses gebundene Sprachform.
Lyrik ist neben Epik, der erzählender Dichtung, und der Dramatik, der Bühnendichtung, die dritte literarische Hauptgattung. Lyrik wird oft als Synonym für gereimte Gedichte verstanden.
6. Welcher deutschsprachige Drammatiker prägte den Begriff des epischen Theaters?
a) Bertold Brecht
b) Peter Weiss
c) Max Frisch
d) Friedrich Dürrenmatt
Richtig ist a): Das epische Theater als eine erzählende Sonderform der Dramatik wurde in den 1920 er-Jahren von Bertold Brecht entwickelt und begründete seinen Weltruhm.
Peter Weiss führte in seinen Werken die Tradition des epischen Theaters fort.
Auch die frühen Dramen von Max Frisch und die Schauspiele Friedrich Dürrenmatts lassen die Einflüsse Brechts und des epischen Theaters erkennen.
7. Wie nennt man ein Kurzwort aus den Anfangsbuchstaben mehrerer Wörter, das zu einem eigenen Wort wird?
a) Anagramm
b) Antonym
c) Akronym
d) Palindrom
Richtig ist c): Ein Kurzwort aus den Anfangsbuchstaben mehrerer Wörter ist ein Akronym, beispielsweise UNO als Abkürzung von United Nations Organisation.
Ein Anagramm wird durch Umstellen der Buchstaben eines anderen Wortes gebildet.
Ein Antonym ist ein Wort mit entgegengesetzter Bedeutung zu einem anderen, ein Palindrom eine Buchstaben- oder Wortfolge, die von vorne und hinten gelesen (den gleichen) Sinn ergibt.
8. Welche Figur der griechischen Mythologie kommt in den Schauspielen Goethes nicht vor?
a) Helene
b) Antigone
c) Chiron
d) Iphigenie
Richtig ist b): Der antike Mythos von Antigone wurde literarisch vielfach bearbeitet, unter anderem von Sophokles und Brecht, jedoch nicht von Goethe.
Helena und Chiron treten in „Faust. Der Tragödie II. Teil” auf, Iphigenie ist die Titelheldin des Schauspiels „Iphigenie auf Tauris”.
9. Bei welchen alljährlichen Festspielen wird Hugo von Hofmannsthals „Jedermann” aufgeführt?
a) Bayreuth
b) Salzburg
c) Oberammergau
d) Stratford-upon-Avon
Richtig ist b): Die Aufführung des „Jedermann” von Hugo von Hofmannsthal ist der Höhepunkt der Festspiele von Salzburg.
Bei den alljährlichen Festspielen in Bayreuth werden die Musikdramen von Richard Wagner aufgeführt.
Oberammergau ist für seine seit 1634 alle zehn Jahre durchgeführten Passionsspiele bekannt.
In Stratford-upon-Avon finden die Shakespeare-Festspiele statt.
10. Welches gilt als das älteste Zeugnis deutschprachiger Dichtung?
a) das Heldenepos „Beowulf“
b) die Götter- und Heldendichtung „Edda“
c) das Nibelungenlied
d) das Hildebrandslied
Richtig ist d): Das Hildebrandslied stammt aus dem 9. Jahrhundert und ist ein in althochdeutscher Sprache verfasstes Heldenepos in Stabreimen. „Beowulf“ ist ein Heldengedicht aus dem 8. Jahrhundert und gilt als eines der ältesten Zeugnisse altenglischer Dichtung.
Die „Edda“ ist in altisländischer Sprache verfasst und stammt aus dem 13. Jahrhundert.
Das Nibelungenlied entstand um 1200, zur Blütezeit der mittelhochdeutschen Dichtung.
11. Was bedeutet das Wort „luschig“?
a) träge, langsam
b) launisch, unberechenbar
c) ungenau, schlampig
d) hinterlistig, gemein
Richtig ist c): Das Adjektiv „luschig“ bedeutet „ungenau“, „liederlich“, „schlampig“. Es kommt vom Hauptwort „Lusche“, das im 17. Jahrhundert noch „Hündin“ bedeutete, später dann ein Schimpfwort für schlechte Spielkarten (Nieten) und menschliche Versager wurde.
12. Welcher der Romane stammt nicht von Heinrich Böll?
a) „Haus ohne Hüter”
b) „Deutschstunde”
c) „Billard um halb zehn”
d) „Gruppenbild mit Dame”
Richtig ist: b): Der Roman „Deutschstunde” stammt von dem Schriftsteller Siegfried Lenz.
In „Haus ohne Hüter” schilderte Böll die soziale Not im Nachkriegsdeutschland, die Romane „Billard um halb zehn” und „Gruppenbild mit Dame” waren breiter angelegte Zeitdarstellungen der Bundesrepublik in den 1950er- und 1960er- Jahren.
Mit der Frage zu Romanen von Heinrich Böll beenden wir die heutige Folge. Die Quellen der von mir ausgesuchten Fragen sind in der Transkription auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl aufgeführt.
Ich bedanke mich für das Zuhören! Lass mich wissen, was Du von solchen Quizfragen hältst.
Sehr wahrscheinlich werde ich bald mehrteilige Quizfolgen zu Fremdwörtern, Redewendungen und Zitaten vorbereiten. Ich bin gespannt, wie lange ich dafür brauchen werde. Diese hier hat ziemlich viel Zeit in Anspruch genommen!
Wenn Du meinen Blog abonnierst, erhältst Du dann regelmäßig Informationen über neue Podcastfolgen. Bis bald! Mach`s gut!
Quellen:
„Testen Sie Ihr Wissen“ – Dudenverlag
„Teste deine Allgemeinbildung“ – Frank und Doris Brenner
„Wie gut ist Ihr Deutsch“ – Bastian Sick
Sprechen Sie Deutsch? – miniodcinek 18 a
Sprechen Sie Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprichst du Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprecht ihr Deutsch?
Ja, wir sprechen ein bisschen Deutsch.
Spricht sie Deutsch?
Ja, sie spricht ein bisschen Deutsch.
Spricht er Deutsch?
Ja, er spricht ein bisschen Deutsch.
Sprechen Sie Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprichst du Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Nie, to nie jest moja wnuczka, to moja żona – odcinek 18
Nie, to nie jest moja wnuczka, to moja żona – transkrypcja odcinka 18
Szanowni Państwo! Nazywam się Monika i chciałabym przedstawić Wam dziś:
określenia oznaczające członków rodziny np.: „matka“, „ojciec“ – die Mutter, der Vater
pytania zamknięte omówione dokładnie w odcinku 17, ale dzisiaj występujące z nowymi wyrażeniami
słówko „doch“
czasownik „mówić” – sprechen
nazwy języków
Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl. Zachęcam Cię do powtarzania słów, pytań i zdań.
Oto słowa oznaczające członków rodziny. Ograniczam się przy tym do wyrażeń podstawowych.
die Familie rodzina die Familie
der Vater ojciec der Vater
die Mutter matka die Mutter
die Eltern rodzice die Eltern
der Sohn syn der Sohn
die Tochter córka die Tochter
der Bruder brat der Bruder
die Schwester siostra die Schwester
die Geschwister rodzeństwo die Geschwister
der Großvater dziadek der Großvater
die Großmutter babcia die Großmutter
die Großeltern dziadkowie die Großeltern
die Enkelin wnuczka die Enkelin
der Enkel wnuczek der Enkel
der (Ehe)Mann mąż der (Ehe)Mann
die (Ehe)Frau żona die (Ehe)Frau
Jeszcze parę dodatkowych określeń, takich jak:
der Schwiegervater teść der Schwiegervater
die Schwiegermutter teściowa die Schwiegermutter
die Schwiegereltern teściowie die Schwiegereltern
die Schwiegertochter synowa die Schwiegertochter
der Schwiegersohn zięć der Schwiegersohn
Przy tej okazji powtórz proszę parę słów, które z pewnością już znasz:
der Freund przyjaciel, chłopak der Freund
Np. w zdaniu:
Das ist mein Freund Michael. To mój chłopak Michael. Das ist mein Freund Michael.
Gdy chcesz zaznaczyć, że chodzi o przyjaciela, ale nie takiego, z którym tworzysz parę, możesz dodać:
Das ist mein guter Freund Michael. To mój przyjaciel Michael. Das ist mein guter Freund Michael.
To samo jest ze słowem:
die Freundin przyjaciółka, dziewczyna die Freundin
Das ist meine Freundin Elisa. To moja dziewczyna Elisa. Das ist meine Freundin Elisa.
lub opcjonalnie:
Das ist meine gute Freundin Elisa. To moja przyjaciółka Elisa. Das ist meine gute Freundin Elisa.
A co ze słowem Kollege?
der Kollege kolega (tylko w pracy) der Kollege
die Kollegin koleżanka (tylko w pracy) die Kollegin
Właśnie, nie pomyl się przedstawiając swojego znajomego, lub znajomą tak:
Das ist mein Kollege Peter. To mój kolega Peter. Das ist mein Kollege Peter.
albo:
Das ist meine Kollegin Arianne. To moja koleżanka Arianne. Das ist meine Kollegin Arianne.
Po usłyszeniu takiego zdania rozmówca pomyśli, że pracujecie razem.
Trzecim słowem w tym kontekście jest:
der Partner partner der Partner
die Partnerin partnerka die Partnerin
Tego rzeczownika wyjaśniać nie trzeba, znaczeniem nie różni się od polskiego, nawet akcent przypada w rzeczowniku męskim na tę samą sylabę. Oczywiście jest mała różnica w wymowie, to jasne.
W poprzednim odcinku przedstawiłam pytania zamknięte, czyli takie, na które możesz odpowiedzieć tylko „tak“ lub „nie“ Chciałabym poćwiczyć z Tobą to pytanie z nowymi słówkami. Przypominam: czasownik na pierwszym miejscu. Po polsku tworzymy takie pytania za pomocą słówka „czy” na początku, które jest jednak często pomijane podobnie jak czasownik „jest“. Wracając do niemieckiego:
nowymi słowem może być:
noch jeszcze noch
Ist das dein Vater? To twój ojciec? Ist das dein Vater?
Wohnt er hier, in Berlin? Czy on mieszka tu, w Berlinie? Wohnt er hier, in Berlin?
Ist er verheiratet? Czy on jest żonaty? Ist er verheiratet?
Arbeitet er noch? Czy on jeszcze pracuje? Arbeitet er noch?
Na te pytania możemy odpowiedzieć krótkim „tak” lub „nie”, ale oczywiście tutaj, do naszych celów, odpowiadamy całym zdaniem. Jednak może być tak, że otrzymasz na takie zamknięte pytanie tylko „tak” lub „nie”, wtedy rozmowa nie będzie się za bardzo kleiła. Dlatego, jeżeli zależy Ci na rozwinięciu dialogu, stawiaj mało takich pytań, a jeśli je otrzymasz, odpowiadaj szeroko z dodatkowymi informacjami. Tak jak np. tutaj:
Ist das dein Vater? To twój ojciec? Ist das dein Vater?
Ja, das ist mein Vater. Tak, to mój ojciec. Ja, das ist mein Vater.
Wohnt er hier, in Berlin? Czy on mieszka tu, w Berlinie? Wohnt er hier, in Berlin?
Nein, er wohnt in München. Nie, on mieszka w Monachium. Nein, er wohnt in München.
Ist er verheiratet? Czy on jest żonaty? Ist er verheiratet?
Ja, er ist verheiratet. Tak, on jest żonaty. Ja, er ist verheiratet.
Arbeitet er noch? Czy on jeszcze pracuje? Arbeitet er noch?
Ja, er arbeitet als Architekt. Tak, pracuje jako architekt. Ja, er arbeitet als Architekt.
Następnym punktem dzisiejszego odcinka jest słówko doch.
Doch ma bardzo dużo funcji. Dzisiaj ograniczymy się do tej, jaką pełni np. z zdaniu:
Doch, das ist meine Kollegin. Owszem, to jest moja koleżanka z pracy. Doch, das ist meine Kollegin.
Wyobraź sobie taką sytuację: Jesteś z mężem/żoną w sklepie, i on/ona zwraca twoją uwagę na pewną osobę, której ty jeszcze nie zauważyłeś/zauważyłaś, pytając się:
Ist das nicht deine Kollegin? Czy to nie jest przypadkiem twoja koleżanka? Ist das nicht deine Kollegin?
Oczywiście w tym pytaniu po niemiecku nie ma słowa „przypadkiem“, ale czyż nie tak tworzy się je często w języku polskim?
Nie jest to jednak sprawa kluczowa, jednak pamiętać trzeba o odpowiedniej intonacji.
I na takie właśnie pytanie zamknięte, zawierające negację, odpowiadamy z doch, jeśli chcemy przekazać odpowiedź pozytywną. Brzmi skomplikowanie? Posłuchaj innych przykładów, zobaczysz, że jest to naprawdę prosta sprawa.
Ist das nicht deine Frau? Czyż to nie jest twoja żona? Ist das nicht deine Frau?
Odpowiedź:
Doch, das ist meine Frau. Owszem, to jest moja żona. Doch, das ist meine Frau.
Arbeitest du nicht als Architekt? Czyż nie pracujesz jako architekt? Arbeitest du nicht als Architekt?
Doch, ich arbeite als Architekt. Owszem, pracuję jako architekt. Doch, ich arbeite als Architekt.
Kommt ihr nicht aus Deutschland? Czyż nie jesteście z Niemiec? Kommt ihr nicht aus Deutschland?
Doch, ich komme aus Deutschland. Owszem, jestem z Niemiec. Doch, ich komme aus Deutschland.
Ale uwaga:
Jeżeli chcemy odpowiedzieć na to pytanie negująco, to będzie to wyglądało tak:
Nein, ich komme nicht aus Deutschland. Ich komme aus Polen. Nie, nie pochodzę z Niemiec, jestem z Polski. Nein, ich komme nicht aus Deutschland. Ich komme aus Polen.
Teraz jest to jasne, prawda? Twierdząca odpowiedź na pytanie z „nie”, powinna zaczynać się od doch.
Przedostatnią rzeczą na dzisiaj, to czasownik sprechen, „mówić” i na końcu parę nazw języków, którymi można się posługiwać. Przy okazji: po polsku „język” oznacza organ w jamie ustnej używany min. do mówienia i „język” jako sposób komunikacji. W niemieckim są na to dwa słowa:
die Zunge język w buzi die Zunge
die Sprache język do porozumiewania się die Sprache
sprechen mówić sprechen
ich spreche (ja) mówię ich spreche
du sprichst (ty) mówisz du sprichst
er, sie, es spricht on, ona, ono mówi er, sie, es spricht
wir sprechen (my) mówimy wir sprechen
ihr sprecht (wy) mówicie ihr sprecht
sie sprechen oni, one mówią sie sprechen
Sie sprechen pan/pani mówi, państwo/panowie/panie mówią Sie sprechen
Zauważyłeś/zauważyłaś pewną małą zmianę w liczbie pojedynczej? Tak, chodzi tu o zmianę samogłoski w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej. W pozostałych formach takie zmiany się nie dokonują.
Jakimi językami można mówić? Oto parę przykładów:
Englisch Englisch
Russisch Russisch
Französisch Französisch
Spanisch Spanisch
Polnisch Polnisch
Schwedisch Schwedisch
Finnisch Finnisch
Slowakisch Slowakisch
Tschechisch Tschechisch
Ungarisch Ungarisch
Słówka potrzebne do stworzenia pytania to:
welche w dzisiejszym kontekście: jakimi welche
wie viele iloma wie viele
Mogę spytać się:
Welche Sprachen sprichst du? Jakimi językami mówisz? Welche Sprachen sprichst du?
Ich spreche Deutsch, Englisch und Polnisch. Mówię po niemiecku, angielsku i po polsku. Ich spreche Deutsch, Englisch und Polnisch.
Oczywiście możesz się spytać:
Sprechen Sie Deutsch? Mówi pan/pani po niemiecku? Sprechen Sie Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch. Tak, mówię trochę po niemiecku. Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprechen Sie Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprichst du Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprecht ihr Deutsch?
Ja, wir sprechen ein bisschen Deutsch.
Spricht sie Deutsch?
Ja, sie spricht ein bisschen Deutsch.
Spricht er Deutsch?
Ja, er spricht ein bisschen Deutsch.
Sprechen Sie Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Sprichst du Deutsch?
Ja, ich spreche ein bisschen Deutsch.
Na koniec powtórka ze słówek.
Podaje jedno słowo po polsku, powtórz je od razu po niemiecku, potem słyszysz je raz jeszcze do sprawdzenia.
rodzina die Familie
ojciec der Vater
matka die Mutter
rodzice die Eltern
syn der Sohn
córka die Tochter
brat der Bruder
siostra die Schwester
rodzeństwo die Geschwister
dziadek der Großvater
babcia die Großmutter
dziadkowie die Großeltern
wnuczka die Enkelin
wnuczek der Enkel
mąż der (Ehe)Mann
żona die (Ehe)Frau
teść der Schwiegervater
teściowa die Schwiegermutter
teściowie die Schwiegereltern
synowa die Schwiegertochter
zięć der Schwiegersohn
przyjaciel, chłopak der Freund
przyjaciółka, dziewczyna die Freundin
kolega (tylko w pracy) der Kollege
koleżanka (tylko w pracy) die Kollegin
partner der Partner
partnerka die Partnerin
jeszcze noch
owszem doch
trochę ein bisschen
mój, moje mein
twój, twoje dein
moja, moje meine
twoja, twoje deine
Koniec na dzisiaj! Mam nadzieję, że ten odcinek Ci się przyda. Jeżeli tak, to byłoby świetnie, gdybyś mogła/mógł go zalajkować i zasubskrybować mój blog www.niemieckizmoniką.pl Pa! Do usłyszenia! Do następnego razu! Bis zum nächsten Mal!
To twoja nauczycielka? – odcinek 17
To twoja nauczycielka? – transkrypcja odcinka 17
Witam serdecznie! W dzisiejszym odcinku przeznaczonym dla początkujących poznasz następujące tematy:
zaimki dzierżawcze „mój”, „twój“ – mein, dein
pytania zaczynające się słowem na „w“, np.: wer – „kto“
pytania zamknięte
Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl. Po niemieckim słowie lub wyrażeniu, które wypowiadam dwa razy jest krótka przerwa na jego powtórzenie.
Zaczniemy od pytania, które już znasz:
Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?
Możliwa odpowiedź:
Das ist mein Sohn. To jest mój syn. Das ist mein Sohn.
Przyjrzyjmy się temu zaimkowi:
mein mój, moje mein
mein oznacza „mój” w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju męskiego, lub nijakiego liczby pojedynczej, np.:
Das ist mein Kind. To jest moje dziecko. Das ist mein Kind.
Inne przykłady ze słówkami, które znasz z poprzednich odcinków:
Das ist mein Name. To jest moje imię. Das ist mein Name.
Das ist mein Land. To jest mój kraj. Das ist mein Land.
Das ist mein Beruf. To jest mój zawód. Das ist mein Beruf.
Das ist mein Schüler. To jest mój uczeń. Das ist mein Schüler.
Podobnie wygłąda zaimek dein – „twój”, „twoje” w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju męskiego lub nijakiego liczby pojedynczej.
Das ist dein Student. To jest twój student. Das ist dein Student.
Das ist dein Friseur. To jest twój fryzjer. Das ist dein Friseur.
Das ist dein Job. To jest twoja praca. Das ist dein Job.
Das ist dein Vorname. To jest twoje imię. Das ist dein Vorname.
Das ist dein Abend. To jest twój wieczór. Das ist dein Abend.
Następną formą zaimka mein to
meine moja, moje meine
Zaimek meine występuje w połączeniu z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej rodzaju żeńskiego – „moja“ lub rzeczownikiem w liczbie mnogiej – „moje“. Zaznaczam, że w niemieckim nie ma podziału na rzeczowniki męskoosobowe i tym samym osobnych form zaimkowych, takich jak moje, moi.
Oto parę przykładów z meine i z rzeczownikami już ci znanymi w liczbie pojedynczej:
Das ist meine Nacht. To jest moja noc. Das ist meine Nacht.
Das ist meine Schule. To jest moja szkoła. Das ist meine Schule.
Das ist meine Universität. To jest mój uniwersytet. Das ist meine Universität.
Das ist meine Ärztin. To jest moja lekarka. Das ist meine Ärztin.
Das ist meine Lehrerin. To jest moja nauczycielka. Das ist meine Lehrerin.
W tym miejscu chciałabym podkreślić, że w polskim możemy opuścić w powyższych zdaniach „jest” i możemy powiedzieć: To moja szkoła. W niemieckim jednak zrobić tego nie możemy. Zdanie: „Das mein Schule” – jest niekompletne i błędne gramatycznie.
Tak samo jak meine zachowuje się deine – „twoja“, w połączeniu z rzeczownikiem rodzaju żeńskiego w liczbie pojedynczej, oraz „twoje”, w połączeniu z rzeczownikami w liczbie mnogiej. Powtórzę tu, że jeśli chodzi o liczbę mnogą, to w niemieckim nie ma znaczenia jaki jest rodzaj, wszystko, co w liczbie mnogiej rządzi się tymi samymi regułami.
Parę przykładów na zdania z deine z rzeczownikiem w liczbie pojedynczej:
Das ist deine Hochschule. To jest twoja szkoła wyższa. Das ist deine Hochschule.
Das ist deine Arbeit. To jest twoja praca. Das ist deine Arbeit.
Das ist deine Sekretärin. To jest twoja sekretarka. Das ist deine Sekretärin.
Das ist deine Stelle. To jest twoje stanowisko (praca). Das ist deine Stelle.
Zaimki meine, deine łączą się też, tak jak wspomniałam, z rzeczownikami w liczbie mnogiej, np.:
Das sind meine Kinder. To są twoje dzieci. Das sind meine Kinder.
Das sine deine Kinder. To są twoje dzieci. Das sind deine Kinder.
Ponieważ nie znasz jeszcze słów w liczbie mnogiej ani tworzenia licyzbz mnogiej, zostaniemy przy tym skromnym przykładzie „Kinder“.
Przechodzimy do pytań zaczynających się słowem na „w“, np.:
wo gdzie wo
wer kto wer
was co was
wie ile wie
wie jak wie
woher skąd woher
Najprostszymi pytaniami tego typu są:
Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?
Was ist das? Co to jest? Was ist das?
albo:
Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz? Wo wohnst du?
Kiedy pytanie rozpoczyna się właśnie takim słowem na „w“, to zaraz na drugim miejscu stoi czasownik. Należy to zapamiętać i przed wypowiedzeniem takiego pytania zobaczyć wewnętrznym okiem wszystkie słowa, a czasownik przesunąć w myśli na drugie miejsce.
Oto przykłady dalsze:
Wie heißt du? Jak sie nazywasz? Wie heißt du?
Wer bist du? Kim jesteś Wer bist du?
Woher kommen Sie? Skąd pan/pani jest, Skąd państwo/panowie/panie są? Woher kommen Sie?
Wie alt bist du? Ile masz lat? Wie alt bist?
Wie viel ist 2 + 2 ? Ile jest 2+2 ? Wie viel ist 2 + 2 ?
Was sind Sie von Beruf? Kim pan/pani jest z zawodu? Kim państwo/panowie/panie są z zawodu? Was sind Sie von Beruf?
Wo lebt ihr? Gdzie żyjecie? Wo lebt ihr?
Wie arbeitet er? Jak on pracuje? Wie arbeitet er?
Odpowiedzi na te pytania już dobrze znasz. Jednak dla przypomnienia powtórzmy:
Ich heiße Monika. Nazywam się Monika. Ich heiße Monika.
Ich bin Nadja. Jestem Nadja. Ich bin Nadja.
Ich komme aus Polen. Jestem z Polski. Ich komme aus Polen.
Ich bin 30 Jahre alt. Mam 30 lat. Ich bin 30 Jahre alt.
2 + 2 ist 4. Dwa plus dwa jest cztery. 2 + 2 ist 4.
Ich bin Lehrerin von Beruf. Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin von Beruf.
Ich arbeitete als Verkäuferin. Pracuję jako sprzedawczyni. Ich arbeite als Verkäuferin.
Wir leben in Berlin. Żyjemy w Berlinie. Wir leben in Berlin.
Er arbeitet gut. On dobrze pracuje. Er arbeitet gut.
W zdaniach tego typu czasownik stoi na drugim miejscu.
Kolejnym punktem na dzisiaj to pytania zamknięte, alternatywne, pytania, na które można odpowiedź tylko „tak“ lub „nie“.
W języku polskim pytanie takie tworzymy ze słówkiem „czy“.
Czy jesteś z Polski? Bardzo często opuszcza się słówko „czy“ i powstaje:
Jesteś z Polski?
Pytanie to po niemiecku brzmi tak:
Kommst du aus Polen? Kommst du aus Polen?
Co trzeba wię zrobić, żeby stworzyć takie właśnie, zamknięte pytanie?
Należy przesunąć czasownik na pierwsze miejsce, potem podmiot i reszta, odpowiednia intonacja i gotowe. Oto parę przykładów na takie właśnie, alternatywne, zamknięte pytanie:
Heißt du Monika? Nazywasz się Monika? Heißt du Monika?
Bist du Thomas? Nazywasz się (jesteś) Thomas? Bist du Thomas?
Kommst du aus Polen? Jesteś z Polski? Kommst du aus Polen?
Bist du 30 Jahre alt? Masz 30 lat? Bist du 30 Jahre alt?
Sind Sie Lehrerin von Beruf? Jest pani z zawodu nauczycielką? Sind Sie Lehrerin von Beruf?
Arbeitest du als Verkäuferin? Pracujesz jako sprzedawczyni? Arbeitest du als Verkäuferin?
Lebt ihr in Berlin? Żyjecie w Berlinie? Lebt ihr in Berlin?
W tym miejscu mała rada z mojej strony:
Jeżeli chcesz nawiązać z kimś kontakt, rozpocząć rozmowę, unikaj tego typu pytań, bo odpowiedź na nie krótkim „tak” lub „nie” prowadzi do nikąd i nie sprzyja wartkiemu dialogowi.
Jak możesz poprowadzić taką prostą rozmowę z zaimkami mein i dein? I używając jak najmniej zamnknietych pytań ? Podaję przykłady pytań i odpowiedzi bez tłumaczenia na polski. Potraktuj je jako powtórkę. Nowymi słówkami mogą być:
jetzt teraz jetzt
auch również auch
hier tutaj hier
oder czy oder
Resztę słów powinieneś już znać, jeżeli jednak ich nie pamiętasz, to odsyłam do poprzednich odcinków dla początkujących. Wymawiam je tylko raz, żeby ten dialog był zrozumiały. Powtarzaj proszę każde pytanie i każdą odpowiedź.
Hallo, mein Name ist Monika.
Und du? Wie heißt du?
Hallo, ich bin Jakob.
Ich komme aus Deutschland.
Woher kommst du Monika?
Ich komme aus Polen.
Jetzt lebe ich in Berlin.
Wohnst du auch in Berlin, Jakob?
Nein, ich wohne in München.
Ich arbeite hier als Ingenieur.
Wo arbeitest du, Monika?
Ich arbeite als Lehrerin.
Ist deine Arbeit hier oder in Polen?
Ich arbeite in Berlin.
Meine Kinder leben auch hier.
Hast du Kinder, Jakob?
Nein, ich habe keine Kinder.
Wie alt bist du Monika?
Ich bin 30 Jahre alt. Und du?
Ich bin 40 Jahre alt.
Tschüs!
Tschüs!
To był krótki, przykładowy dialog, którego na razie nie za bardzo można rozwinąć, ale gwarantuję Ci, że wkrótce będziesz mógł/mogła dłużej porozmawiać. Postaraj się, nawet na tym początkowym etapie, zadawać dużo pytań, możesz naprawdę pytać się już o wiele rzeczy. Może nie jest to tak bardzo interesujące, ale poprzez najprostsze, najbanalniejsze pytania podtrzymasz rozmowę i możesz tym samym ćwiczyć swój język na żywo. Zachęcam cię do tego, żeby wykorzystywać każdą okazję do rozmowy po niemiecku, jeżeli mieszkasz w kraju niemieckojęzycznym, a dopiero zaczynasz się uczyć. Jeżeli żyjesz w Polsce, to ćwicz i powtarzaj razem ze mną, mam nadzieję, że Ci się to przyda.
Na razie kończę, przesyłam uściski! Pa! Bis bald!
Pluraliatantum – deutsche Version, Folge 16
Pluraliatantum – deutsche Version, Transkription der Folge 16
Hallo, mein Name ist Monika. Heute wird die Rede sein über Pluraliatantum, die einerseits nichts Schwieriges darstellen – das sind bloß Substantive, die nur im Plural vorkommen. Andererseits besteht die Problematik beim Deutschlernen darin, Folgendes zu begreifen und im Gedächtnis zu behalten: Die Worte, die im Polnischen nur in der Mehrzahl stehen, sehen nicht unbedingt genauso in der deutschen Sprache aus. Welche Fehler macht man dann? Sogar die Personen, die schon lange die Sprache lernen, sagen in einem Zug:
Die Brille sind neu. Was natürlich falsch ist, weil es korrekt heißt: Die Brille ist neu. Die Brille, im Gegensatz zum polnischen Wort verfügt im Deutschen über die Einzahl und Mehrzahl.
Worauf muss man im Kontext Pluraliatantum und Singulariatantum achten? Sowohl auf die passende Verbform, als auch auf die richtige Deklination und Endungen von Adjektiven, die zusammen mit dem Substantiv stehen.
Zögern wir also nicht, machen wir uns ans Werk, also ans Hören, Wiederholen, Lesen oder an alles zusammen! Die Transkription ist natürlich auf meinem Blog www.niemieckizmoniką.pl zu finden.
Du kennst sicherlich eine ganze Menge Pluraliatantum im Polnischen. Das sind z. B.:
Ferien, Geburtstag, Namenstag, Tatra, Italien, Brille, Schere, Tür, Treppe, Höschen, Strumpfhose, Mund und Rücken.
Kaum zu glauben, aber das sind nur wenige Beispiele, die im Polnischen nur in der Mehrzahl stehen.
Auf Deutsch gibt es auch eine Menge Wörter, die nur über Plural verfügen
Sie bilden folgende Gruppen:
geografische Bezeichnungen
Personengruppen
Zeitbegriffe
Krankheiten
Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft
Finanz- und Rechtsbegriffe
Begriffe des menschlichen Verhaltens
Sonstiges
Hier also passende Beispiele zu diesen Gruppen. Ich nenne absichtlich keinen Artikel, weil alle diese Wörter sowieso den Artikel „die” besitzen, oder sie werden ohne den Artikel verwendet.
1. Geografische Bezeichnungen (Gebirge, Inselgruppen, Länder)
Alpen
Karpaten
Bermudas
USA
2. Personengruppen
Eltern
Geschwister
Leute
3. Zeitbegriffe
Ferien
Flitterwochen
4. Krankheiten
Masern
Pocken
Röteln
5. Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft
Kurzwaren
Lebensmittel
Möbel
Textilien
6. Finanz- und Rechtsbegriffe
Aktiva
Passiva
Alimente
Einkünfte
Kosten
Personalien
7. Begriffe des menschlichen Verhaltens
Schliche
Umtriebe
8. Sonstiges
Gliedmaßen
Imponderabilien
Makkaroni
Memoiren
Realien
Shorts
Utensilien
Manche Pluraliatantum besitzen eine Singularform, die aber nur ausnahmsweise – meist ironisch-scherzhaft – verwendet wird:
Flausen
Gewissenbisse
Machenschaften
Lass uns also wiederholen:
Als Pluraliatantum bezeichnet man Substantive, die nur in der Mehrzahl vorkommen. In der deutschen Sprache sind das:
geografische Bezeichnungen
Personengruppen
Zeitbegriffe
Krankheiten
Sammelbegriffe im Handel und in der Wirtschaft
Finanz- und Rechtsbegriffe
Begriffe des menschlichen Verhaltens
Sonstiges
Ich möchte an dieser Stelle ein Wort vorstellen, das zwar die Einzahl besitzt, aber es wird meistens in der Mehrzahl benutzt:
der Umstand
Plural:
die Umstände
unter keinen Umständen
Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!
unter diesen Umständen
Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.
Nicht viel (keine) Umstände machen
Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.
jemandem Umstände machen
Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.
Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.
Vielen Dank für das Zuhören! Du kannst natürlich meinen Blog www.niemieckizmoniką.pl abonnieren, um keine aktuelle Folge zu verpassen. Bis bald!
Pluraliatantum – odcinek 15
Pluraliatantum – transkrypcja odcinka nr 15
Cześć, mam na imię Monika. Dzisiaj będzie mowa o Pluraliatantum, które z jednej strony nie są czymś trudnym do zrozumienia – są to po prostu rzeczowniki występujące tylko w liczbie mnogiej. Jednak trudność, jaką napotyka się z nimi w nauce języka niemieckiego, to uzmysłowienie sobie i zapamiętanie, że to, co występuje w polskim tylko liczbie mnogiej wcale nie musi tak wyglądać w niemieckim. Jakie się wtedy popełnia błędy? Otóż nawet osoby uczące się długo mówią z rozpędu:
Die Brille sind neu. Okulary są nowe. Co oczywiście jest błedem bo w niemieckim mówi się:
Die Brille ist neu. Die Brille występują w liczbie pojedynczej i mnogiej.
Na co trzeba uważać w kontekście Pluraliatantum i Singulariatantum? Oczywiście przede wszystkim na odpowiednią formę czasownika, ale też na deklinację i końcówki przymiotnika, który z danym rzeczownikiem stoi.
Nie zwlekajmy więc i zabierajmy się do dzieła, czyli słuchania, powtarzania, czytania, albo wszystkiego naraz! Transkrypcja jest oczywiście na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl.
Znasz na pewno mnóstwo Pluraliatantum w języku polskim. Są to np.:
wakacje, ferie
urodziny, imieniny
Tatry, Włochy
okulary, nożyczki
drzwi, schody
majtki, rajstopy
usta, plecy
To akurat tylko przykładowe słowa, czyli rzeczowniki, które występują tylko w liczbie mnogiej.
W języku niemieckim, takich słów, które dysponują wyłącznie liczbą mnogą też jest sporo.
Tworzą one następujące grupy:
nazwy geograficzne
określenia osb
okrelenia czasu
choroby
wyrażenia zbiorowe występujące handlu i gospodarce
wyrażenia z zakresu finansów i prawa
słowa określające ludzkie zachowanie
pozostałe
Oto pasujące do tych grup przykłady. Celowo nie podaje do nich rodzajnika, bo i tak mają one wszystkie rodzajnik „die”, lub występują bez niego.
1. Nazwy geograficzne
Alpen Alpy Alpen
Karpaten Karpaty Karpaten
Bermudas Bermudy Bermudas
USA Stany Zjednoczone Ameryki USA
2. Określenia osób
Eltern rodzice Eltern
Geschwister rodzeństwo Geschwister
Leute ludzie Leute
3. Określenia czasu
Ferien ferie Ferien
Flitterwochen miesiąc miodowy Flitterwochen
4. Choroby
Masern odra Masern
Pocken ospa Pocken
Röteln różyczka Röteln
5. Wyrażenia zbiorowe z handlu i gospodarki
Kurzwaren pasmanteria Kurzwaren
Lebensmittel artykuły spożywcze Lebensmittel
Möbel meble Möbel
Textilien artykuły tekstylne Textilien
6. Wyrażenia z dziedziny finansów i prawa
Aktiva środki aktywne Aktiva
Passiva środki pasywne Passiva
Alimente alimenty Alimente
Einkünfte wpływy, zarobki Einkünfte
Kosten koszty Kosten
Personalien dane osobowe Personalien
7. Słowa oznaczające ludzkie zachowanie
Schliche sztuczki, wybiegi Schliche
Umtriebe intrygi Umtriebe
8. Pozostałe słowa
Gliedmaßen kończyny Gliedmaßen
Imponderabilien rzeczy nie dajce się obliczyć Imponderabilien
Makkaroni makaron Makkaroni
Memoiren pamątki Memoiren
Realien realia Realien
Shorts szorty Shorts
Utensilien przybory Utensilien
Niektóre Pluraliatantum posiadają formę w liczbie pojedynczej używaną tylko w znaczeniu żartobliwo–ironicznym:
Flausen bzdury Flausen
Gewissenbisse wyrzut sumienia Gewissenbisse
Machenschaften intrygi Machenschaften
Powtórzmy więc:
Pluraliatantum to rzeczowniki wystepujące tylko w liczbie mnogiej. W języku niemieckim są to:
nazwy geograficzne
określenia osób
określenia czasu
choroby
wyrażenia zbiorowe występujące handlu i gospodarce
wyrażenia z zakresu finansów i prawa
słowa określające ludzkie zachowanie
pozostałe
W tym momencie chciałabym przedstawić pewne słowo, które posiada co prawda liczbę pojedynczą, ale najczęciej używane jest w liczbie mnogiej.
der Umstand okoliczność, trudność der Umstand
liczba mnoga:
die Umstände die Umstände
unter keinen Umständen w żadnym razie (przypadku) unter keinen Umständen
Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!
W żadnym wypadku nie pozwolę na coś podobnego!
Unter keinen Umständen werde ich so etwas erlauben!
unter diesen Umständen w tych warunkach (okolicznościach) unter diesen Umständen
Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.
W tych warunkach nic już więcej nie mogę dla pana zrobić.
Unter diesen Umständen kann ich wirklich nichts mehr für Sie tun.
Nicht viel (keine) Umstände machen nie robić ceregieli Nicht viel (keine) Umstände machen
Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.
Proszę nie robić ceregieli! Proszę czuć się jak u siebie w domu.
Machen Sie doch keine Umstände! Tun Sie, als wären Sie zu Hause.
jemandem Umstände machen sprawiać komuś klopot jemandem Umstände machen
Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.
Jeśli to panu nie sprawi zbytniego kłopotu, chętnie obejrzałbym pańską kolekcję.
Wenn es Ihnen nicht zu viel Umstände macht, möchte ich mir gern Ihre Sammlung ansehen.
Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.
Jeśli nie sprawi Ci to zbytniego kłopotu, napisz proszę komentarz do tego odcinka.
Wenn es Dir nicht zu viel Umstände macht, schreib bitte einen Kommentar zu dieser Folge.
Bardzo dziękuję za słuchanie! Możesz oczywiście zaprenumerować mój blog www.niemieckizmoniką.pl, żeby nie przeoczyć żadnego odcinka. Na razie! Bis bald!
Singulariatantum – deutsche Version, Folge 14
Singulariatantum – Transkription der Folge 14
Hallo, mein Name ist Monika. Singulariatantum kommen auch in der polnischen Sprache sehr oft vor, aber du weißt vielleicht nicht, wie sie fachlich benannt werden. Das sind z. B.: Salz und Pfeffer, Aluminium und Baumwolle, Jugend und Intelligenz, Warschau und Luft. Was verbindet die Wörter? Sie werden kaum anders als nur im Singular benutzt.
Wie sieht das Thema in der deutschen Sprache aus? Sehr ähnlich. Heute wirst du ein paar Beispiele hören, die in 5 Gruppen geordnet werden.
Stoffnamen
Sammelnamen (Kollektiva)
Abstrakta
Eigennamen
Körperteile und Kleidungsstücke
Es geht los!
Der überwiegende Teil der deutschen Substantive kommt in beiden Nummeri vor – Singular und Plural. Daneben gibt es Substantive, die auf Grund ihrer Semantik auf einen Numerus beschränkt sind. Substantive, die nur im Singular vorkommen heißen Singulariatantum. Substantive, die auf den Plural beschränkt sind, heißen Pluraliatantum.
Heute beschäftigen wir uns mit Singulariatantum.
Die Substantive werden in 5 Gruppen geordnet.
1. Stoffnamen
Nur im Singular stehen Stoffnamen, wenn sie ganz allgemein gebraucht werden:
das Kupfer das Kupfer
Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.
Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.
der Schnee der Schnee
Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.
Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.
Zu den singularischen Stoffnamen gehören die Bezeichnungen vieler Stoffe natürlichen Vorkommens:
– chemische Elemente wie:
der Sauerstoff der Sauerstoff
der Schwefel der Schwefel
das Eisen das Eisen
– Mineralien wie:
der Quarz der Quarz
der Feldspat der Feldspat
– Witterungsprodukte:
der Schnee der Schnee
der Tau der Tau
– pflanzliche und tierische Produkte:
der/das Gummi der/das Gummi
die Wolle die Wolle
die Milch die Milch
– wie auch die Bezeichnungen für viele von Menschen hergestellte Stoffe (vor allem Lebens-, und Genußmittel und Erzeugnisse für die Körperpflege):
die Butter die Butter
die Schokolade die Schokolade
der Tee der Tee
der Sekt der Sekt
die Hautcreme die Hautcreme
2. Sammelnamen (Kollektiva)
Nur im Singular stehen Sammelnamen, wenn sie Bezeichnungen einer einheitlichen, umfassender Klasse sind, die als ungegliedert aufgefasst wird:
die Bevölkerung die Bevölkerung
Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.
Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.
das Gepäck das Gepäck
Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.
Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.
Zu den singularischen Sammelnamen gehören:
– die Bezeichnungen für zahlreiche Personengruppen:
die Polizei die Polizei
die Marine die Marine
das Personal das Personal
die Verwandschaft die Verwandschaft
– Tier- und Pflanzenklassen:
das Wild das Wild
das Geflügel das Geflügel
das Getreide das Getreide
das Obst das Obst
das Wurzelwerk das Wurzelwerk
3. Abstrakta
Nur im Singular stehen Abstrakta, wenn sie ungegliederte Allgemeinbegriffe darstellen:
der Fleiß der Fleiß
Er arbeitet mit viel Fleiß.
Er arbeitet mit viel Fleiß.
die Erziehung die Erziehung
Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.
Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.
Ebenso:
der Aufbau der Aufbau
die Planung die Planung
der Verkehr der Verkehr
das Bewußtsein das Bewußtsein
das Vertrauen das Vertrauen
die Ruhe die Ruhe
die Liebe die Liebe
das Glück das Glück
die Angst die Angst
der Ursprung der Ursprung
das Unrecht das Unrecht
Mit dem letzten Wort: das Unrecht schlage ich ein paar Redemittel vor.
jmdm ein Unrecht antun jmdm ein Unrecht antun
ein Unrecht wieder gutmachen ein Unrecht wieder gutmachen
Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.
Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.
Unrecht Gut gedeiht nicht. Unrecht Gut gedeiht nicht.
Die nächsten Singulariatantum sind:
4. Eigennamen
Nur im Singular stehen Eigennamen, wenn sie ein bestimmtes Einzelnes (Individuum) bezeichnen. Zu solchen Eigennamen gehören die Personennamen (Vor- und Familiennamen), die Individualnamen (Rufnamen) der Haustiere, die Namen verschiedener Produkte der menschlicher Kultur und Technik (Büchertitel, Schiffsnamen u. a.) und lokale Bezeichnungen (Fluß-, Länder- und Ortsnamen, Namen von Betrieben, Gaststätten, Kinos u. ä.)
der Schriftsteller Günter Grass
der Hund Ajax
Mozarts Oper „Don Giovanni“
das Kino Colloseum
5. Körperteile und Kleidungsstücke
In bestimmten Verbindungen werden die Bezeichnungen von Körperteilen und Kleidungsstücken im Singular verwendet. Dieser Gebrauch ist fakultativ.
Sie gaben sich die Hand.
Sie gaben sich die Hand.
Sie trugen Hut und Mantel.
Sie trugen Hut und Mantel.
Das ist alles zu diesem Thema. Wir wiederholen:
Singulariatantum sind Substantive, die nur im Singular vorkommen In der deutschen Sprache sind das:
Stoffnamen
Sammelnamen (Kollektiva)
Abstrakta
Eigennamen
Körperteile und Kleidungsstücke
Danke für das Zuhören! Wenn diese Folge Dir gefallen hat, schreib das bitte in Deinem Kommentar. Du kannst natürlich meinen Blog abonieren: www.niemieckizmoniką.pl, um keine neue Folge zu verpassen. Bis bald!
Singulariatantum – odcinek 13
Singulariatantum – transkrypcja odcinka nr 13
Cześć, mam na imię Monika. Singulariatantum występują w języku polskim na codzień, ale może nie wiesz, że tak je się fachowo określa. Są to np. sól i pieprz, aluminium i bawełna, młodzież i inteligencja, Warszawa i powietrze. Co łączy te słowa? Prawie nigdy nie występują one w liczbie mnogiej.
Jak się ta sprawa ma w języku niemieckim? Bardzo podobnie. Dzisiaj usłyszysz parę przykładów, które będą usystematyzowane w pięć grup:
materiały, substancje, tworzywa
rzeczowniki zbiorowe
rzeczowniki abstrakcyjne
nazwy własne
części ciała i części ubioru
Zaczynamy!
Przeważająca część rzeczowników występuję w dwóch liczbach – pojedynczej i mnogiej. Jednak istnieją rzeczowniki, które ze względu na swoje znaczenie są ograniczone do posiadania tylko jednej liczby. Rzeczowniki, które występują tylko w liczbie pojedynczej nazywają się Singulariatantum. Rzeczowniki, które mają tylko liczbę mnogą to Pluraliatantum.
Dzisiaj zajmiemy się Singulariatantum.
Rzeczowniki te są przydzielone do pięciu grup.
1. Materiały
Tylko w liczbie pojedynczej występują materiały, które używane są ogólnie, np.:
das Kupfer miedź das Kupfer
Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.
Miedź odznacza się swoją przewodnością elektryczną.
Kupfer zeichnet sich durch seine Leitfähigkeit aus.
der Schnee śnieg der Schnee
Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.
W ostatnim tygodniu spadło dużo śniegu.
Es ist in der letzten Woche viel Schnee gefallen.
Do nazw materiałów występujących tylko w liczbie pojedynczej należą materiały pochodzenia naturalnego:
– związki chemiczne takie jak np.:
der Sauerstoff tlen der Sauerstoff
der Schwefel siarka der Schwefel
das Eisen żelazo das Eisen
– minerały takie jak np.:
der Quarz kwarc der Quarz
der Feldspat kalcyt der Feldspat
– opady pogodowe:
der Schnee śnieg der Schnee
der Tau rosa der Tau
produkty roślinne i odzwierzęce:
der/das Gummi guma der/das Gummi
die Wolle wełna die Wolle
die Milch mleko die Milch
– jak również określenia produktów, które zostałe stworzone przez człowieka (przede wszystkim artykuły żywnościowe i tzw. używki oraz artykuły do pielegnacji ciała) występują z reguły tylko w liczbie pojedynczej:
die Butter masło die Butter
die Schokolade czekolada die Schokolade
der Tee herbata der Tee
der Sekt szampan der Sekt
die Hautcreme krem do ciała die Hautcreme
2. Nazwy zbiorowe (Kollektiva)
Wyłącznie w liczbie pojedynczej występują nazwy zbiorowe, jeśli są one określeniami jednolitej, obszernej klasy, której już się dalej nie dzieli.
die Bevölkerung ludność die Bevölkerung
Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.
Ludność została wezwana do akcji darowizny.
Die Bevölkerung wurde zu einer Spendenaktion aufgerufen.
das Gepäck bagaż das Gepäck
Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.
Wieczoerm przynieśliśmy bagaż na dworzec.
Am Abend brachten wir das Gepäck zum Bahnhof.
Do rzeczowników zbiorowych, które występują w liczbie pojedynczej należą:
– liczne określenia grup osób, np.:
die Polizei policja die Polizei
die Marine marynarka die Marine
das Personal personel das Personal
die Verwandschaft krewni die Verwandschaft
– klasy zwierząt i roślin:
das Wild dziczyzna das Wild
das Geflügel drób das Geflügel
das Getreide zboże das Getreide
das Obst owoce das Obst
das Wurzelwerk system korzeniowy das Wurzelwerk
3. Określenia abstrakcyjne
Tylko w liczbie pojedynczej występują określenia abstrakcyjne, jeśli przedstawiają określenia ogólne i niepodzielne:
der Fleiß pilność, pracowitość der Fleiß
Er arbeitet mit viel Fleiß.
On bardzo pilnie pracuje.
Er arbeitet mit viel Fleiß.
die Erziehung wychowanie die Erziehung
Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.
Wychowanie dzieci jest ważnym zadaniem.
Die Erziehung der Kinder ist eine wichtige Aufgabe.
Mamy również:
der Aufbau budowa, struktura der Aufbau
die Planung planowanie die Planung
der Verkehr ruch, komunikacja der Verkehr
das Bewußtsein świadomość das Bewußtsein
das Vertrauen zaufanie das Vertrauen
die Ruhe spokój die Ruhe
die Liebe miłość die Liebe
das Glück szczęście das Glück
die Angst strach die Angst
der Ursprung początek der Ursprung
das Unrecht niesprawiedliwość, bezprawie das Unrecht
Z tym ostatnim słowem das Unrecht proponuję parę wyrażeń.
jmdm ein Unrecht antun wyrządzić komuś krzywdę jmdm ein Unrecht antun
ein Unrecht wieder gutmachen naprawić krzywdę ein Unrecht wieder gutmachen
Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.
Kto wyrządził drugiemu krzywdę, powinien ją naprawić.
Wer einem anderen ein Unrecht angetan hat, sollte es auch wieder gutmachen.
Unrecht Gut gedeiht nicht. Cudza krzywda na dobre nie wyjdzie (szczęścia nie da). Kradzione nie tuczy. Unrecht Gut gedeiht nicht.
Następne do wymienienia są:
4. Nazwy własne
Tylko w liczbie pojedynczej występują nazwy własne, które określają jakąś jednostkę. Do takich nazw własnych należą imiona osób(imiona i nazwiska), imiona indywidualne używane do zwierząt, nazwy różnych produktów ludzkiej kultury i techniki (tytuły książek, nazwy statków) i określenia różnych miejsc (nazwy rzek, krajów i miejscowości, nazwy zakładów, restauracji, kin itp.)
der Schriftsteller (pisarz) Günter Grass
der Hund (pies)Ajax
Mozarts Oper „Don Giovanni“
das Kino Colloseum
5. Części ciała i części ubioru
W niektórych połączeniach używa się określeń części ciała i ubioru tylko w liczbie pojedynczej. Użycie tych słów w ten sposób jest falkutatywne.
Sie gaben sich die Hand.
Oni podali sobie rękę.
Sie gaben sich die Hand.
Sie trugen Hut und Mantel.
Oni nosili kapelusz i płaszcz.
Sie trugen Hut und Mantel.
To tyle na ten temat, powtórzmy więc:
Singulariatantum to rzeczowniki wystepujące tylko w liczbie pojedynczej. W języku niemieckim są to:
materiały, substancje, tworzywa
rzeczowniki zbiorowe
rzeczowniki abstrakcyjne
nazwy własne
części ciała i części ubioru tylko w pewnych wyrażeniach
Dziękuję za słuchanie! Transkrypcja jest do przeczytania na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl, który możesz zaprenumerować żeby nie przeoczyć żadnego odcinka. Daj znać w komentarzu, co sądzisz o moim podcaście. Będę wdzięczna za uwagi i propozycje nowych tematów. Na razie! Bis bald!
Bawię się liczbami – odcinek 12
Bawię się liczbami – transkrypcja odcinka nr 12
Szanowni Państwo! Mam na imię Monika i chciałabym was dzisiaj przekonać do tego, że tworzenie liczb po niemiecku i użycie liczebników głównych jest bajecznie proste. Niezależnie, czy występują samodzielnie, czy razem z rzeczownikami, nie ma mowy o jakiś trudnych deklinacjach, akrobacjach i skomplikowanych regułach, tak jak jest to w języku polskim.
Czy ktokolwiek z Was, dla których polski jest językiem ojczystym, oprócz nauczycieli języka polskiego jako obcego, jest świadomy tych wszystkich zasad, które trzeba stosować, jeśli mamy do czynienia z liczbami? Weźmy np. takie zdanie: Mamy dwa domy. Tu wszystko jest proste. Ale:
Mamy pięć domów. Co dzieje się z rzeczownikiem? Dlaczego tak się dzieje? Nawet jeśli wiemy, że w języku polskim po konkretnych liczbach musimy użyć dopełniacza liczby mnogiej, nie zastanawiamy się nad tym, wiemy to po prostu i już.
A inne zdania: Idę na spacer z sześciorgiem dzieci. Albo: Przyglądam się dwóm domom. Bawię się z siedmioma psami. Brzmi naprawdę skomplikowanie, mimo to wybierasz zawsze poprawną formę. Wyobraź sobie jednak osobę uczącą się języka polskiego, albo jeszcze lepiej nauczyciela, który musi jej to wszystko wytłumaczyć.
Ucząc się niemieckiego jesteś w komfortowej sytuacji. Z liczebnikami głównymi nic się nie dzieje. Mówisz więc:
Ich gehe mit sechs Kindern spazieren.
Ich schaue mir zwei Häuser an.
Ich spiele mit sieben Hunden.
Jeśli chodzi o rzeczownik w tych przykładach (w zdaniu pierwszym i trzecim), to dostaje on w celowniku liczby mnogiej -n, ale musisz przyznać, że to jest po prostu nic w porównaniu z polskim.
Jesteś już więc zmotywowany / a do słuchania tego odcinka, którego trankrypcję odczytasz na moim blogu www.niemieckizmoniką.pl.
Pomyślałam, że liczby, nawet te tylko od zera do stu zasługują na odzielny odcinek. Chciałabym zaproponować Ci powtarzanie liczb w trochę niekonwencjonalny sposób. Mogłabym też powiedzieć: daj się uwieść liczbom, pozwól, żeby nie były dla Ciebie czymś trudnym do wymówienia. Zdaj się na mnie, wiem co robię ;-)
Po liczbach będzie tylko jedno pytanie o wiek i przykłady odpowiedzi.
Zanim zacznę liczyć od 0 do 100, co gwarantuje, że nie będzie nudne, jedno słowo o tworzeniu liczb. Jest to naprawdę proste: począwszy od 21 mówisz cyfrę od tyłu razem z „i“ – „und“, a mianowicie: einundzwanzig. I tak do 99: neunundneunzig. Potem to już tylko sto: hundert.
Namawiam Cię do powtarzania razem ze mną.
0 null 1 eins 2 zwei
3 drei 4 vier 5 fünf
6 sechs 7 sieben 8 acht
9 neun 10 zehn 11 elf
12 zwölf 13 dreizehn 14 vierzehn
15 fünfzehn 16 sechzehn 17 siebzehn
18 achtzehn 19 neunzehn 20 zwanzig
21 einundzwanzig 22 zweiundzwanzig
23 dreiundzwanzig 24 vierundzwanzig
25 fünfundzwanzig 26 sechsundzwanzig
27 siebenundzwanzig 28 achtundzwanzig
29 neunundzwanzig 30 dreißig
31 einunddreißig 32 zweiunddreißig
33 dreiunddreißig 34 vierunddreißig
35 fünfunddreißig 36 sechsunddreißig
37 siebenunddreißig 38 achtunddreißig
39 neununddreißig 40 vierzig
41 einundvierzig 42 zweiundvierzig
43 dreiundvierzig 44 vierundvierzig
45 fünfundvierzig 46 sechsundvierzig
47 siebenundvierzig 48 achtundvierzig
49 neunundvierzig 50 fünfzig
51 einundfünfzig 52 zweiundfünfzig
53 dreiundfünfzig 54 vierundfünfzig
55 fünfundfünfzig 56 sechsundfünfzig
57 siebenundfünfzig 58 achtundfünfzig
59 neunundfünfzig 60 sechzig
61 einundsechzig 62 zweiundsechzig
63 dreiundsechzig 64 vierundsechzig
65 fünfundsechzig 66 sechsundsechzig
67 siebenundsechzig 68 achtundsechzig
69 neunundsechzig 70 siebzig
71 einundsiebzig 72 zweiundsiebzig
73 dreiundsiebzig 74 vierundsiebzig
75 fünfundsiebzig 76 sechsundsiebzig
77 siebenundsiebzig 78 achtundsiebzig
79 neunundsiebzig 80 achtzig
81 einundachtzig 82 zweiundachtzig
83 dreiundachtzig 84 vierundachtzig
85 fünfundachtzig 86 sechsundachtzig
87 siebenundachtzig 88 achtundachtzig
89 neunundachtzig 90 neunzig
91 einundneunzig 92 zweiundneunzig
93 dreiundneunzig 94 vierundneunzig
95 fünfundneunzig 96 sechsundneunzig
97 siebenundneunzig 98 achtundneunzig
99 neunundneunzig 100 hundert
Trochę mnie poniosło i zaczęłam liczyć na końcu wstecz, wybacz ;-)
Po tylu liczbach tylko jedno pytanie: Ile masz lat?
Wie alt bist du? Ile masz lat? Wie alt bist du?
albo formalnie:
Wie alt sind Sie? Ile ma pan/pani lat? Ile mają państwo/panowie/panie lat? Wie alt sind Sie?
Odpowiadamy:
Ich bin … i tu wstawiamy liczbę Jahre alt.
np.:
Ich bin 20 Jahre alt. Mam 20 lat. Ich bin 20 Jahre alt.
Ich bin 25 Jahre alt. Mam 25 lat. Ich bin 25 Jahre alt.
Ich bin 30 Jahre alt. Mam 30 lat. Ich bin 30 Jahre alt.
Ich bin 35 Jahre alt. Mam 35 lat. Ich bin 35 Jahre alt.
Podobne pytanie:
Wie alt ist er? Ile on ma lat Wie alt ist er?
Przykladowe odpowiedzi:
Er ist 40 Jahre alt. On ma 40 lat. Er ist 40 Jahre alt.
Er ist 45 Jahre alt. On ma 45 lat. Er ist 45 Jahre alt.
Er ist 50 Jahre alt. On ma 50 lat. Er ist 50 Jahre alt.
I jedno słówko:
das Alter wiek das Alter
Na koniec proponuję parę zadań matematycznych.
plus to plus
minus to minus
ist to jest, w tym kontekście „równa się”
I jeszcze jedno pytanie:
wie viel ile wie viel
Wie viel ist 3 + 6 ? Ile jest 3 + 6 ?
3 + 6 ist 9. 3 + 6 jest 9
Zaczynamy!
Wie viel ist 3 + 6 ?
3 + 6 ist 9.
Wie viel ist 7 – 5 ?
7 – 5 ist 2.
Wie viel ist 14 + 8 ?
14 + 8 ist 22.
Wie viel ist 45 – 9 ?
45 – 9 ist 36.
Wie viel ist 74 + 26?
74 + 26 ist 100.
Drogi słuchaczu, droga słuchaczko, jeśli nie wyszło od razu wszystko tak świetnie, nie przejmuj się.
Rom wurde auch nicht an einem Tag erbaut. Nie od razu Kraków zbudowano.
Es ist noch kein Meister vom Himmel gefallen. Nikt nie rodzi się mistrzem.
Dziękuję za wysłuchanie, trzymaj się, pa! Tschüs!
Jestem singielką – odcinek 11
Jak powiedzieć po niemiecku, że jest się żonatym, a jak, że rozwiedzionym.? Te i inne podobne pytania, trochę gramatyki i parę nowych słówek. Prosta lekcja, ale dużo się nauczysz, powtarzając za mną!
Jestem singielką – transkrypcja odcinka nr 11
Cześć! Mam na imię Monika. Dzisiaj przedstawię pytania i odpowiedzi na temat:
stanu cywilnego
dzieci
Będą również:
koniugacje czasowników „sein“(być), „leben“(żyć), „haben“(mieć), „wohnen“(mieszkać) i „glauben“ (myśleć, wierzyć, sądzić) w czasie teraźniejszym
negacja ze słowem „nicht“(nie)
Czeka cię również parę nowych słówek. Jak zwykle robię krótką przerwę po niemieckim słówku lub zdaniu. Powtarzaj proszę na głos. Transkrypcję możesz przeczytać na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl.
Chciałabym, żebyś dzięki dzisiejszemu odcinkowi nie tylko poznał/poznała nowe wyrażenia, ale również sięgnęła po wcześniejsze nagrania. Jeżeli dopiero zaczynasz poznawać niemiecki, ale również w celu gruntownej powtórki i utrwalenia posiadanej już przez ciebie wiedzy, możesz sięgnąć do odcinków nr1, 2 i 10.
Zaczynamy!
Wiesz już, w jaki sposób powiedzieć, jak się nazywasz, skąd jesteś i czym się zajmujesz zawodowo.
Ich heiße Monika, ich komme aus Polen und arbeite als Lehrerin.
Nazywam się Monika, pochodzę z Polski i pracuję jako nauczycielka.
Ich heiße Monika, ich komme aus Polen und arbeite als Lehrerin.
Znasz podstawowe zwroty na powitanie i pożegnanie, np.:
Guten Morgen! Dzień dobry! (używane rano) Guten Morgen!
Guten Tag! Dzień dobry! Guten Tag!
Auf Wiedersehen! Do widzenia! Auf Wiedersehen!
Bitte proszę Bitte
Danke dziękuję Danke
i jeszcze parę innych.
Wiesz, jak się zapytać o samopoczucie i na to odpowiedzieć, np.:
Wie geht`s? Co słychać? Wie geht`s?
Sehr gut, danke. Bardzo dobrze, dziękuję. Sehr gut, danke.
Znasz formalną formę „Sie”, pisaną zawsze dużą literą i oznaczającą pan/pani/państwo/panowie/panie
Poznałeś/poznałaś alfabet i koniugację czasowników „kommen“(przyjść), „heißen“ (nazywać się) i „sein“ (być) w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego.
Jeżeli jednak masz jakieś z tym trudności lub nie wszystko jest jeszcze jasne, odsyłam do wspomnianych odcinków nr 1, 2 i 10.
Pierwsze nowe słowo na dziś:
der Familienstand stan cywilny der Familienstand
Ich bin verheiratet. Jestem mężatką. Jestem żonaty. Ich bin verheiratet.
Ich bin geschieden. Jestem rozwiedziona, rozwiedziony. Ich bin geschieden.
A teraz mniej oficjalnie i bardziej szczegółowo:
Ich bin Single. Jestem singlem/singielką. Ich bin Single.
Ich lebe allein. Żyje sama/sam. Ich lebe allein.
Wir sind nicht verheiratet, aber Thomas und ich leben zusammen.
Nie jesteśmy małżeństwem, ale Thomas i ja żyjemy razem.
Wir sind nicht verheiratet, aber Thomas und ich leben zusammen.
Zanim przejdziemy do dalszych zdań, przedstawiam czasowniki „sein“(być), „leben“(żyć) i „haben“(mieć) w czasie teraźniejszym.
czasownik „być”
sein być sein
ich bin (ja) jestem ich bin
du bist (ty) jesteś du bist
er/sie/es ist on, ona, ono jest er/sie/es ist
wir sind (my) jesteśmy wir sind
ihr seid (wy) jesteście ihr seid
sie sind oni/one są sie sind
Sie sind Sie pisane dużą literą: pan/pani jest, państwo, panowie, panie są Sie sind
czasownik „leben”
leben żyć leben
ich lebe (ja) żyję ich lebe
du lebst (ty) żyjesz du lebst
er/sie/es lebt on/ona/ono żyje er/sie/es lebt
wir leben (my) żyjemy wir leben
ihr lebt (wy) żyjecie ihr lebt
sie leben oni/one żyją sie leben
Sie leben Sie pisane dużą literą: pan/pani żyje, państwo, panowie, panie żyją Sie leben
czasownik „haben“
haben mieć haben
ich habe (ja) mam ich habe
du hast (ty) masz du hast
er/sie/es hat on, ona, ono ma er/sie/es hat
wir haben (my) mamy wir haben
ihr habt (wy) macie ihr habt
sie haben oni, one mają się haben
Sie haben „Sie” pisane dużą literą: pan/pani ma, państwo/panowie/panie mają Sie haben
Przechodzimy do dzieci.
Ich habe ein Kind. Mam dziecko. Ich habe ein Kind.
Ich habe zwei Kinder. Mam dwoje dzieci. Ich habe zwei Kinder.
Ich habe keine Kinder. Nie mam dzieci. Ich habe keine Kinder.
Nie omawiamy na razie liczby mnogiej, więc przyjmij proszę tę formę:
das Kind dziecko das Kind
die Kinder dzieci die Kinder
Jak mogę powiedzieć, że nie jestem mężatką/żonaty?
Ich bin nicht verheiratet. Nie jestem mężatką/żonaty. Ich bin nicht verheiratet.
Mamy tu zaprzeczenie w formie słowa „nicht“, które zaprzecza czasownik i stoi za nim.
Ich bin nicht verheiratet. Nie jestem mężatką/żonaty. Ich bin nicht verheiratet.
We wcześniejszym zdaniu o dzieciach było jednak słowo „keine“. Zaprzeczenie to dotyczy rzeczownika i stoi przed nim. O tym też będzie wkrótce.
Jakie możemy podać przykłady z zaprzeczeniem „nicht“?
Ich heiße nicht Monika. Nie nazywam się Monika. Ich heiße nicht Monika.
Ich komme nicht aus Polen. Nie pochodzę z Polski. Ich komme nicht aus Polen.
Ich arbeite nicht als Lehrerin. Nie pracuję jako nauczycielka. Ich arbeite nicht als Lehrerin.
Er ist nicht verheiratet. On nie jest żonaty. Er ist nicht verheiratet.
Sie lebt nicht allein. Ona nie żyje sama. Sie lebt nicht allein.
Wir sind nicht geschieden. Nie jesteśmy rozwiedzeni. Wir sind nicht geschieden.
Wir leben nicht zusammen. Nie żyjemy razem. Wir leben nicht zusammen.
Ich glaube, sie ist nicht verheiratet. Myślę, że ona nie jest mężatką. Ich glaube, sie ist nicht verheiratet.
Da ist richtig, sie ist nicht verheiratet. To się zgadza, ona nie jest mężatką. Da ist richtig, sie ist nicht verheiratet.
Das ist falsch, er ist nicht geschieden. To nieprawda, on nie jest rozwiedziony. Das ist falsch, er ist nicht geschieden.
Usłyszałeś/usłyszałaś tu nowe słowa:
verheiratet zamężna, żonaty verheiratet
geschieden rozwiedziony, rozwiedziona geschieden
glauben myśleć, wierzyć glauben
allein sam, sama allein
richtig dobrze, poprawnie richtig
falsch źle, niepoprawnie falsch
Przyjrzyjmy się czasownikom „wohnen“ – mieszkać i „glauben“ – myśleć, wierzyć:
czasownik „wohnen“
„wohnen“ mieszkać „wohnen“
ich wohne (ja) mieszkam ich wohne
du wohnst (ty) mieszkasz du wohnst
er/sie/es wohnt on/ona/ono mieszka er/sie/es wohnt
wir wohnen (my) mieszkamy wir wohnen
ihr wohnt (wy) mieszkacie ihr wohnt
sie wohnen oni/one mieszkają sie wohnen
Sie wohnen „Sie“ pisane dużą literą: pan/pani mieszka, państwo/panowie/panie mieszkają
Sie wohnen
W tym miejscu słówko „wo“ – gdzie, np. W pytaniu:
Wo wohnst du? Gdzie mieszkasz? Wo wohnst du?
Wo wohnen Sie? Gdzie pan/pani mieszka? Gdzie państwo/panowie/panie mieszkają? Wo wohnen Sie?
I przykładowe odpowiedzi:
Ich wohne in Berlin. Mieszkam w Berlinie. Ich wohne in Berlin.
Ich wohne in Warschau. Mieszkam w Warszawie. Ich wohne in Warschau.
O szyku zdania, a przede wszystkim o pozycji czasownika będzie w następnych odcinkach.
czasownik „glauben“
glauben myśleć, wierzyć glauben
ich glaube (ja) myślę ich glaube
du glaubst (ty) myślisz du glaubst
er/sie/es glaubt on/ona/ono myśli er/sie/es glaubt
wir glauben (my)myślimy wir glauben
ihr glaubt (wy)myślicie ihr glaubt
sie glauben oni, one myślą sie glauben
Sie glauben „Sie“ pisane dużą literą: pan/pani myśli, państwo/panowie/panie myślą Sie glauben
Oto słówka związane z dzisiejszą lekcją i jednocześnie powtórka. Po słowie wpowiedzianym po polsku jest przerwa, żebyś powiedział/powiedziała je po niemiecku. Następnie słyszysz to słowo, żeby je sprawdzić.
stan cywilny der Familienstand
rok das Jahr, -e
dziecko das Kind,-er
żyć leben
sam/sama allein
żyć samemu allein leben
razem zusammen
żyć razem zusammenleben
mieszkać wohnen
w in
rozwiedziona, rozwiedziony geschieden
zamężna, żonaty verheiratet
gdzie wo
myśleć, wierzyć glauben
mieć haben
robić machen
poprawny, poprawnie richtig
błędny, nieprawidłowy falsch
świetnie super
ale aber
„nie“ z rzeczownikami kein
„nie” często z czasownikami nicht
Gratuluję, żu wysłuchałeś/wysłuchałaś do końca. Dziękuję, życzę Ci dużo słońca dzisiaj, albo jutro! Pa i do następnego razu! Bis zum nächsten Mal!
Kim jesteś? – odcinek nr 10
W dzisiejszym odcinku poznasz:
- pytania o zawód
- odpowiedzi na nie
- nazwy powszednich zawodów
- koniugację czasowników: „machen“ (robić) i „arbeiten“ (pracować) w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego
- przyimki: als (jako, jak), bei (w kontekście dzisiejszego tematu to „w“) oraz in (w)
- tworzenie rzeczownika rodzaju żeńskiego za pomocą końcówki -in
Kim jesteś? – transkrypcja odcinka nr 10
Cześć, tu Monika. W dzisiejszym odcinku poznasz:
pytania o zawód
odpowiedzi na nie
nazwy powszednich zawodów
koniugację czasowników: „machen“ (robić) i „arbeiten“ (pracować) w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego
przyimki: als (jako, jak), bei (w kontekście dzisiejszego tematu to „w“) oraz in (w)
tworzenie rzeczownika rodzaju żeńskiego za pomocą końcówki -in
Po każdym niemieckim słowie, wypowiadanym przeze mnie dwa razy i które należy zapamiętać jest krótka przerwa na jego powtórzenie. Jeśli masz tę możliwość, żeby powtarzać na głos wyrażenia, zdania i pytania, to bardzo do tego zachęcam. W ten sposób naprawdę możesz szybciej nauczyć się nowych rzeczy. Wszystko, co słyszysz, jest do przeczytania w formie transkrypcji na moim blogu: www.niemieckizmoniką.pl. Tam też możesz podzielić się ze mną Twoimi uwagami na temat tego podcastu. Wystarcz, że klikniesz na dany odcinek i na jego końcu jest możliwość zostawienia komentarza lub lika w formie gwiazdki. Możesz też zasubskrybować mój blog, żeby na bieżąco dostawać kolejne odcinki.
No to lecimy!
Pytanie pierwsze:
Kim jesteś? (W znaczeniu: Kim jesteś z zawodu? / Co robisz zawodowo? / Czym się zajmujesz zawodowo?)
Was bist du von Beruf? Kim jesteś? Was bist du von Beruf?
albo:
Was machst du beruflich? Kim jesteś? Was machst du beruflich?
der Beruf zawód der Beruf
beruflich zawodowo beruflich
Odpowiednio do formy „Sie“, czyli pan/pani/państwo/panowie/panie:
Was sind Sie von Beruf? Kim pan/pani jest? Kim państwo/panie/panowie są? Was sind Sie von Beruf?
albo:
Was machen Sie beruflich? Kim pan/ pani jest? / Kim państwo/ panie/ panowie są? Was machen Sie beruflich?
Na to pytanie odpowiadamy:
Ich bin … i tu wstawiamy nazwę zawodu Ich bin …
W moim przypadku jest to:
Ich bin Lehrerin. Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin.
Jeżeli jesteś mężczyzną i nauczycielem, to powiesz:
Ich bin Lehrer. Jestem nauczycielem. Ich bin Lehrer.
Chcę zwrócić tutaj uwagę na dwie sprawy:
Pierwsza rzecz to brak rodzajnika der, die, das przy zawodzie w tego typu zdaniach: Ich bin Lehrerin. Nie musimy więc pamiętać o tym, żeby wstawić odpowiedni rodzajnik.
Druga kwestia, to końcówka -in. Poprzez dodanie tej końcowki do nazwy zawodu w jego formie podstawowej, w naszym przykładzie „Lehrer“ (nauczyciel), który jest rodzaju męskiego, otrzymujemy rzeczownik rodzaju żeńskiego.
der Lehrer nauczyciel der Lehrer
die Lehrerin nauczycielka die Lehrerin
Rodzajnik rzeczownika, który wskazuje na jego rodzaj będzie omawiany w kolejnych odcinkach.
Inną możliwą odpowiedzią na pytanie:
Was machst du beruflich? Was machst du beruflich?
Was bist du von Beruf? Was bist du von Beruf?
albo formalnie:
Was machen Sie beruflich? Was machen Sie beruflich?
Was sind Sie von Beruf? Was sind Sie von Beruf?
Jest odpowiedź:
Ich arbeite als … i tu wstawiamy nazwę zawodu Ich arbeite als …
„Als“ oznacza w tym kontekście „jako“
Oto parę podstawowych zawodów, w rodzaju męskim i żeńskim.
der Arzt, -en lekarz der Arzt, -en
die Ärztin, -nen lekarka die Ärztin, -nen
der Architekt, -en architekt der Architekt, -en
die Architektin, nen architektka die Architektin, nen
der Friseur, -e fryzjer der Friseur, -e
die Friseurin, -nen fryzjerka die Friseurin, -nen
der Ingenieur, -e inżynier der Ingenieur, -e
die Ingenieurin, -nen pani inżynier die Ingenieurin, -nen
der Journalist, -en dziennikarz der Journalist, -en
die Journalistin, -nen dziennikarka die Journalistin, -nen
der Kellner, – kelner der Kellner, –
die Kellnerin, -nen kelnerka die Kellnerin, -nen
der Lehrer, – nauczyciel der Lehrer, –
die Lehrerin, -nen nauczycielka die Lehrerin, -nen
der Mechatroniker, – mechatronik der Mechatroniker, –
die Mechatronikerin, -nen pani mechatronik die Mechatronikerin, -nen
der Schauspieler, – aktor der Schauspieler, –
die Schauspielerin, -nen aktorka die Schuspielerin, -nen
der Sekretär, -e sekretarz der Sekretär, -e
die Sekretärin, -nen sekretarka die Sekretärin, -nen
der Verkäufer, – sprzedawca der Verkäufer, –
die Verkäuferin, -nen sprzedawczyni die Verkäuferin, -nen
dodatkowo:
der Student, -en student der Student, -en
die Studentin , -nen studentka die Studentin, -nen
der Schüler, – uczeń der Schüler, –
die Schülerin, -nen uczennica die Schülerin, -nen
Jest w tych wymienionych zawodach ten, który wykonujesz? Jak nie, to znajdź swój zawód w słowniku. Często używa się angielskich określeń, więc, jeśli nie znajdziesz nic pasującego po niemiecku, możesz wyjątkowo sięgnąć po słowo angielskie.
Chciałabym wprowadzić tutaj jeszcze dodatkowe zdania dotyczące tego, w jakiej firmie i w jakim mieście (lub państwie) się pracuje.
Ich arbeite bei … i tu wstawiasz nazwę firmy Ich arbeite bei …
np.:
Ich arbeite bei Superheld. Pracuję w firmie Superheld. Ich arbeite bei Superheld.
Przyimek „bei“ ma różne znaczenia, w dzisiejszym kontekście jest to po prostu „w“. Mamy więc uzupełnienie:
Ich bin Verkäufer und arbeite bei Superheld. Jestem sprzedawcą i pracuję w Superheld.
Ich bin Verkäufer und arbeite bei Superheld.
Firma Superheld jest w tym przypadku twoim pracodawcą.
der Arbeitgeber pracodawca der Arbeitgeber
Dodatkowym uzupełnieniem jest też informacja, w jakim mieście lub państwie się pracuje:
Ich arbeite in …. I tu wstawiasz miasto lub państwo. Ich arbeite in …
„in” to po prostu „w“.
Ich arbeite in Berlin. Pracuję w Berlinie. Ich arbeite in Berlin.
Ich arbeite in Warschau. Pracuję w Warszawie. Ich arbeite in Warschau.
Ich arbeite in Polen. Pracuję w Polsce. Ich arbeite in Polen.
Nazwy własne, czyli np. miasta, państwa nie mają z reguły rodzajnka i nie odmieniają się. Są jednak wyjątki. W tym miejscu odsyłam do odcinka drugiego, gdzie były przedstawione nazwy państw, które trzeba używać z rodzajnikiem i to w dodatku w odpowiednim przypadku. Tych państw jest jednak tak mało, że można spokojnie nauczyć się ich na pamięć, wraz z ich deklinacją.
A teraz czas na dwa czasowniki arbeiten (pracować) i machen (robić) i ich koniugację w liczbie pojedynczej i mnogiej czasu teraźniejszego. Przy tej okazji poznasz zaimki „ja”, „ty” itd. albo je powtórzysz. Liczbę pojedynczą oraz formę Sie znasz już z odcinka pierwszego, teraz czas na całość.
Zaczniemy od zaimków:
liczba pojedyncza (Singular)
ich ja ich
du ty du
er on er
sie ona sie
es ono es
liczba mnoga (Plural)
wir my wir
ihr wy ihr
sie oni, one sie
Sie pisane dużą literą oznacza pan, pani, państwo, panowie, panie. Sie
czasownik „arbeiten“
arbeiten pracować arbeiten
ich arbeite (ja) pracuję ich arbeite
du arbeitest (ty) pracujesz du arbeitest
er/sie/es arbeitet on/ona/ono pracuje er/sie/es arbeitet
wir arbeiten (my) pracujemy wir arbeiten
ihr arbeitet (wy) pracujecie ihr arbeitet
sie arbeiten oni/one pracują się arbeiten
Sie arbeiten Sie pisane dużą literą: pan/pani pracuje, państwo/panowie/panie pracują Sie arbeiten
W polskim „ja”, „ty”, „my”, „wy” się pomija, w niemieckim trzeba używać prawie zawsze wszystkich zaimków.
Forma „Sie” łączy się z trzecią osobą liczby mnogiej:
Sie arbeiten. Pan/pani pracuje. Państwo/ panowie/panie pracują. Sie arbeiten.
czasownik „machen“
machen robić machen
ich mache (ja) robię ich mache
du machst (ty) robisz du machst
er/sie/es macht on/ona/ono robi er/sie/es macht
wir machen (my) robimy wir machen
ihr macht (wy) robicie ihr macht
sie machen oni/one robią sie machen
Sie machen Sie pisane dużą literą: pan/pani robi, państwo/panowie/panie robią Sie machen
Chciałabym wprowadzić w tym miejscu jeszcze trzy słowa:
das Praktikum praktyka das Praktikum
die Ausbildung nauka zawodu lub wykształcenie die Ausbildung
der Job praca, zajęcie der Job
Tego ostatniego słowa – der Job – używamy przy określaniu dodatkowego zajęcia, pracy, którą wykonuje się np. jednocześnie studiując. Mamy więc zdanie:
Pracuję jako Barkeeper. Ich habe einen Job als Barkeeper.
Użyjemy tych słów w następujących zdaniach:
Ich mache ein Praktikum bei … Odbywam praktykę w …i tu wstawiamy nazwę firmy, w której odbywamy praktykę Ich mache ein Praktikum bei …
Ich mache ein Praktikum als … Odbywam praktykę jako … i tu wstawiamy zawód, czynność, którą wykonujemy w ramach praktyki Ich mache ein Praktikum als …
Ich mache eine Ausbildung bei … Uczę się zawodu w …i tu wstawiamy nazwę firmy, w której uczę się zawodu Ich mache eine Ausbildung bei …
Ich mache eine Ausbildung als … Uczę się zawodu … i tu wstawiamy zawód Ich mache eine Ausbildung als …
dodatkowe słówka w tym kontekście to:
die Hochschule szkoła wyższa die Hochschule
die Universität uniwersytet die Universität
die Schule szkoła die Schule
die Stelle stanowisko die Stelle
studieren studiować studieren
arbeitslos bezrobotny arbeitslos
was co was
Czas na powtórkę. Po polskim pytaniu, zdaniu lub słowie następuje krótka przerwa, abyś powiedział to samo po niemiecku. Potem słyszysz to samo jeszcze raz do sprawdzenia i ewentualnego powtórzenia
Kim jesteś? Was bist du von Beruf?
Kim jesteś? – druga wersja – Was machst du beruflich?
Kim pan/pani jest? / Kim państwo/panie/panowie są? Was sind Sie von Beruf?
Kim pan/pani jest? / Kim państwo/panie/panowie są? – druga wersja – Was machen Sie beruflich?
Jestem nauczycielką. Ich bin Lehrerin.
Pracuję jako nauczycielka. Ich arbeite als Lehrerin.
Pracuję w Superheld. Ich arbeite bei Superheld.
Pracuję w Berlinie. Ich arbeite in Berlin.
Jestem studentem. Ich bin Student
Jestem studentką. Ich bin Studentin.
Jestem uczniem. Ich bin Schüler.
Jestem uczennicą. Ich bin Schülerin.
Odbywam praktykę w Superheld. Ich mache ein Praktikum bei Superheld.
Odbywam praktykę jako sekretarka. Ich mache ein Praktikum als Sekräterin.
Uczę się zawodu w XLcut . Ich mache eine Ausbildung bei XLcut.
Uczę się zawodu fryzjera. Ich mache eine Ausbildung als Friseur.
Pracuję jako barman. Ich habe einen Job als Barkeeper.
zawody Berufe
lekarz der Arzt
lekarka die Ärztin
architekt der Architekt
architektka die Architektin
fryzjer der Friseur
fryzjerka die Friseurin
inżynier der Ingenieur
pani inżynier die Ingenieurin
dziennikarz der Journalist
dziennikarka die Journalistin
kelner der Kellner
kelnerka die Kellnerin
nauczyciel der Lehrer
nauczycielka die Lehrerin
mechatronik der Mechatroniker
pani mechatronik die Mechatronikerin
aktor der Schauspieler
aktorka die Schuspielerin
sekretarz der Sekretär
sekretarka die Sekretärin
sprzedawca der Verkäufer
sprzedawczyni die Verkäuferin
pracodawca der Arbeitgeber
szkoła wyższa die Hochschule
uniwersytet die Universität
szkoła die Schule
stanowisko die Stelle
studiować studieren
bezrobotny arbeitslos
co was
student der Student
studentka die Studentin
uczeń der Schüler
uczennica die Schülerin
Mój drogi uczniu, moja droga uczennico. Daje Ci chwilę wytchnienia i kończę na dzisiaj. Jeśli masz uwagi co do mojego podcastu, to napisz na adres: kontakt@niemieckizmoniką.pl
Bardzo dziękuję za słuchanie i zapraszam do na kolejny odcinek o tytule:
„Jestem singielką”.
Na razie! Bis bald!
Doppelter Genuss? Doppeltes Genus! – deutsche Version, Folge 9
Doppelter Genuss? Doppeltes Genus! – deutsche Version – Transkription der Folge Nr. 9
Hallo, hier ist Monika. Der Titel klingt seltsam, ich weiß. Auf Deutsch jedoch kann man schon eher etwas damit anfangen, mit dem polnischen Titel hättest Du sicherlich mehr Schwierigkeiten.
Du weiß also, was das Wort „der Genuss” bedeutet, oder? Es weist auf jeden Fall auf etwas Angenehmes, Sinnliches hin. Einen Genuss hat man z. B.dann, wenn man etwas Leckeres isst. Ein Konzert, ein Buch kann ebenso ein Genuss sein. Ein Genus hat dagegen beim besten Willen nichts, was die Sinne ansprechen würde. Es ist ein rein grammatischer Begriff und als solcher wird er wieder das Thema dieser Folge sein. Warum aber doppelt?
Ich bin mir sicher, dass ich nicht die Erste bin, die auf die Idee gekommen ist, dieses Wortspiel zu betonen: „ Der doppelter Genuss, das doppelte Genus”. Trotzdem werde ich es machen, weil es sehr trefflich das von mir vorgestellte Thema wiedergibt.
Mit dem doppelten Genus des Substantivs ist oft seine unterschiedliche Bedeutung verbunden. In der polnischen Sprache gibt es auch Worte, die identisch aussehen, aber etwas Anderes bedeuten. Nehmen wir als Beispiel „das Äuglein“. Auf Polnisch bedeutet es ein kleines Auge, aber auch eine Laufmasche in einer Strumpfhose. Oder „das Schloss“. So wie in der deutschen Sprache geht es hier entweder um ein imposantes Gebäude, wo früher Könige gewohnt haben, oder eine Vorrichtung in einer Tür, bzw. in einem Tor, in die ein Schlüssel passt, oder letztendlich, ein Reißverschluss.
Was erwartet Dich also heute? Doppeltes Genus des Substantivs geteilt in:
Substantive mit gleicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus
Substantive mit gleicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus (Homonyme)
Substantive mit ähnlicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus
Es geht los!
Das Deutsche besitzt eine Reihe von Substantiven, die mit doppelte Genus gebraucht werden. Dabei sind verschiedene Gruppen zu unterscheiden:
1. Substantive mit gleicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus
der / die Abscheu
der / das Abszess
der / das Bereich
der / das Bonbon
der / das Dotter
der / die / das Dschungel
der / das Filter
der / das Gulasch
der / das Katheder
der / das Kautschuk
der / das Kehricht
der / das Keks
der / das Knäuel
der / das Lampion
der / das Liter
der / das Marzipan
der / das Meter
der / das Podest
der / die Quader
der / das Silo
der / das Sims
der / das Spind
der / das Teil
der / das Terpentin
der / die Wulst
der / die Zierrat
der / das Zubehör
2. Substantive mit gleicher Form, verschiedener Bedeutung und verschiedenem Genus (Homonyme)
der Alp gespenstisches Wesen der Alp
die Alp(e) Bergwiese die Alp(e)
der Balg abgezogenes Fell der Balg
das/der Balg ungezogenes Kind das/der Balg
der Band Buch der Band
das Band etwa zum Binden das Band
der Bauer Landwirt der Bauer
der/das Bauer Käfig der/das Bauer
der Bulle Stier, Polizist der Bulle
die Bulle Urkunde die Bulle
der Bund Vereinigung der Bund
das Bund etwas Gebundenes das Bund
der Erbe Übernehmer einer Hinterlassenschaft der Erbe
das Erbe Hinterlassenschaft das Erbe
der Ekel Abscheu der Ekel
das Ekel unangenehmer Mensch das Ekel
der Flur Korridor der Flur
die Flur Feld die Flur
der Gehalt Wert der Gehalt
das Gehalt Lohn das Gehalt
der Golf Meeresbucht der Golf
das Golf Ballspiel das Golf
der Heide Anhänger einer polytheistischen Religion der Heide
die Heide Landschaftsform die Heide
der Hut Kopfbedeckung der Hut
die Hut Vorsicht die Hut
der Kaffee Getränk der Kaffee
das Cafè Gaststätte das Cafè
der Kiefer Schädelknochen der Kiefer
die Kiefer Nadelbaum die Kiefer
die Koppel Viehweide die Koppel
das Koppel Gürtel das Koppel
der Kristall Stein, Stofform der Kristall
das Kristall geschliffenes Glas das Kristall
der Kunde Käufer der Kunde
die Kunde Nachricht die Kunde
der Laster Lastkraftwagen der Laster
das Laster Untugend das Laster
der Leiter Vorgesetzter der Leiter
die Leiter zum Steigen bestimmt die Leiter
der Mangel Fehler der Mangel
die Mangel Wäscherolle die Mangel
die Mark Währungseinheit die Mark
das Mark Knocheninneres das Mark
der Marsch Musik der Marsch
die Marsch Landschaftsform die Marsch
der Mast Schiffsbaum der Mast
die Mast Intensivfütterung die Mast
der Militär Soldat der Militär
die Militär Armee die Militär
der Moment Augenblick der Moment
das Moment Faktor das Moment
der Morgen Tageszeit der Morgen
das Morgen Zukunft das Morgen
der Otter Marderart der Otter
die Otter Giftschlange die Otter
der Pony Frisur der Pony
das /der Pony Zwergpferd das/der Pony
der Positiv Adjektivform der Positiv
das Positiv Fotografie das Positiv
der Schild Schutzwaffe der Schild
das Schild Erkennungszeichen das Schild
der See stehendes Binnengewässer der See
die See Meer die See
die Steuer Abgabe an den Staat die Steuer
das Steuer Lenkvorrichtung das Steuer
der Tau Niederschlag der Tau
das Tau Seil das Tau
der Taube zu: taub der Taube
die Taube Vogel die Taube
der Tor einfältiger Mensch der Tor
das Tor große Tür das Tor
der Verdienst Lohn der Verdienst
das Verdienst Leistung das Verdienst
der Weise zu: weise der Weise
die Weise Art, Melodie die Weise
3. Substantive mit ähnlicher Form, gleicher Bedeutung und verschiedenem Genus
der Akt Handlung, Fragment eines Theaterstücks der Akt
die Akte Schriftstück die Akte
das Deck Schiffsoberfläche das Deck
die Decke zum Bedecken bestimmt die Decke
das Etikett Aufschrift das Etikett
die Etikette Umgangsformen die Etikette
der Kohl Kraut der Kohl
die Kohle fester Brennstoff die Kohle
der Leisten Schuhspanner der Leisten
die Leiste Randeinfassung die Leiste
der Muff Handschutz, schlechter Geruch der Muff
die Muffe Rohrverbindungsstück die Muffe
der Niet Verbindungsstück der Niet
die Niete Fehllos die Niete
der Rabatt Preisvergünstigung der Rabatt
die Rabatte schmales Beet die Rabatte
das Rohr Pflanzenteil, Hohlzylinder das Rohr
die Röhre Backofen, früher: Fernsehgerät die Röhre
der Spalt schmale Öffnung, der Spalt
die Spalte Zeitungskolumne die Spalte
der Sproß Pflanzentrieb der Sproß
die Sprosse Teil der Leiter die Sprosse
der Streifen Band der Streifen
die Streife Patrouille die Streife
das Tablett Geschirrbrett das Tablett
die Tablette Medikament in Plätzchenform die Tablette
der Typ Eigenart, Gattung, ein besonderer Mensch der Typ
die Type gegossener Druckbuchstabe die Type
Mit diesem Wort beenden wir das Thema des doppelten Genus von Substantiven. Damit ist das Kapitel Genus ergänzt und erledigt. Ich hoffe, dass diese Folge für Dich nützlich war. Wenn Du irgendwelche Anmerkungen hast oder andere Beispiele nennen kannst, schreib bitte an die Adresse, die du auf meiner Seite findest.
Danke für das Zuhören und ich wünsche dir viel Spaß beim Lernen.
Bis bald!
Podwójna przyjemność? Nie, podwójny rodzaj! – odcinek 8
Dlaczego taki dziwny tytuł? Po niemiecku brzmi on tak: „Ein doppelter Genuss? Nein, ein doppeltes Genus!“ „Der Genuss“ to „przyjemność”, ale też „spożycie”, a „das Genus“ to „rodzaj“. Czyli teraz wszystko jest jasne.
Podwójna przyjemność? Nie, podwójny rodzaj!– transkrypcja odcinka nr 8
Cześć, tu Monika. Dlaczego taki dziwny tytuł? Po niemiecku brzmi on tak: „Ein doppelter Genuss? Nein, ein doppeltes Genus!“ „Der Genuss“ to „przyjemność”, ale też „spożycie”, a „das Genus“ to „rodzaj“. Czyli teraz wszystko jest jasne. Na pewno nie jestem pierwsza, która wpadła na pomysł takiego tytułu, ale wydaje mi się, że on tak trafnie oddaje dzisiejszy temat, że musiałam po prostu się nim posłużyć. Transkrypcję tego odcinka, tak jak wszystkich innych, możesz przeczytać na moim blogu www.niemiecki z Moniką.pl.
Z podwójnym rodzajem rzeczownika wiąże się często różne znaczenie danego słowa. W polskim mamy po części podobne przykłady, lecz bez zmiany rodzaju. „Oczko“ – „das Auge“ oznacza małe oko – „das Äuglein“, ale również „oczko w rajstopach”, czyli „eine Laufmasche“. Albo: „zamek“ – „das Schloss“ – : budowla, w której żyli królowie, po drugie, zamek w drzwiach, do którego wkłada się klucz, ale też zamek błyskawiczny, suwak od spodni lub kurtki: „der Reißverschluss“. Po niemiecku „das Schloss“ oznacza również kłódkę.
Co Cię więc dzisiaj czeka? Podwójny rodzaj rzeczownika z podziałem na:
rzeczowniki tak samo zbudowane, mające takie same znaczenie, lecz różny rodzaj.
rzeczowniki tak samo zbudowane o różnym znaczeniu i różnym rodzaju. Są to tzw. homonimy
rzeczowniki o podobnej budowie, różnym znaczeniu i różnym rodzaju
Zaczynamy!
W języku niemieckim jest dużo rzeczowników, które używa się z podwójnym rodzajem. Rozróżnia się przy tym następujące grupy:
1. Rzeczowniki tak samo zbudowane, o takim samym znaczeniu, ale z różnym rodzajem
der / die Abscheu wstręt, odraza der / die Abscheu
der / das Abszess ropień der / das Abszess
der / das Bereich obszar, zakres der / das Bereich
der / das Bonbon cukierek der / das Bonbon
der / das Dotter żółtko der / das Dotter
der / die / das Dschungel dżungla der / die / das Dschungel
der /das Filter filtr der / das Filter
der / das Gulasch gulasz der / das Gulasch
der / das Katheder katedra der / das Katheder
der / das Kautschuk kauczuk der / das Kautschuk
der / das Kehricht brud, śmieci der / das Kehricht
der / das Keks ciastko der / das Keks
der / das Knäuel kłębek der / das Knäuel
der / das Lampion lampion der / das Lampion
der / das Liter litr der / das Liter
der / das Marzipan marcepan der / das Marzipan
der / das Meter metr der / das Meter
der / das Podest podium, spocznik der / das Podest
der / die Quader kamień ciosany, prostopadłościan der / die Quader
der / das Silo silos der / das Silo
der / das Sims gzyms der / das Sims
der / das Spind szafka der / das Spind
der / das Teil część, element der / das Teil
der / das Terpentin terpentyna der / das Terpentin
der / die Wulst obrzmienie, zgrubienie der / die Wulst
der / die Zierat ozdoba der / die Zierat
der / das Zubehör wyposażenie der / das Zubehör
2. Rzeczowniki tak samo zbudowane, o różnym znaczeniu i z różnym rodzajem (homonimy)
der Alp upiorna istota der Alp
die Alp(e) pastwisko górskie die Alp(e)
der Balg skóra zwierzęca der Balg
das/der Balg bachor das/der Balg
der Band tom der Band
das Band wstążka das Band
der Bauer chłop der Bauer
der/das Bauer klatka der/das Bauer
der Bulle byk, glina der Bulle
die Bulle bulla die Bulle
der Bund związek der Bund
das Bund pęczek das Bund
der Erbe spadkobierca der Erbe
das Erbe spadek das Erbe
der Ekel wstręt der Ekel
das Ekel obrzydliwiec das Ekel
der Flur korytarz der Flur
die Flur pole die Flur
der Gehalt zawartość der Gehalt
das Gehalt pensja, zapłata das Gehalt
der Golf zatoka der Golf
das Golf golf (gra) das Golf
der Heide poganin der Heide
die Heide step, wrzosowisko die Heide
der Hut kapelusz der Hut
die Hut opieka die Hut
der Kaffee kawa der Kaffee
das Cafè kawiarnia das Cafè
der Kiefer szczęka der Kiefer
die Kiefer sosna die Kiefer
die Koppel wybieg die Koppel
das Koppel pas das Koppel
der Kristall kryształ (minerał) der Kristall
das Kristall kryształ (szkło) das Kristall
der Kunde klient der Kunde
die Kunde informacja die Kunde
der Laster ciężarówka der Laster
das Laster nałóg das Laster
der Leiter kierownik, prowadzący der Leiter
die Leiter drabina die Leiter
der Mangel błąd, brak der Mangel
die Mangel magiel die Mangel
die Mark jednostka płatnicza die Mark
das Mark szpik das Mark
der Marsch marsz der Marsch
die Marsch namuł, gleby marszowe die Marsch
der Mast maszt der Mast
die Mast tuczenie die Mast
der Militär żołnierz der Militär
die Militär wojsko die Militär
der Moment chwila der Moment
das Moment czynnik das Moment
der Morgen ranek der Morgen
das Morgen jutro das Morgen
der Otter wydra der Otter
die Otter żmija die Otter
der Pony kucyk (fryzura) der Pony
das /der Pony kucyk (konik) das/der Pony
der Positiv stopień równy przymiotnika der Positiv
das Positiv pozytyw das Positiv
der Schild tarcza der Schild
das Schild szyld das Schild
der See jezioro der See
die See morze die See
die Steuer podatek die Steuer
das Steuer kierownica das Steuer
der Tau rosa der Tau
das Tau lina das Tau
der Taube głuchy der Taube
die Taube gołąb die Taube
der Tor głupiec der Tor
das Tor brama das Tor
der Verdienst zarobek der Verdienst
das Verdienst zasługa das Verdienst
der Weise mędrzec der Weise
die Weise sposób, melodia die Weise
3. Rzeczowniki o podobnej budowie, różnym znaczeniu i różnym rodzaju
der Akt akt der Akt
die Akte dokument die Akte
das Deck pokład das Deck
die Decke sufit, kołdra die Decke
das Etikett etykietka das Etikett
die Etikette etykieta die Etikette
der Kohl kapusta der Kohl
die Kohle węgiel die Kohle
der Leisten prawidło der Leisten
die Leiste listwa, pachwina die Leiste
der Muff mufka/stęchlizna der Muff
die Muffe złączka die Muffe
der Niet nit der Niet
die Niete pusty los, nieudacznik die Niete
der Rabatt rabat der Rabatt
die Rabatte rabatka die Rabatte
das Rohr rura, trzcina das Rohr
die Röhre piekarnik, dawniej: telewizor die Röhre
der Spalt szpara, szczelina, rysa der Spalt
die Spalte szpalta, kolumna die Spalte
der Sproß latorośl, potomek der Sproß
die Sprosse szczebel die Sprosse
der Streifen pasek der Streifen
die Streife patrol die Streife
das Tablett taca das Tablett
die Tablette tabletka die Tablette
der Typ typ, rodzaj der Typ
dieType czcionka die Type
Na tym słowie kończymy temat podwójnego rodzaju rzeczownika, który jest uzupełnieniem wiadomości o rodzaju rzeczownika. Mam nadzieję, że ten odcinek Ci się przyda. Jeżeli masz jakieś do niego uwagi lub znasz inne przykłady, napisz na adres: kontakt@niemieckizmoniką.pl
Oczywiście ucieszę się, jeśli zasubskrybujesz mój podcast, będziesz wtedy na bieżąco mógł słuchać kolejnych odcinków.
Dziękuję za słuchanie i życzę przyjemnego uczenia się.
Pa! Na razie!
Genus des Substantivs, Teil 2, deutsche Version – Folge 7
Das Genus des Substantivs nach seiner Form. Viele Endungen und Beispiele. Viel Spaß! 😉
Genus des Substantivs, Teil 2 – Transkription der Folge Nr. 7
So, wie ich es angekündigt hatte, ist es Zeit für den zweiten Teil der Geschichte über das Genus des Substantivs. Die erste Folge, die das Blut in Adern gefrieren ließ wartet auf ihre Fortsetzung. Was ist bis jetzt passiert?
Das natürliche Genus stellt sich zum ungleichen Gefecht mit dem grammatischen Genus, das himmelweit stärker als das natürliche Genus ist. Es wird nämlich von Regeln unterstützt und von einer Schar der Ausnahmen umgeben. Während das natürliche Genus sich mit Hilfe der Logik wehrt: „der Vater“ muss doch ein Maskulinum sein, ebenso „die Lehrerin“ ein Femininum, also eine Frau(wenigstens auf den ersten Blick), pfeift das grammatische Genus auf die Logik. Es befiehlt seinen Untertanen, also den Lernenden, die Substantive samt den dazugehörenden Artikeln auswendig zu pauken und lässt sich nicht davon beunruhigen, dass sich die Armen bis ins hohe Alter irren. Wenn sie auf die unschuldig gestellte Frage, ob „Gift“ in der deutschen Sprache ein Maskulinum oder ein Femininum ist, die Antwort hören, dass „das Gift“ ein Neutrum ist, schrumpft ihr Selbstwertgefühl wenigstens für ein paar Minuten erheblich zusammen.
Das dominante grammatische Genus nimmt alles in seine Hände und stellt Substantive in zwei Gruppen auf. In die erste Gruppe kommen diejenigen, deren Bedeutung einen Einfluss auf ihr Genus hat, in die zweite kommen alle, deren Form die erste Geige spielt. Eine lebensechte Einstellung. Alle anderen, die keinen Platz in einer von den zwei Gruppen ergattern konnten, sind entweder Ausnahmen, oder Substantive, deren Genus keinen Regeln unterliegt. Die warten dann nur darauf, dass Menschen się auswendig lernen und sie für immer im Gedächtnis behalten.
Das natürliche Genus und das grammatische Genus mit seiner semantischen Gruppe wurde im ersten Teil analysiert. Jetzt, im Teil zwei knüpfen wir uns die Früchtchen vor, die in der zweiten Gruppe zu Hause sind. Hier können sie mit ihrem Genus auf Grund ihrer Form prahlen, dh. es ist also ausschlaggebend, welches Suffix sie besitzen.
Die Teilung der Substantive auf Grund der Form.
1. Maskulina
– Deverbativa mit Nullsuffix:
der Gang
der Sprung
der Betrieb
– Substantive auf -ig, -ling, -s (nach Konsonant):
der Essig
der Käfig
der Lehrling
der Zwilling
der Fuchs
der Knirps
der Schnaps
– Fremdwörter (vor allem Personenbezeichnungen) auf -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us:
der Praktikant
der Absolvent
der Athlet
der Ingenieur
der Artist
der Biologe
der Doktor
der Zyklus
Ausnahmen:
das Genus
das Tempus
2. Feminina
– Deverbativa auf -t:
die Fahrt
die Schlacht
die Last
Ausnahmen:
der Durst
der Frost
der Dienst
das Gift
– die meisten Substantive auf -e (vor allem Zweisilber):
die Liebe
die Lampe
die Straße
die Rose
die Schlange
Ausnahmen:
der Bote
der Käse
das Auge
das Ende
– Substantive mit den Suffixen -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung:
die Bücherei
die Malerei
die Partei
die Gelegenheit
die Krankheit
die Wahrheit
die Fähigkeit
die Kleinigkeit
die Standhaftigkeit
die Freundschaft
die Gesellschaft
die Wirtschaft
die Heizung
die Lösung
die Verfassung
– Fremdwörter auf -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur:
die Etage
die Qualität
die Ambulanz
die Differenz
die Kopie
die Klinik
die Deklination
die Dressur
Ausnahmen sind:
der Firlefanz
der Popanz
der/das Lampion
der Skorpion
der Spion
das Stadion
das Abitur
das Futur
der Purpur
3. Neutra
– Diminutiva auf -chen und -lein:
das Häuschen
das Büchlein
– Kollektiva mit -Ge:
das Gebirge
das Gebüsch
das Gerede
das Gebrüll
– substantivierte Infinitive (auf -en):
das Sprechen
das Singen
– Fremdwörter auf -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um:
das Kabinett
das Ventil
das Drama
das Konto
das Dokument
das Zentrum
Ausnahmen:
der Zement
und die Maskulina (Personenbezeichnungen) auf -ent:
z. B:
der Absolvent
– die Mehrzahl der Substantive auf -nis:
das Ergebnis
das Ereignis
das Gedächtnis
Ausnahmen:
– Einige Substantive auf -nis sind Feminina:
die Erlaubnis
die Wildnis
die Fäulnis
– außerdem einige Wörter wie:
die Empfängnis
die Finsternis
die Bitternis
– und einige vor allem im Plural gebrauchte Wörter wie:
die Ersparnis
die Erschwernis
Achtung:
Schwankend ist der Artikelgebrauch auch bei den mit -meter zusammengetzten Bezeichnungen für Maßeinheiten:
der/das Millimeter
der/das Zentimeter
der/das Kilometer
Bei den anderen Zusammensetzungen mit -meter ist das Genus auf eine bestimmte Form festgelegt:
der Gasometer
das Barometer
das Thermometer
Ähnlich verhält es sich bei den Zusammensetzungen mit -messer:
der Geschwindigkeitsmesser
das Küchenmesser
und -mut:
der Edelmut
der Freimut
der Hochmut
der Missmut
der Unmut
die Anmut
die Armut
die Großmut
die Langmut
die Schwermut
die Wehmut
Sei nicht traurig, dass die Geschichte mit dem Genus in der Hauptrolle zum Ende geht. Es erwartet Dich nämlich noch eine kurze Zusammenfassung:
Ein Substantiv hat ein natürliches oder ein grammatisches Genus.
Ein natürliches Genus haben Personen und Tiere.
Beim grammatischen Genus wird es nach der Bedeutung oder der Form unterschieden.
Nach der Bedeutung unterscheiden wir:
Maskulina:
Jahreszeiten, Monate und Wochentage
Himmelsrichtungen, Winde und Niederschläge
Spirituosen
Automarken und Züge
Mineralien und Gesteine
Bergnamen
Feminina:
die Schiffs- und Flugzeugnamen
Bäume und Blumen
Zigarettensorten
die substantivischen und substantivierten Kardinalzahlen
die meisten Flussnamen auf -a und -e sind feminin
Neutra:
Hotels, Cafès und Kinos
chemische Elemente
physikalische Einheiten, Buchstaben, Noten, Farben und Sprachen
Wasch- und Reinigungsmittel
Kontinente, Länder, Inseln und Orte(soweit się ohne Attribut Nullartikel haben)
Nach der Form unterscheiden wir:
Maskulina:
– Deverbativa mit Nullsuffix
– Substantive auf -ig, -ling, -s (nach Konsonant)
– Fremdwörter (vor allem Personenbezeichnungen) auf -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us
Feminina:
– Deverbativa auf -t
– die meisten Substantive auf -e (vor allem Zweisilber)
– Substantive mit den Suffixen -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung
– Fremdwörter auf -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur
Neutra:
– Diminutiva auf -chen und -lein
– Kollektiva mit -Ge
– substantivierte Infinitive (auf -en)
– Fremdwörter auf -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um
– die Mehrzahl der Substantive auf -nis
Die Zusammenfassung ist beendet. Das Thema Genus der Substantive ist für heute zwar fertig, aber nicht ganz. Es wird nämlich um das doppelte Genus ergänzt. Sicherlich hast Du etwas davon gehört. Ein Beispiel ist das früher erwähnte Wort „See“. Mit dem männlichen Artikel bedeutet es ein stehendes Binnengewässer, mit dem weiblichen Artikel „die See“ bedeutet es das Meer. Es gibt zahlreiche ähnliche Beispiele und sie werden das Thema der nächsten Folge sein. Ich freue mich schon darauf, das Material dazu vorzubereiten.
Wenn Dir diese Folge gefallen hat, äußere bitte Deine Meinung, drücke z. B. das Symbol „like“, oder, falls Du regelmäßig meinen Podcast hören möchtest, entscheide Dich für das Symbol „follow“
Bis bald!
Rodzaj rzeczownika, część 2 – odcinek 6
W drugiej części chodzi o przynależność rzeczownika do danego rodzaju ze względu na jego budowę, najczęściej końcówki. Zapraszam do słuchania, czytania i uczenia się;-)
Rodzaj rzeczownika, część 2.– transkrypcja odcinka nr 6
Cześć, tu Monika. Tak, jak zapowiedziałam, czas na drugą część mrożącej krew w żyłach historii o rodzaju rzeczownika. Co się wydarzyło do tej pory?
Rodzaj naturalny staje do nierównej walki z gramatycznym, który jest od niego o niebo silniejszy, bo wspierają go reguły i otacza chmara wyjątków. Podczas gdy naturalny broni się logiką bo: „der Vater“ – ojciec musi być przecież rodzaju męskiego, czyli mężczyzną a „die Lehrerin”– nauczycielka rodzaju żeńskiego, czyli kobietą (przynajmniej na pierwszy rzut oka), gramatyczny gwiżdże na logikę. Każe swoim podwładnym, czyli uczącym się wkuwać na pamięć rzeczowniki razem z ich rodzajnikami i nie przejmuje się, że ci biedacy do późnej starości ciągle się mylą. Gdy na niewinnie postawione pytanie, czy „trucizna”– „Gift“ jest w niemieckim rodzaju męskiego czy żeńskiego, słyszą odpowiedź: „das Gift“, czyli rodzaj nijaki, ich poczucie własnej wartości znacznie się kurczy, przynajmnie na parę minut.
Dominujący rodzaj gramatyczny bierze wszystko w swoje ręce i ustawia rzeczowniki w dwie obrzymie grupy. Do pierwszej wchodzą te, których znaczenie wpływa na ich rodzaj, do drugiej wszystkie te, których forma gra pierwsze skrzypce. Bardzo życiowe podejście. Wszystkie inne rzeczowniki, które nie załapały się do żadnej z tych grup tworzą wyjątki lub rzeczowniki, których rodzaj nie podlega regułom. Czekają tylko na to, by ludzie nauczyli się ich na pamięć i na zawsze zachowali w swojej pamięci.
Rodzaj naturalny oraz gramatyczny z grupą znaczeniową został poddany analizie w pierwszej części. Teraz, w części drugiej, zabieramy się za te gagatki, które zadomowiły się w drugiej grupie, gdzie mogą pochwalić się rodzajnikiem ze względu na swoją budowę, a najczęściej ze względu na swój przyrostek, czyli to co mają na końcu.
Podział rzeczowników na podstawie ich form, czyli tego jak są zbudowane, a konkretnie, jaki mają przyrostek (Suffix).
1. Rzeczowniki rodzaju męskiego
– odczasownikowe i występujące bez przyrostka:
der Gang słowo to ma wiele znaczeń, np. chód, droga, ruch, tok, bieg, korytarz, danie: der Gang
der Sprung skok, pęknięcie der Sprung
der Betrieb przedsiębiorstwo, praca, ruch der Betrieb
– rzeczowniki kończące się na -ig, -ling, -s (po samogłosce):
der Essig ocet der Essig
der Käfig klatka der Käfig
der Lehrling uczeń, praktykant der Lehrling
der Zwilling bliźniak der Zwilling
der Fuchs lis der Fuchs
der Knirps maluch der Knirps
der Schnaps wódka der Schnaps
– słowa pochodzenia obcego(przede wszystkim określenia osób) kończące się na -ant, –är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us:
der Praktikant praktykant der Praktikant
der Absolvent absolwent der Absolvent
der Athlet atleta der Athlet
der Ingenieur inżynier der Ingenieur
der Artist artysta der Artist
der Biologe biolog der Biologe
der Doktor doktor der Doktor
der Zyklus cykl der Zyklus
Wyjątki:
das Genus rodzaj das Genus
das Tempus czas das Tempus
2. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego
– pochodzące od czasowników i kończące się na -t:
die Fahrt jazda die Fahrt
die Schlacht bitwa die Schlacht
die Last ciężar die Last
Wyjątki:
der Durst pragnienie der Durst
der Frost mróz der Frost
der Dienst służba, przysługa, der Dienst
dyżur
das Gift trucizna das Gift
– większość rzeczowników kończących się na -e (przede wszystkim te, które mają dwie sylaby):
die Liebe miłość die Liebe
die Lampe lampa die Lampe
die Straße ulica die Straße
die Rose róża die Rose
die Schlange wąż die Schlange
Wyjątki:
der Bote posłaniec, goniec, der Bote
zwiastun
der Käse ser der Käse
das Auge oko das Auge
das Ende koniec das Ende
– rzeczowniki z przyrostkami -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung:
die Bücherei biblioteka die Bücherei
die Malerei malarstwo die Malerei
die Partei partia die Partei
die Gelegenheit okazja die Gelegenheit
die Krankheit choroba die Krankheit
die Wahrheit prawda die Wahrheit
die Fähigkeit zdolność die Fähigkeit
die Kleinigkeit drobiazg die Kleinigkeit
die Standhaftigkeit stałość, wytrzymałość die Standhaftigkeit
die Freundschaft przyjaźń die Freundschaft
die Gesellschaft społeczeństwo, spółka, towarzystwo die Gesellschaft
die Wirtschaft gospodarka die Wirtschaft
die Heizung ogrzewanie die Heizung
die Lösung rozwiązanie die Lösung
die Verfassung samopoczucie, konstytucja die Verfassung
– słowa pochodzenia obcego zakończone na -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur:
die Etage piętro die Etage
die Qualität jakość die Qualität
die Ambulanz karetka, wytrzymałość die Ambulanz
die Differenz różnica die Differenz
die Kopie kopia die Kopie
die Klinik klinika die Klinik
die Deklination deklinacja die Deklination
die Dressur tresura die Dressur
Wyjątkami są:
der Firlefanz bzdury, graty der Firlefanz
der Popanz poczwara, kukła der Popanz
der Skorpion skorpion der Skorpion
der Spion szpieg, judasz, czyli dziurka
w drzwiach do zobaczenia, kto sto za nimi der Spion
das Stadion stadion das Stadion
das Abitur matura das Abitur
das Futur czas przyszły das Futur
der Purpur purpura der Purpur
3. Rzeczowniki rodzaju nijakiego
– zdrobnienia zakończone na -chen i -lein:
das Häuschen domek das Häuschen
das Büchlein książeczka das Büchlein
– rzeczowniki zbiorowe zaczynające się na -Ge:
das Gebirge góry das Gebirge
das Gebüsch zarośla das Gebüsch
das Gerede gadanina das Gerede
das Gebrüll ryczenie, ryk das Gebrüll
– rzeczowniki bezokolicznikowe (zakończone na -en):
das Sprechen mówienie das Sprechen
das Singen śpiewanie das Singen
– słowa pochodzenia obcego zakończone na -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um:
das Kabinett gabinet das Kabinett
das Ventil wentyl das Ventil
das Drama dramat das Drama
das Konto konto das Konto
das Dokument dokument das Dokument
das Zentrum centrum das Zentum
Wyjątki:
der Zement cement der Zement
i rzeczowniki męskie określające osoby i zakończone na -ent:
np.:
der Absolvent absolwent der Absolvent
– większość rzeczowników zakończonych na -nis:
das Ergebnis rezultat, wynik das Ergebnis
das Ereignis wydarzenie das Ereignis
das Gedächtnis pamięć das Gedächtnis
Wyjątki:
– niektóre rzeczowniki zakończone na -nis są rodzaju żeńskiego:
die Erlaubnis pozwolenie die Erlaubnis
die Wildnis puszcza, die Wildnis
dzika okolica
die Fäulnis zgnilizna, zepsucie die Fäulnis
– niektóre słowa takie jak:
die Empfängnis poczęcie die Empfängnis
die Finsternis ciemność, mrok, zaćmienie die Finsternis
die Bitternis gorycz, przykrość die Bitternis
są też rodzaju żeńskiego, jak również te, które używane są przede wszystkim w liczbie mnogiej:
die Ersparnis oszczędności die Ersparnis
die Erschwernis utrudnienie die Erschwernis
Uwaga:
Użycie rodzajnika waha się przy określeniach jednostek miary zakończonych na -meter:
der/das Millimeter milimetr der/das Millimeter
der/das Zentimeter centymetr der/das Zentimeter
der/das Kilometer kilometr der/das Kilometer
Inne rzeczowniki złożone zakończone na -meter mają rodzajnik ustalony:
der Gasometer zbiornik gazu der Gasometer
das Barometer barometr das Barometer
das Thermometer termometr das Thermometer
Podobnie wyglądają złożenia z końcówką -messer:
der Geschwindigkeitsmesser szybkościoomierz der Geschwindigkeitsmesser
das Küchenmesser nóż kuchenny das Küchenmesser
albo rzeczowniki złożone zakończone na -mut:
der Edelmut szlachetność, der Edelmut
wielkoduszność
der Freimut otwartość, szczerośćder Freimut
der Hochmut pycha der Hochmut
der Mißmut zły humor, zniechęcenie der Mißmut
der Unmut niechęć, złość der Unmut
die Anmut wdzięk, urok die Anmut
die Armut bieda die Armut
die Großmut wspaniałomyślność die Großmut
die Langmut cierpliwość, pobłażliwość die Langmut
die Schwermut melancholia die Schwermut
die Wehmut smutek, żałość die Wehmut
Nie bądź smutny/ smutna z tego powodu, że już się kończy ta opowieść z rodzajnikiem w roli głównej. Czeka Cie bowiem jeszcze małe podsumowanie:
Rzeczownik ma rodzaj naturalny lub gramatyczny.
Rodzaj naturalny to osoby i zwierzęta.
W gramatycznym rozróżniamy podział na znaczenie i formę.
W podziale na znaczenie mamy:
Rzeczowniki męskie:
pory roku, miesiące, dni tygodnia
położenie, wiatry, opady
alkohole
samochody, pociągi
minerały, kamienie
góry
Rzeczowniki żeńskie:
statki, samoloty
drzewa, kwiaty
papierosy
liczby porządkowe
rzeki
Rzeczowniki nijakie:
hotele, kawiarnie, kina
pierwiastki chemiczne
jednostki fizyczne, litery, nuty, kolory
środki do czyszczenia i prania
kontynenty, państwa, miasta, miejscowości
W podziale na formę mamy:
Rzeczowniki męskie:
– odczasownikowe i bez przyrostka
– rzeczowniki kończące się na -ig, -ling, -s (po samogłosce)
– słowa pochodzenia obcego(przede wszystkim określenia osób) kończące się na -ant, -är, -ent, -et, -eur, -ist, -loge, -or, -us
Rzeczowniki żeńskie:
– pochodzące od czasowników i kończące się na -t
– większość rzeczowników kończących się na -e
– rzeczowniki z przyrostkami -ei, -heit, -keit, -schaft, -ung
– słowa pochodzenia obcego zakończone na -age, –ät, -anz, -enz, -ie, -ik, -ion, -ur
Rzeczowniki nijakie:
– zdrobnienia zakończone na -chen i -lein
– rzeczowniki zbiorowe zaczynające się na -Ge
– rzeczowniki bezokolicznikowe
– słowa pochodzenia obcego zakończone na -ett, -il, -ma, -o, –(m)ent, -um
– większość rzeczowników zakończonych na -nis
Podsumownie dobiegło końca. Temat rodzaju rzeczownika jest co prawda na dzisiaj skończony, ale nie do końca. Wymaga mianowicie uzupełnienia o podwójny rodzaj. Na pewno coś już o tym słyszałeś/słyszałaś. Przykładem jest wymienione wcześniej słowo „See“. Z rodzajnikiem męskim „der See” oznacza jezioro, z żeńskim „die See” – morze. Podobnych przykładów jest więcej i będą one tematem kolejnego odcinka, na którego przygotowanie bardzo się już cieszę!
Daj kciuk w górę, zalajkuj lub w inny sposób wyraź swoją opinię. Bis bald! Na razie!
Genus des Substantivs, Teil 1, deutsche Version – Folge 5
Viele Lernende haben Schwierigkeiten mit dem Genus des Substantivs, dabei sind gute Kenntnisse des Themas eine Bedingung für eine korrekte Deklination. In der Folge 5, die eine deutsche Version der Folge 4 ist, führe ich ausführliche Informationen an, mit sehr vielen Beispielen und Ausnahmen. Die deutsche Version eignet sich für alle Schüler ab der Mittelstufe.
Genus des Substantivs, Teil 1, deutsche Version –
Transkription der Folge 5
Hallo! Mein Name ist Monika. Das Thema der heutigen Folge habe ich aus drei Gründen gewählt. Der erste ist die Tatsache, dass viele Lernende, unabhängig von ihrem Fortschrittslevel Schwierigkeiten mit dem Genus des Substantivs haben. Besonders für Polen ist es nicht leicht, sich dauerhaft zu merken, ob ein Substantiv maskulin, feminin oder ein Neutrum ist. Wir übertragen unsere Kodierung aus dem Polnischen und es ist schwer, sich abzugewöhnen, dass z. B.: „das Pferd“, im Polnischen ein Maskulinum, in der deutschen Sprache ein Neutrum ist. Oder „das Buch“: ein Neutrum, im Polnischen ein Femininum. Ähnlich verhält es sich mit dem Besteck: „der Löffel“, ein Maskulinum, im Polnischen ein Femininum, „die Gabel“ – ein Femininum, im Polnischen ein Maskulinum, „das Messer“ – ein Neutrum, im Polnischen ein Maskulinum. Es ist alles umgekehrt, also eine reine Boshaftigkeit! ;-)
Der zweite Grund liegt darin, dass gute Kenntnisse des Genus eine Bedingung für eine korrekte Deklination von Substantiven sind, mit oder ohne Adjektive.
Letztendlich habe ich mich deswegen für das heutige Thema entschieden, weil meine eigenen Schwierigkeiten in diesem Bereich mich lange begleitet haben. Ich musste lange, lange lernen, um mich endlich überzeugen zu lassen, dass „die Milch“, im Polnischen ein Neutrum, im Deutschen ein Femininum ist. Dass die Worte „der Mund“ und „die Brille“– im Polnischen nur Pluralformen, im Deutschen ein Maskulinum und ein Femininum sind.
Deshalb, um Dich zu beruhigen, führe ich gleich ein paar kluge Informationen über das Genus des Substantivs an. Vielleicht wird dann das Lernen von deutschen Vokabeln dadurch angenehmer. Auf jeden Fall werde ich Dein Wissen auf diesem Feld ordnen. Nach jedem von mir gesagten Beispiel gibt es eine kurze Pause, damit du es wiederholen kannst. Die Transkription dieser Folge findest Du natürlich auf meinem Blog „niemiecki z Moniką”(„Deutsch mit Monika“). Es geht los!
Beim Genus des Substantivs ist zwischen dem natürlichen Geschlecht (=Sexus) und dem grammatischen Genus zu unterscheiden. Das natürliche Geschlecht hat zwei Formen: Maskulinum und Femininum). Das grammatische Genus drei Formen: Maskulinum, Femininum und Neutrum.Wenn man sich Substantive unter dem grammatischen Aspekt anschaut, dann ist entweder ihre Bedeutung, oder ihre Form ausschlaggebend. Beide Genusarten, die natürliche und die grammatische kommen im Deutschen vor allem am bestimmten Artikel formal zum Ausdruck(der, die, das).
Natürliches Geschlecht
Das natürliche Geschlecht der Substantive spielt im Deutschen gegenüber dem grammatischen Genus nur eine geringe Rolle. Lediglich bei einigen Gruppen von Lebewesen wird das grammatische Genus vom natürlichen Geschlecht bestimmt. Das betrifft erstens Personenbezeichnungen, zweitens Tiernamen.
1. Personenbezeichnungen
– Verwandtschaftsnamen
der Vater
die Mutter
der Sohn
die Tochter
der Onkel
die Tante
der Enkel
die Enkelin
– Berufsbezeichnungen (die feminine Form zumeist mit Suffix -in)
der Lehrer
die Lehrerin
der Koch
die Köchin
der Friseur
die Friseurin/die Friseuse
In einigen Fällen widerspricht das grammatische Genus dem natürlichen Geschlecht:
das Fräulein
das Mädchen
2. Tiernamen
der Hahn
die Henne
der Hengst
die Stute
der Bär
die Bärin
der Löwe
die Löwin
Oft wird bei Tieren das grammatische Genus gebraucht, ohne nach dem natürlichen Geschlecht zu unterscheiden:
das Rind
der Bulle
die Kuh
oder
das Reh
der Bock
die Ricke
In anderen Fällen ist für das männliche und weibliche Tier nur ein Wort mit einem bestimmten grammatischen Genus vorhanden:
der Karpfen
die Maus
das Wiesel
Grammatisches Genus
Das beherrschende Genussystem im Deutschen ist ein formalgrammatisches System, das in seinen Systemzügen nur im Rahmen einer historischen Grammatik erklärt und übersichtlich gemacht werden kann. Im Rahmen einer Darstellung der Gegenwartssprache ist es für die Mehrzahl der Substantive nicht möglich, praktikable Regeln zu Genusbestimmung zu geben. Bei vielen Substantiven muss die das Genus repräsentierende Artikelform zusammen mit dem Substantiv gelernt werden., z. B.:
der Kopf
die Hand
das Kinn
der Löffel
die Gabel
das Pendel
Bei zahlreichen anderen Substantiven ist jedoch eine teils semantisch, teils formal motivierte Gruppenbildung festzustellen. Gleich erkläre ich, worum es sich hier genau handelt. Im Folgenden werde ich für einige solcher Gruppen Regeln vorstellen, die nicht durch eine zu große Zahl von Ausnahmen entwertet sind.
Entsprechend dem geschichtlich gewordenen Gebrauch bestimmter Bedeutungsgruppen von Substantiven sind:
1. Maskulina:
– die Namen der Jahreszeiten, Monate und Wochentage:
der Sommer
der Januar
der Mittwoch
– die Namen der Himmelsrichtungen, Winde und Niederschläge:
der Westen
der Monsun
der Schnee
der Regen
der Hagel
der Nebel
der Reif
– die Namen der Spirituosen:
der Wein
der Sekt
der Wodka
aber Achtung:
das Bier
– Automarken und Namen von Zügen:
der Audi
der BMW
der IC
– die Namen der Mineralien und Gesteine:
der Feldspat
der Glimmer
der Quarz
der Granit
der Basalt
– die Bergnamen:
der Kilimandscharo
der Mt. Everest
Achtung:
Bei Zusammensetzungen richtet sich das Genus nach dem Grundwort:
der Fichtelberg
die Zugspitze
das Matterhorn
Gebirgsnamen sind nur zum Teil Maskulina, z. B.:
der Harz
Viele Gebirgsnamen sind Pluraliatantum, kommen also nur im Plural vor.:
die Kordilleren
die Alpen
die Karpaten
Andere sind Zusammensetzungen bzw. Verbindungen mit dem Neutrum
das Gebirge:
das Erzgebirge
das Riesengebirge
2. Feminina:
– die Schiffs- und Flugzeugnamen:
die Titanic
die Boeing 747
-die Namen der Bäume und vieler Blumen:
die Kiefer
die Birke
die Rose
die Nelke
die Orchidee
aber Achtung:
der Ahorn
Weiterhin sind viele Zusammensetzungen mit dem Maskulinum
der Baum
natürlich auch maskulin:
der Birnbaum
der Kaffeebaum
Zurück zum Femininum:
– die Namen der Zigarettensorten:
die Marlboro
die Winston
die Lucky Strike
– die substantivischen und substantivierten Kardinalzahlen:
die Eins
die Neun
die Tausend
die Million
Achtung:
Die Mengenbezeichnungen sind Neutra:
das Hundert
das Tausend
das Dutzend
das Schock
– die meisten Flussnamen auf -a und -e sind feminin:
die Saale
die Seine
die Themse
Achtung:
Die übrigen fremdsprachigen Flußnamen und einige deutschprachige Flußnamen sind Maskulina.:
der Ganges
der Amazonas
der Nil
der Rhein
der Main
der Neckar
Ebenso die Meeresnamen sind maskulin:
der Atlantik
der Pazifik
Zumeist sind die Namen der Meere jedoch Verbindungen mit dem Maskulinum
der Ozean
z. B .:
der Indische Ozean
und mit dem Neutrum
das Meer
z. B.:
das Mittelmeer
oder mit dem Femininum
die See
z. B.:
die Nordsee
Das Maskulinum „der See“ dient allgemein zur Bezeichnung der stehenden Binnengewässer
der See
z. B.:
der Bodensee
3. Neutra
– die Namen von Hotels, Cafès und Kinos:
das ibis
das Bonanza Coffee Heroes
das Colloseum
– die Namen der meisten chemischen Elemente:
das Kupfer
das Aluminium
das Chlor
das Radium
Achtung:
der Phosphor
der Schwefel
Ebenso die Zusammensetzungen mit dem Maskulinum
„der Stoff”
sind natürlich maskulin:
der Sauerstoff
der Stickstoff
der Wasserstoff
– die Namen von physikalischen Einheiten, von Buchstaben, Noten, Farben und Sprachen:
das Kilowatt
das Ypsilon
das Cis
das Grün
das Englisch
– die Namen von Wasch- und Reinigungsmitteln:
das Perwoll
das Fairy
– die Namen der Kontinente, Länder, Inseln und Orte(soweit się ohne Attribut Nullartikel haben):
also:
Afrika (ohne Artikel), aber das große Afrika
Australien (ohne Artikel), aber das bezaubernde Australien
Schweden (ohne Artikel), aber das kalte Schweden
Frankreich (ohne Artikel), aber das heutige Frankreich
Ungarn (ohne Artikel), aber das interessante Ungarn
Rügen (ohne Artikel), aber das nördliche Rügen
Dresden (ohne Artikel), aber das historische Dresden
Namen, die ohne Attribut den bestimmten Artikel haben, sind in der Regel Maskulina oder Feminina:
der Irak
der Libanon
die Schweiz
die Türkei
es gibt aber auch Ländernamen im Plural:
die USA
die Niederlande
An dieser Stelle möchte ich Dich daran erinnern:
Er kommt aus dem Iran, aus der Schweiz, aus den USA.
Manche Landschafts – und Regionsnamen sind Maskulina oder Feminina:
der Balkan
die Lausitz
Ich glaube, mit der Lausitz beenden wir die heutige Folge, weil sie umfangreicher geworden ist als erwartet. Die Teilung von Substantiven aufgrund ihrer Form, also, wie sie gebaut sind, konkret, welches Suffix sie haben, ist das Thema der nächsten Folge. Sie wird genauso ausführlich wie diese hier sein. Ich wünsche Dir eine angenehme Wiederholung der Vokabeln. Sag Bescheid, wenn Dir diese Folge gefallen hat. Bis bald!
Rodzaj rzeczownika, część 1 – odcinek 4
O rodzaju rzeczownika w języku niemieckim można powiedzieć dużo. Mimo, że większość rzeczowników trzeba się uczyć na pamięć razem z jego rodzajnikiem, jest parę reguł, które tu przytaczam razem z przykladami i wyjątkami. Druga część tego tematu w następnym odcinku.
Rodzaj rzeczownika, część1.– transkrypcja odcinka nr4
Cześć! Mam na imię Monika. Temat dzisiejszego odcinka wybrałam z trzech powodów. Pierwszym jest fakt, że wielu uczących się, niezależnie od stopnia zaawansowania, ma problemy z rodzajem rzeczownika. Szczególnie dla Polaków jest niełatwe zapamiętanie, czy dany rzeczownik ma rodzaj męski, żeński czy nijaki. Przenosimy nasze zakodowanie z polskiego na język niemiecki i trudno się odzwyczaić, że „koń”, w polskim rodzaj męski, w niemieckim ma rodzaj nijaki: „das Pferd“. Jak to? Albo „książka”– rodzaj żeński, ma w niemieckim rodzaj nijaki: „das Buch“. Weźmy nawet takie sztućce: „łyżka” – rodzaj żeński, „der Löffel“ – męski, „widelec“ – męski, „die Gabel“- żeński, „nóż” – męski, „das Messer“ – nijaki. Wszystko na odwrót, czyli czysta złośliwość! Po drugie: dobra znajomość rodzaju jest warunkiem poprawnej deklinacji rzeczownika występującego samodzielnie lub razem z przymiotnikiem.
W końcu trzecim powodem powstania tego odcinka są moje własne trudności w tym temacie, które bardzo często towarzyszyły mi w życiu. Musiałam wielu rzeczy długo, długo uczyć się na pamięć, żeby w końcu uwierzyć, że „mleko“ rodzaj nijaki, to „die Milch“ – żeński, lub „usta“, „okulary“ występujące w polskim tylko w liczbie mnogiej, w niemieckim to „der Mund“ – męski, „die Brille“ – rodzaj żeński.
Dlatego, dla uspokojenia, podaję parę mądrych informacji na temat rodzaju rzeczownika. Może umili Ci to uczenie się na pamięć rzeczowników niemieckich. Na pewno jednak usystematyzuję Ci wiedzę w tym obszarze. Po każdym słowie jest krótka przerwa na jego powtórzenie. Oczywiście transkrypcję odcinka znajdziesz na moim blogu „niemiecki z Moniką”. Zaczynamy!
Mówiąc o rodzaju rzeczownika rozróżniamy rodzaj naturalny (płeć, czyli z łacińskiego „Sexus“) i gramatyczny. Naturalny ma dwie formy: męską i żeńską. Rodzaj gramatyczny trzy: męską, żeńską i nijaką. Jeśli rozpatrujemy rzeczowniki pod względem rodzaju gramatycznego, to decydujące jest albo ich znaczenie albo forma. Rodzaj najlepiej widać wtedy, kiedy używamy rodzajnika określonego, czyli der, die, das.
Rodzaj naturalny
W porównaniu z rodzajem gramatycznym naturalny rodzaj rzeczownika odgrywa w języku niemieckim rolę nieznaczną. Tylko niektóre grupy żyjących istot mają rodzaj gramatyczny wyznaczany rodzajem naturalnym. Dotyczy to po pierwsze określeń osób i po drugie nazwy zwierząt.
1. Określenia osób
– nazwy pokrewieństwa
der Vater ojciec der Vater
die Mutter matka die Mutter
der Sohn syn der Sohn
die Tochter córka die Tochter
der Onkel wuj der Onkel
die Tante ciotka die Tante
der Enkel wnuk der Enkel
die Enkelin wnuczka die Enkelin
– określenia zawodów(forma żeńska ma zazwyczaj końcówkę -in)
der Lehrer nauczyciel der Lehrer
die Lehrerin nauczycielka die Lehrerin
der Koch kucharz der Koch
die Köchin kucharka die Köchin
der Friseur fryzjer der Friseur
die Friseurin/die Friseuse fryzjerka die Friseurin/die Friseuse
W niektórych przypadkach rodzaj gramatyczny nie zgadza się z rodzajem naturalnym, np. w słowach:
das Fräulein panna das Fräulein
das Mädchen dziewczyna das Mädchen
2. Nazwy zwierząt
der Hahn kogut der Hahn
die Henne kura die Henne
der Hengst ogier der Hengst
die Stute kobyła die Stute
der Bär niedźwiedź der Bär
die Bärin niedźwiedzica die Bärin
der Löwe lew der Löwe
die Löwin lwica die Löwin
Do nazywania zwierząt stosuje się często rodzaj gramatyczny bez odróżniania rodzaju naturalnego:
das Rind bydło das Rind
der Bulle byk der Bulle
die Kuh krowa die Kuh
albo
das Reh sarna das Reh
der Bock kozioł der Bock
die Ricke koza die Ricke
W innych przypadkach, dla męskiego i żeńskiego zwierzęcia istnieje tylko jeden określony gramatyczny rodzajnik:
der Karpfen karp der Karpfen
die Maus mysz die Maus
das Wiesel łasica das Wiesel
Rodzaj gramatyczny
Panujący w języku niemieckim system rodzajników jest formalnym systemem gramatycznym, którego cechy systemowe można wyjaśnić i przejrzyście wytłumaczyć tylko w ramach gramatyki historycznej. Jeśli chcemy przedstawić język współczesny, to do większości rzeczowników nie jest możliwe podanie praktycznych reguł. Wielu rzeczowników trzeba nauczyć się razem z rodzajnikiem, który reprezentuje ich rodzaj, np.:
der Kopf głowa der Kopf
die Hand ręka die Hand
das Kinn podbródek das Kinn
der Löffel łyżka der Löffel
die Gabel widelec die Gabel
das Pendel wahadło das Pendel
Jednak wiele rzeczowników można ugrupować, częściowo ze wględów semantycznych(czyli znaczeniowych), lub formalnych. Zaraz wytłumaczę, o co tu dokładnie chodzi. Przedstawię za chwilę reguły przynależności rzeczowników do określonych grup. Wyjątków od tych reguł nie jest przy tym tak aż tak dużo, żeby straciły one sens jako reguły.
Opierając się na historycznie uwarunkowanym stosowaniu pewnych grup znaczeniowych, stwierdzamy, że:
1. Rzeczowniki rodzaju męskiego(Maskulina), to
– nazwy pór roku, mięsięcy i dni tygodnia:
der Sommer lato der Sommer
der Januar styczeń der Januar
der Mittwoch środa der Mittwoch
– nazwy położenia geograficznego, wiatrów i opadów:
der Westen zachód der Westen
der Monsun monsun der Monsun
der Schnee śnieg der Schnee
der Regen deszcz der Regen
der Hagel grad der Hagel
der Nebel mgła der Nebel
der Reif szron der Reif
– nazwy napojów alkoholowych:
der Wein wino der Wein
der Sekt szampan der Sekt
(a poprawnie wino musujące)
der Wodka wódka der Wodka
ale uwaga:
das Bier piwo das Bier
– marki samochodów i nazwy pociągów:
der Audi der Audi
der BMW der BMW
der IC der IC
– nazwy minerałów i kamieni:
der Feldspat skaleń der Feldspat
der Glimmer mika der Glimmer
der Quarz kwarc der Quarz
der Granit granit der Granit
der Basalt bazalt der Basalt
– nazwy gór:
der Kilimanjaro der Kilimanjaro
der Mt. Everest der Mt. Everest
Uwaga:
Przy rzeczownikach złożonych z dwóch lub więcej rzeczowników rodzaj rzeczownika jest taki jak słowa podstawowego, występującego na ostatnim miejscu. Mamy więc:
der Fichtelberg der Fichtelberg
die Zugspitze die Zugspitze
das Matterhorn das Matterhorn
Nazwy gór są tylko częściowo rodzaju męskiego, np.:
der Harz der Harz
Wiele nazw gór są tzw. Pluraliatantum, czyli występują tylko w liczbie mnogiej, np.:
die Kordilleren die Kordilleren
die Alpen die Alpen
die Karpaten die Karpaten
Inne z kolei są złożeniami, połączeniami z rzeczownikiem rodzaju nijakiego
das Gebirge góry das Gebirge:
das Erzgebirge Rudawy das Erzgebirge
das Riesengebirge Karkonosze das Riesengebirge
2. Rzeczowniki rodzaju żeńskiego(Feminina) to:
– nazwy statków i samolotów:
die Titanic die Titanic
die Boening 747 die Boening 747
-nazwy drzew i wielu kwiatów:
die Kiefer sosna die Kiefer
die Birke brzoza die Birke
die Rose róża die Rose
die Nelke goździk die Nelke
die Orchidee orchidea die Orchidee
ale uwaga:
der Ahorn klon der Ahorn
Poza tym rodzaju męskiego są dalsze złożenia z męskim rzeczownikiem
der Baum drzewo der Baum:
der Birnbaum grusza der Birnbaum
der Kaffeebaum kawowiec der Kaffeebaum
Wracamy do rodzaju żeńskiego:
– marki papierosów:
die Marlboro die Marlboro
die Winston die Winston
die Lucky Strike die Lucky Strike
– liczby porządkowe (rzeczownikowe):
die Eins jedynka die Eins
die Neun dziewiątka die Neun
die Tausend tysiąc die Tausend
die Million milion die Million
– większość rzek kończących się na -a i -e są rodzaju żeńskiego:
die Saale die Saale
die Oder Odra die Oder
die Seine Sekwana die Seine
die Themse Tamiza die Themse
Uwaga:
Pozostałe obcojęzyczne nazwy rzek i niektóre niemieckie są rodzaju męskiego, np.:
der Ganges Ganges der Ganges
der Amazonas Amazonka der Amazonas
der Nil Nil der Nil
der Rhein Ren der Rhein
der Main Warta der Main
der Neckar der Neckar
Rodzaju męskiego są również nazwy mórz i oceanów:
der Atlantik der Atlantik
der Pazifik der Pazifik
Jednak najczęściej mamy do czynienia z połączeniami z rzeczownikiem rodzaju męskiego
der Ozean der Ozean:
np.:
der Indische Ozean Ocean Indyjski der Indische Ozean
i rzeczownikiem rodzaju nijakiego
das Meer morze das Meer:
np.:
das Mittelmeer Morze Sródzieme das Mittelmeer
albo rzeczownikiem rodzaju żeńskiego
die See morze die See:
np.:
die Nordsee Morze Północne die Nordsee
Rzeczownik rodzaju męskiego „der See“ oznacza jednak jezioro
der See jezioro der See
np.:
der Bodensee Jezioro Bodeńskie der Bodensee
3. Rzeczowniki rodzaju nijakiego(Neutra)
– nazwy hoteli, kawiarni i kin:
das ibis das ibis
das Bonanza Coffee Heroes das Bonanza Coffee Heroes
das Colloseum das Colloseum
– nazwy większości pierwiastków chemicznych:
das Kupfer miedź das Kupfer
das Aluminium aluminium das Aluminium
das Chlor chlor das Chlor
das Radium rad das Radium
Uwaga:
der Phosphor fosfor der Phosphor
der Schwefel siarka der Schwefel
Połączenia z rzeczownikiem rodzaju męskiego
der Stoff substancja der Stoff:
są oczywiście rodzaju męskiego, np.:
der Sauerstoff tlen der Sauerstoff
der Stickstoff azot der Stickstoff
der Wasserstoff wodór der Wasserstoff
– nazwy jednostek fizycznych, liter, nut, kolorów i języków:
das Kilowatt kilowat das Kilowatt
das Ypsilon y – igrek das Ypsilon
das Cis cis das Cis
das Grün zielony das Grün
das Englisch angielski das Englisch
– nazwy środków do czyszczenia i prania:
das Perwoll das Perwoll
das Fairy das Fairy
– nazwy kontynentów, państw, wysp i miejscowości(jeśli bez przydawki występują bez rodzajnika):
czyli
Afrika (bez rodzajnika), ale das große Afrika
Australien (bez rodzajnika), ale das bezaubernde Australien(czarująca Australia)
Schweden (bez rodzajnika), ale das kalte Schweden
Frankreich (bez rodzajnika), ale das heutige Frankreich
Ungarn (bez rodzajnika), ale das interessante Ungarn(interesujące Węgry)
Rügen (bez rodzajnika), ale das nördliche Rügen
Dresden (bez rodzajnika), ale das historische Dresden
Nazwy, które bez przydawki mają rodzajnik określony są z reguły rodzaju męskiego lub żeńskiego:
der Irak der Irak
der Libanon der Libanon
die Schweiz die Schweiz
die Türkei die Türkei
ale są też nazwy państw w liczbie mnogiej:
die USA die USA
die Niederlande die Niederlande
W tym miejscu przypominam:
Er kommt aus dem Iran, aus der Schweiz, aus den USA.
Niektóre nazwy regionów mają rodzaj męski lub żeński, np.:
der Balkan der Balkan
die Lausitz Łużyce die Lausitz
Myślę, że na Łużycach zakończymy dzisiejszy odcinek, ponieważ nieoczekiwanie bardzo się on rozrósł, także podział rzeczowników na podstawie ich form czyli tego jak są zbudowane, a konkretnie, jaki mają przyrostek przedstawię w następnym, kolejnym odcinku. Jest on równie obszerny jak ten. Życzę miłego powtarzania słówek, dziękuję za słuchanie i daj znać, jeśli odcinek Ci się spodobał. Bis bald! Na razie!
Dodatek, przeoczony przy liczbach:
Określenia ilości są rodzaju nijakiego:
das Hundert sto das Hundert
das Tausend tysiąc das Tausend
das Dutzend tuzin das Dutzend
das Schock kopa das Schock
Typy uczniów – odcinek 3
Dzisiaj nie będzie słówek ani gramatyki. Mam wielką potrzebę podzielić się z tobą moimi obserwacjami z pracy jako nauczycielka niemieckiego. A konkretnie na temat uczniów, których uczę. Podzieliłam ich na siedem typów.
Typy uczniów – transkrypcja odcinka nr 3
Cześć, jestem Monika.
Dzisiaj nie będzie słówek ani gramatyki. Mam wielką potrzebę podzielić się z tobą moimi obserwacjami z pracy jako nauczycielka niemieckiego. A konkretnie na temat uczniów, których uczę. Podzieliłam ich na siedem typów:
Typ 1. Sporadyczny
Typ 2. Przeciętny
Typ 3. Charyzmatyczny
Typ 4. Wszystkowiedzący
Typ 5. Ponurak
Typ 6. Wzorowy
Typ 7. Nieprzenikniony
Posłuchaj trochę o nich!
Moi uczniowie to osoby dorosłe, w wieku między 20 a 40 rokiem życia, pochodzące z całego świata, ze wszystkich kontynentów. Przyjeżdżają do Berlina z różnch powodów: chcą tu np. studiować, albo mają tu świetną pracę, albo chcą z jakiś powodów zamieszkać w Niemczech na parę lat lub na stałe. Bądź przyjeżdżają tylko na parę miesięcy lub tygodni. Chcą lub muszą nauczyć się języka niemieckiego. Chcę tu zaznaczyć, że nie uczę uchodźców, którzy mogą być straumatyzowani i mieć dużo psychicznych problemów. Moimi uczniami są przedstawiciele różnych zawodów, począwszy od ogrodnika, listonosza i sprzedawcę, przez ludzi z branżej komputerowej(największa grupa), aż do naukowców i artystów. Są też oczywiście studenci.
Niezwykle dobrze pamiętam śpiewaczkę operową z Włoch, która, jak coś raz zaśpiewała, to zatrzęsło budynkiem szkolnym. Wspominam też grupę pięknych, młodych ludzi z Afryki, niestety nie pamiętam, z jakiego kraju. Byli wspaniałymi, inteligentnymi uczniami, którzy przychodzili na lekcje czasem w swoich barwnych ludowych strojach, a ich język ojczysty wprawiał mnie w prawdziwe zdumienie.
Bardzo lubię uczyć Polaków. Niezależnie od tego, do którego typu należą, zajmują oni od razu wyjątkowe miejsce w moim sercu. Wszyscy uczniowie z Polski, których do tej pory uczyłam odróżniają się pozytywnie od reszty grupy. Są inteligentni, błyskotliwi i dowcipni. Mają dużo do powiedzenia na różne tematy, są obyci w świecie. A najważniejsze: wykazują zdecydowaną przewagę w pojmowaniu gramatyki. Przez to, że język polski jako ojczysty jest niezwykle trudny, mamy, myślę już przygotowany umysł na rozumienie nowych aspektów gramatycznych języka obcego. Polacy znają dobrze lub bardzo dobrze angielski i nierzadko inne języki.
Całkowitą zagadką byli i są uczniowie z krajów azjatyckich, szczególnie z Japonii. Tych bardziej obytych w swiecie, podróżujących, studiujących lub pracujących poza Japonią mogłam zrozumieć lepiej, mówię tu o ich reakcjach, mimice. Jednak inni zaskakiwali mnie takim dystansem, i nieprzenikliwością, że często myliłam się w rozpoznawaniu ich przekazu pozawerbalnego. Dlatego należą oni do typu Nieprzenikniony, który jest jednym z przedstawionych przeze mnie siedmiu typów. Oto one:
Typ 1. Sporadyczny
Typ 2. Przeciętny
Typ 3. Charyzmatyczny
Typ 4. Wszystkowiedzący
Typ 5. Ponurak
Typ 6. Wzorowy
Typ 7. Nieprzenikniony
Zanim ci je przedstawię, chcę zaznaczyć, że mój odbiór i przydzielenie danej osoby do wymyślonej przeze mnie kategorii, jest subjektywny, i nie ma na celu ocenienie go. Jego przynależność do danego typu nie określa go jako człowieka, którym jest w sytuacjach dla mnie nieznanych, czyli wszystkich innych, niż sytuacja uczeń – nauczyciel w szkole językowej.
Jest więc na tyle tworem abstrakcyjnym, co istniejącym jedynie w danej sytacji i powstałym pod silnym wpływem wajemnych relacji nauczciel – uczeń. To, co ja widzę moimi belfrowskimi okularami (chociaż ich nie noszę) jest silnie zabarwione moim sposobem odbierania świata i ludzi. Dużą rolę odgrywają oczywiście moje osobiste emocje, przeświadczenia i myślę też teraz, z perspektywy czasu, moje potrzeby co do komunikacji z innymi.
Relacje uczniowsko-nauczycielskie przypominają mi niejako związek psychoterapeuty i klienta, czyli nie jest on z założenia zbalansowany. Terapeuta wie wszystko lub prawie wszstko o kliencie, on o terapeucie niewiele. Nie ma w nim pewnej równowagi takiej jaka jest między przyjaciółmi. Można się spotykać regularnie bardziej lub mniej intensywnie tygodniami, miesiącami lub nawet latami. I ta nierównowaga, ten dziwny, często bardzo jednak serdeczny, emocjonalny związek pozostaje na zawsze zamknięty na prywatność. Przynajmniej w takim zakresie, jaki ja wyznaczam.
Zacznijmy od pierwszego typu, którym jest
Typ Sporadyczny
Przychodzi na lekcje od czasu do czasu. Często się spóźnia.W związku z czym od razu robią mu się zaległości, czym jest sfrustrowany i po jakiej szczególnie ciężkiej lekcji, a takie bywają, jak się połowy nie rozumie, to na następne zajęcia po prostu nie przychodzi. Co oczywiście pogarsza tylko sytuację. Ten uczeń dlatego przychodzi w kratkę, bo często wykonuje ciężki, odpowiedzialny zawód i po prostu nie ma siły na wieczorny kurs. Lub też ma różne zajęcia kreatywne, artystyczne. Jest muzykiem, malarzem bądź filmowcem, lecz jego umysłowa energia wyczerpuje się niestety przed danym terminem kursu. Typy sporadyczne są ludźmi często bardzo inteligentnymi, kreatywnymi i niestety niezwykle wrażliwymi. Co objawia się wcześniej wspomnianą frustracją i niezadowoleniem z samego siebie. Ich inteligencja pozwala często na nadrobienie samodzielnie materiału, z czego jest dumny i zaczyna przychodzić. Nie trwa to jednak długo. Sporadyczny miewa też rodzinę, dzieci, o które musi się też w międzyczasie zatroszczyć. I to też krzyżuje się niestety z lekcjami. Bywa, że nagle znika w połowie kursu, bez słowa pożegnania, żeby potem się pojawić na kolejnym, powtórkowym. I tam powtarza się wszystko od początku. Efekty takiego działania nie zawsze go satysfakcjonują, ale szybko się nie poddaje.
Typ Przeciętny
O nim dużo powiedzieć się nie da. Jest tak przeciętny, że zapominam jego imię w chwili, kiedy się przedstawia. Muszę się wtedy ratować listą, ale i tak cały czas zapominam. Nie wyróżnia się niczym szczególnym, chociaż może by chciał, bo nikt nie chce być przeciętnym, albo za takiego uchodzić.Typ przeciętny ma często niską energię, ziewa, niczym nie zaskakuje. Ma często odrobione zadania domowe, nie ma jednak żadnych pytań. Jest mało kreatywny, ma trudności ze zrozumieniem treści abstrakcyjnych.
Typ Charyzmatyczny
Jest moim ulubionym typem. On lub ona bywają niezwykli, uprawiają często zawody rzadkie, są artystami albo bardzo lubią sztukę. Szybko nawiązują kontakt z nauczycielem i kolegami z kursu. Są zwykle bardzo inteligentni, łapią w mig nowe tematy gramatyczne. Szybko kojarzą znaczenie nowych słów. Lubią śpiewać, i kiedy śpiewamy na lekcji, to robią to chętnie i głośno. Smieją się z żartów, są z reguły pogodni i przyjaźnie do wszystkich nastawieni. Typ charyzmatyczny nie nudzi się na lekcji, nigdy nie ziewa. Jest uważny, skoncentrowany, ale przy tym wyluzowany i skłonny do żarcików. Jest dobrze wychowany, głośno wita się i żegna, często mówi dziękuję. Lubi użyć jakieś nowego słowa, którego grupa nie zna. Trochę lubi się popisać, co robi z wdziękiem i umiarem. Pracuje nad nauką języka samodzielnie, ma ciekawe rzeczy do powiedzenia, jest po prostu miły/miła. Typ charyzmatyczny ma bardzo duży, pozytywny wpływ na resztę grupy, często jest od niej wyraźnie lepszy i jest lubiany przez innych. Uczeń ten ceni nauczyciela, widzi w nim autorytet i współpracuje z nim, przez co lekcje z nim są czystą przyjemnością i przynoszą dużo satysfakcji.
Typ Wszystkowiedzący
Ten uczeń już wie wszystko i przychodzi na lekcje nie wiadomo po co. Oczywiście żartuję. On/Ona są dalecy od wiedzenia wszystkiego, a nawet dużo. Zależy im jednak na tym, żeby wykreować taki swój wizerunek, który mówi: Nie z jednego pieca chleb jadłem, ciemnoty mi wciskać nie będziesz, pani nauczycielko. Przy tym rzadko udaje mu się powiedzieć poprawnie jedno zdanie. Typ wszystkowiedzący często marszczy czoło, zastanawiając się głęboko, czy oby to, co jest napisane na tablicy jest na pewno poprawne. Zadaje często pytania nie związane bezpośrednio z tematem, ale z tylko dla niego znanych powodów odpowiedź wydaje mu się ważna i bez której nie da się obyć. Kwestionuje sprawy oczywiste, wyraża niezadowolenie mimiką, jeśli coś nie jest tak wyjaśnione, jak sobie wyobraża. Zatrzymuje się przy nieważnych rzeczach, wymaga objaśnień, ale nie są mu one na nic przydatne. Nie ufa nauczycielowi, ciągle mam wrażenie, że trzeba go udobruchać, bo się może obrazić. Rzadko się uśmiecha, czasem patrzy dziwnie na człowieka, choć w danym momencie powinien patrzyć w książkę, bo akurat robimy ćwiczenia. Upiera się przy jakimś przez siebie zauważonym błędzie, który błędem nie jest. Kiedy to się wyjaśnia, nie powie przepraszam, tylko coś mruknie. Wychodzi z lekcji mało zadowolony. Każdy uczeń powinien po zajęciaciach mieć wrażenie, że wie więcej niż przed nimi, on chyba myśli odwrotnie. Jest zamknięty na inne rozwiązania lub odpowiedzi, których forma nie odpowiada jego wyobrażeniom.
Typ Ponurak
To, co go charakteryzuje to, niespodzianka, ponuractwo. Nie uśmiecha się nigdy, nawet na „dzień dobry” i „do widzenia“. Czasem w ogóle nie mówi nic na powitanie i pożegnanie. Po prostu wchodzi i wychodzi. Po niemiecku jest takie powiedzenie: „Er geht zum Lachen in den Keller“, czyli „Idzie śmiać się do piwnicy”. Jest tak poważny i chyba tą swoją powagą tak zestresowany, że często mi go szkoda. Nie wiem, co mu jest, ale jest mi czasem głupio, jak przy wszystkich moich staraniach, żeby ten stres mu/jej złagodzić, nic nie polepszam. Często jest nerwowy, chce wypaść dobrze, co jednak mu się nie zawsze udaje, tak jest spięty. Ma odrobione lekcje, jest punktualny, ale trudno go polubić. Kąciki ust w dole, twarz tak poważną, że można się przestraszyć. Nie zaśmieje się z żartu, choć cała grupa się śmieje. Nie chce śpiewać. Tak mi go szkoda, ze często chciałabym podejść, objąć i powiedzieć, że przecież świat jest piękny i może być wesoły, życie też, lekcja nie musi być miejscem na taki stres i powagę. Z czasem dochodzi do mnie jednak, że to taki typ człowieka. Dla niego życie jest ciężkie, nauka języka obcego baaardzo ciężka i od tej ciężkości nawet najjaśniejszy dzień szarzeje. Ponury często nie uczył się nigdy języka obcego, co się na tym świecia zdarza, tak, tak. Są to np. ludzie z angielskojęzycznych krajów i może w to trudno uwierzyć, ale Amerykanie, którzy nie mieli styczności z innym językiem niż angielski, mają bardzo dużo trudności z nauczeniem się języka niemieckiego. Dużą rolę odgrywa też tzw. zaplecze intelektualno-szkolne. Wsród młodych ludzi z całego świata zdarzają się niestety tacy, którzy nie mieli szczęścia chodzić do dobrych szkół. Pochodzą czasem z domów, z których nie wynieśli pewnej ogólnej wiedzy o życiu i świecie. Myślę, że Polacy są w porównaniu z nimi często o wiele lepiej wykształceni i są po prostu bardziej obyci. Tak więc, wracając do Ponuraków, to staram się nie brać ich zachowania osobiście.
Typ Wzorowy
Ten uczeń, lub uczennica często są charyzmatyczni, choć nie zawsze. Mają zawsze zrobione zadania domowe co do jednego, przychodzą wyuczeni. Poświęcają na naukę w domu dużo czasu, to widać od razu na drugiej lekcji. Wzorowy podchodzi bardzo poważnie do tematu, uznaje autorytet nauczyciela i współpracuje z nim. Często się zgłasza, chętnie podejdzie do tablicy, gdy o to poproszę. Mówi od początku poprawnymi gramatycznie zdaniami, powoli, jednak nierzadko bezbłednie. Słychać, że zdaje sobie sprawę ze stuktur, których używa, stosuje je świadomie. Nie do końca wiem, czy lubi się uczyć, ale na pewno ma jakiś plan. Chce osiągnąć postawiony przez siebie cel. Jest realistą, zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości, ale też wierzy w siebie i jest w tej wierze spokojny i opanowany. Wie, czego chce. Uczeń wzorowy jest zorganizowany i punktualny. Jeśli wyjątkowo nie może przyjść na lekcje, informuje mnie o tym z dużym wyprzedzeniem. A potem nadrabia samodzielnie materiał i jest na bieżąco. Wzorowy nie ogranicza się do tego, co jest przerabiane na lekcji i zadawane do domu. Sięga chętnie do innych materiałów, przynosi wydrukowane listy gramatyczne, np. z końcówkami przymiotników, których się uczy i z których umie korzystać. Ogląda filmy, słucha piosenek i czyta łatwe teksty po niemiecku. Ma często niezwykle starannie prowadzony zeszyt, w którym dużo zapisuje, podkreśla różnymi kolorami, robi własne notatki. Obojetnie, w jakim punkcie znajomości języka startuje, osiąga bardzo dużo w krótkim czasie. Wzorowy potrafi być też zdystansowany i zamknięty w sobie. Wykazuje, niezależnie od wieku dojrzałość w zachowaniach, reakcjach i podejściu do zajęć.
Bardzo lubię wzorowych uczniów, lekcje wydają się wtedy lekkie, a tematy proste. Cieszę się z satysfakcji, którą oni czerpią z własnych sukcesów.
Typ Nieprzenikniony
O tym typie wspomniałam już na początku. Głównymi przedstawicielami są Japończycy. Nie jest łatwo przyzwyczaić się do ich uwarunkowanego kulturowo dystansu. Nie patrzą w oczy, ich twarz nie wyraża często nic. W kontekście zajęć jest to trochę trudne, bo nie wiadomo, czy rozumieją, czy się dobrze czują, czy wszystko jest w porządku. Nieprzenikoniony mówi często bardzo cichutko i niewyraźnie, często mamrocze. Robi też baaaaardzo długie przerwy między słowami lub zdaniami. Wtedy staram się podkreślić moją mimiką, że jak do tej pory, to wszystko jest dobrze, nie muszą się stresować. Ale nie wiem do końca, czy oni tego potrzebują. Japończycy, choć nie wszyscy, uznają niemiecki za bardzo trudny, mimo że mówią oni z reguły biegle po angielsku, lub znają też inne języki np.: francuzki, włoski. Nieprzenikniony jest często zdyscyplinowany, przychodzi na lekcję regularnie. Nie do końca umiem nawiązać dobry kontakt z tego typem ucznia, pozostaje dla mnie obcy przez całe zajęcia. Oczywiście zadaję sobie pytanie, jak on/ona mnie widzi, czy mnie polubił/polubiła. Paradoksalnie zapamiętuję te osoby na długi czas, może właśnie przez ich inność i obcość.
Przedstawiłam wszystkie moje typy uczniów, o których chciałam powiedzieć. Nie oznacza to jednak, że szufladkuję każdą osobę do danego typu, że osądzam ją, czy jego. Bardzo często jest tak, że uczniowie nie pasują do żadnej z wymienionej grup, z czego tak naprawdę niezwykle się cieszę. Bo po pierwsze, wymienione typy to wynik moich obserwacji na dziś. Obejmuje on mały skrawek rzeczywistości i nieskończonej liczby kombinacji zachowań i reakcji. Moja percepcja pozwala na uporządkowanie i nazwanie jedynie niektórych reakcji ludzkich w danym kontekście. Po drugie, wchodząc w relację, jaką niewątpliwie jest kontakt nauczyciel – uczeń, determinuję moje spojrzenie na innych wskutek moich osobistych doświadczeń.
Poza tym chciałabym tutaj zaznaczyć, że wspólna praca nad poznaniem języka, w późniejszych etapach poznawanie osobowości ucznia przy okazji jego podejścia do nauki, ale też uzyskiwanie informacji na temat jego życia i podejścia do różnych spraw, jest fascynującym, ewoluującym procesem.
Myślę, że to wszystko na dzisiaj. Jeżeli spodobał Ci się ten odcinek to daj znać naciskając odpowiedni symbol. Może to być serduszko, gwiazdka lub kciuk w górę. Cieszyłabym się, jeśli napiszesz w komentarzach co sądzisz o tym temacie. Możesz oczywiście subskrybować mój podcast. Pa!
Skąd jesteś? – odcinek 2
W tym odcinku, nr 2, poznasz
- pytanie o to, skąd druga osoba jest i jak na nie odpowiedzieć
- słowa, które używa się na powitanie i pożegnanie
- pytanie o samopoczucie
- alfabet
Będzie też oczywiście parę słów o wymowie. Dobrze by było, żebyś odsłuchał/odsłuchała odcinek pierwszy, ale oczywiście możesz przejść od razu do drugiego.
Skąd jesteś? – transkrypcja odcinka nr 2
Cześć, nazywam się Monika. Chciałabym wesprzeć cię w nauce języka niemieckiego.
W tym odcinku, nr 2, poznasz
pytanie o to, skąd druga osoba jest i jak na nie odpowiedzieć
słowa, które używa się na powitanie i pożegnanie
pytanie o samopoczucie
alfabet
Będzie też oczywiście parę słów o wymowie. Dobrze by było, żebyś odsłuchał/odsłuchała odcinek pierwszy, ale oczywiście możesz przejść od razu do drugiego.
Na moim blogu „niemiecki z Moniką“ zamieszczam transkrypcję podcastów. Będziesz miał zatem możliwość poznania pisowni niemieckiej. Sugeruję jednak, byś odsłuchał/odsłuchała pierwszy raz bez czytania.
Ten odcinek przemyślałam tak, żebyś mogła/mógł uczyć się już w trakcie jego słuchania. Tak więc po zwrotach niemieckich, które wypowiadam dwa razy jest po każdym razie krótka chwilka na ich powtórzenie. Potem mówię to samo jeszcze raz. Zachęcam do takiego właśnie, aktywnego słuchania i serdecznie zapraszam.
Częstym pytaniem, które słyszymy, będąc zagranicą jest:
Woher kommst du? Skąd jesteś? (Skąd pochodzisz?) Woher kommst du?
albo
Woher kommen Sie? Skąd pan/pani jest? Skąd państwo/panowie/panie są? Woher kommen Sie?
Sam czasownik „kommen“ oznacza „przyjść”, „dojść”. A oto konjugacja w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego i do formy „Sie“:
kommen kommen
ich komme ich komme
du kommst du kommst
er/sie/es kommt er/sie/es kommt
Sie kommen Sie kommen
Przyjrzyj się temu czasownikowi, a konkretnie końcówkom form
ich komme
du kommst
er/sie/es kommt
Proszę zapamiętaj je:
-e -e
-st -st
-t -t
Większość czasowników w czasie teraźniejszym ma te właśnie końcówki.
To pytanie „Woher kommst du?“ albo „Woher kommen Sie?“ wcześniej czasami słyszałam. Mój akcent był rejestrowany ogólnie jako słowiański, czasami byłam pytana, czy pochodzę z Rosji. Kiedyś mnie to wkurzało, wręcz lekko oburzało: Jak można w ogóle pomylić akcent rosyjski z polskim. Jednak dla większości Niemców jest to nie do odróżnienia. Dawniej wstydziłam się mojego akcentu i zmieniałam go tak, że stanowił nie lada zagadkę. Typowali na szwedzki (może sugerowali się moim wyglądem), a jedna pani, rozmawiając ze mną wyjawiła mi, że podobnie mówi jej pewna japońska koleżanka. Myślę, że była naprawdę w kropce, widząc moje metr osiemdziesiąt, blond włosy i niewątpliwie europejski wygląd.
Jak odpowiadałam?
Ich komme aus Polen. Jestem (pochodzę)z Polski. Ich komme aus Polen.
Można tu oczywiście sprecyzować i powiedzieć, tak jak ja:
Ich komme aus Polen, aus Jelenia Góra. Jestem z Polski, z Jeleniej Góry.
Ich komme aus Polen, aus Jelenia Góra.
Mówi się więc:
Ich komme aus Deutschland. Pochodzę (jestem) z Niemiec. Ich komme aus Deutschland.
Ich komme aus Italien. Pochodzę (jestem) z Włoch. Ich komme aus Italien.
Ich komme aus Österreich. Pochodzę (jestem) z Austrii. Ich komme aus Österreich.
Albo:
Ich komme aus Wien. (z Wiednia) Ich komme aus Wien.
Ich komme aus München. (z Monachium) Ich komme aus München.
Ich komme aus Rom. (z Rzymu). Ich komme aus Rom.
Nazwy państw, miast nie mają z reguły rodzajnika, czyli „der“, „die“, das“. Ale:
Istnieje grupa państw, które ten rodzajnik muszą mieć. Tak więc przykładowo:
Ich komme aus der Türkei. Jestem z Turcji. Ich komme aus der Türkei.
Ich komme aus dem Iran. Jestem z Iranu. Ich komme aus dem Iran.
Ich komme aus der Schweiz. Jestem ze Szwajcarji. Ich komme aus der Schweiz.
Ich komme aus den USA. Jestem ze Stanów, z Ameryki. Ich komme aus den USA.
Mamy tu do czynienia z celownikiem, którego dzisiaj nie wyjaśniam, ale na początku nauki wystarczy nauczyć się tych przykładów na pamięć, nie jest ich dużo.
Zajmiemy się teraz podstawowymi wyrażeniami, które używa się na powitanie i pożegnanie.
Są to:
Hallo! Cześć! (tylko na powitanie) Hallo!
Guten Morgen! Dzień dobry! (tylko rano) Guten Morgen!
Guten Tag! Dzień dobry! (w ciągu dnia) Guten Tag!
Guten Abend! Dobry wieczór! Guten Abend!
i
Tschüs! Cześć! (tylko na pożegnanie) Tschüs!
Auf Wiedersehen! Do widzenia! Auf Wiedersehen!
Gute Nacht! Dobranoc! Gute Nacht!
Słowo „Hallo” jest używane nagminnie, bardzo często również w sytuacjach, w których w Polsce nie mówi się „cześć”. Np. w sklepie, w aptece, w urzędzie nie powiemy po polsku „cześć”, w Niemczech jak najbardziej jest to normalne, żeby wówczas powiedzieć „hallo“. Następne w popularności jest „Guten Morgen“.
Prawie tak samo jak z „Hallo“ dzieje się z„Tschüs“. Czyli są to bardzo popularne słowa. Często spotkasz się też z:
Schönen Tag noch! Miłego dnia! A dosłownie: Pięknego dnia jeszcze! Schönen Tag noch!
Oczywiście jest to skrót od: Ich wünsche Ihnen(dir) noch einen schönen Tag. (Życzę panu/ci pięknego dnia)
Słyszysz takie życzenie – pożegnanie w sklepach, kawiarniach, restauracjach. Szybko wypowiedziane może brzmieć tak:
Schönen Tag noch!
Na co można odpowiedzieć:
Danke, ebenfalls! (Dziękuję, nawzajem!) Danke, ebenfalls!
Danke, Ihnen auch! (Dziękuję, panu/pani również!) Danke, Ihnen auch!
Albo tylko
Danke, Tschüs!
I się uśmiechnąć.
Wróćmy na chwilę do wymowy w wyrażeniach:
Guten Morgen! Guten Morgen!
Guten Tag! Guten Tag!
„e“ w pierwszym i drugim słowie prawie że zanika, słowa te stają się bardzo krótkie, powstaje więc często takie coś, jak
Gutn Morgn! Gutn Morgn! (Pisownia niepoprawna)
Gutn Tag! Gutn Tag! (Pisownia niepoprawna)
lub wręcz pomija się pierwsze słowo i zostaje
Morgen! Morgen!
Tag! Tag!
Podobne skarłowacenie głoski „e“ do prawie jej zaniku obserwujemy w pytaniu:
Woher kommen Sie? Woher kommen Sie?
A konkretnie w słowie „kommen“. Wymawia się to tak krótko i zwięźle, że trudno uwierzyć, że jest to czasownik „kommen”. Oczywiście wymowa ta dotyczy tysiąca innych słów, które są podobnie zbudowane.
Chciałabym w tym miejscu wprowadzić jeszcze dodatkowe zwroty na pożegnanie. Potraktuj je jako bonus, jeśli je więc kiedyś usłyszysz, będziesz wiedział/wiedziała, o co chodzi.
Bis bald! Na razie! Bis bald!
Mach`s gut! Trzymaj się! Mach´s gut!
Bis morgen! Do jutra! Bis morgen!
Pass auf dich auf! Uważaj na siebie! Pass auf dich auf!
Wiesz, że możesz użyć też włoskiego „Ciao“, ale tylko na pożegnanie? A w Austrii polskiego „Pa!“ ? Tak, to możliwe, ale tylko w luźnych, nieformalnych kontaktach.
Następne popularne pytanie, to oczywiście: Co słychać? Jak leci? (dosłownie: Jak idzie?)
Po niemiecku:
Wie geht`s? Co słychać? – Jest jakby neutralne Wie geht`s?
Wie geht es dir? Tylko do osoby, do której zwracamy się na ty, czyli: Wie geht es dir?
Co u ciebie słychać?
Wie geht es Ihnen? Co u pana/pani/państwa/panów/pań słychać? Wie geht es Ihnen?
Można na to pytanie odpowiedzieć na różne sposoby. Najprostsze to:
Sehr gut, danke! Bardzo dobrze, dziękuję! Sehr gut, danke!
Gut, danke! Dobrze, dziękuję! Gut, danke!
Es geht. Może być. (Jako tako.) Es geht.
Nicht so gut! Nie tak dobrze.(czyli źle.) Nicht so gut!
Jak odpowiedzieliśmy na to pytanie, np. Sehr gut, danke! Można oczywiście się spytać:
Und dir? W tym pytaniu znaczy to: A u ciebie? Und dir?
lub
Und Ihnen? A u pana/pani? Und Ihnen?
W końcu czas na alfabet!
A, a B, b C, c D, d E, e F, f G, g H, h I, i J, j K, k L, l M, m N, n O, o P, p Q, q R, r S, s T, t U, u V, v W, w X, x Y, y Z, z Ä, ä Ö, ö Ü, ü ß
(A-Umlaut) (O -Umlaut) (U-Umlaut ) (Es-Zett)
Powtórzy go jeszcze raz Horst, bo ma piękny, niski głos:
A, a B, b C, c D, d E, e F, f G, g H, h I, i J, j K, k L, l M, m N, n O, o P, p Q, q R, r S, s T, t U, u V, v W, w X, x Y, y Z, z Ä, ä Ö, ö Ü, ü ß
(A-Umlaut) (O -Umlaut) (U-Umlaut ) (Es-Zett)
Dobrze jest oczywiście znać alfabet, ale, jak się domyślasz, w niemieckim są kombinacje głosek, których wymowę stopniowo się poznaje, np. „sch“ wymawia się jak „sz“, np. tak jak w słowie
„die Schule“ – szkoła. Przegłosy można zapisać też jako „ae“, „oe“ i „ue“.
Wymowa różnych głosek uzależniona jest też od sąsiedztwa innych, albo czy jest na końcu wyrazu, ale tego można się też szybko nauczyć intuicyjnie.
W tym momencie jeszcze jedno ważne słowo:
buchstabieren przeliterować buchstabieren
Mein Name ist Barbara Schmidt. Nazywam się Barbara Schmidt. Mein Name ist Barbara Schmidt.
Wie bitte? Słucham? (dosłownie: Jak proszę?) Wie bitte?
Ich buchstabiere: B-a-r-b-a-r-a S-c-h-m-i-d-t. Przeliteruję: …
Ich buchstabiere: B-a-r-b-a-r-a S-c-h-m-i-d-t.
Czas na powtórkę. Tak jak wcześniej, powtarzam każde wyrażenie dwa razy, po każdym jest przerwa na to żebyś je powtórzył/powtórzyła. Uwaga, powtórka zawiera słowa i wyrażenia z odcinka pierwszego i drugiego.
Ich heiße …
Ich bin …
Ich heiße Monika.
Ich bin Monika.
Wie heißt du?
Wer bist du?
Wie ist dein Name?
Mein Name ist…
Wer ist das?
Das ist Juliane.
Das ist Frau Müller.
Das ist Herr Müller.
ich
du
er/sie/es
Sie
Wie heißen Sie?
Wer sind Sie?
heißen
ich heiße
du heißt
er/sie/es heißt
Sie heißen
sein
ich bin
du bist
er/sie/es ist
Sie sind
Woher kommst du?
Woher kommen Sie?
Ich komme aus Polen.
Ich komme aus Deutschland.
Ich komme aus Italien.
Ich komme aus Österreich.
Ich komme aus der Türkei.
Ich komme aus dem Iran.
Ich komme aus der Schweiz.
Ich komme aus den USA.
Hallo!
Guten Morgen!
Guten Tag!
Guten Abend!
Tschüs!
Auf Wiedersehen!
Gute Nacht!
Bis bald!
Mach`s gut!
Bis morgen!
Na koniec odpytam cię ze słówek, co bardzo, bardzo lubię robić. Od średniego poziomu zaawansowania uczniów opisuje słówka po niemiecku, możliwie największą ilością innych słów i opisami. Używam też synonimów(czyli słów o podobnym znaczeniu) i antonimów(słów o znaczeniu przeciwstawnym).
Na razie jednak podam słowo polskie, powiedz je od razu niemiecku, zaraz potem je usłyszysz, żeby sprawdzić, czy dobrze zapamiętałeś/zapamiętałaś. Potem jest jeszcze chwilka, żeby je po raz kolejny powtórzyć. Uwaga, słówka są z odcinka pierwszego i drugiego.
Zaczynamy!
„Jak się przywitać” i „Skąd jesteś”– odcinek 1 i 2
słówka do zapamiętania
Przywitanie i pożegnanie Begrüßung und Abschied
Cześć (na powitanie) Hallo
Dzień dobry (rano) Guten Morgen
Dzień dobry Guten Tag
Dobry wieczór Guten Abend
Do widzenia Auf Wiedersehen
Cześć (na pożegnanie) Tschüs
Na razie Bis bald
Trzymaj się Mach`s gut
Do jutra Bis Morgen
Imię i nazwisko Name
Nazywam się… Ich heiße…
Jestem… Ich bin
Mam na imię … Mein Name ist…
To jest … Das ist…
Kto …? Wer…?
Jak …? Wie…?
Dane osobowe Personalien
pani (w zdaniu: To jest pani Müller) Frau die, en
pan Herr der, -en
imię (ogólnie) Name der, -n
tylko imię Vorname der, -n
nazwisko Familienname der, -n
pochodzenie (czyli kraj, z którego jesteś) Herkunft
Skąd …? Woher…?
z … (W zdaniu Jestem z …) aus…
kraje, państwa Länder
kraj Land das, -äer
Polska Polen
Niemcy Deutschland
Austria Österreich
Szwajcaria Schweiz, die
samopoczucie Befinden
Jak leci? Wie geht’s?
bardzo dobrze sehr gut
dobrze, dobry gut
jakoś idzie es geht
nie za dobrze nicht so gut
inne ważne słowa weitere wichtige Wörter
alfabet Alphabet das, -e
przeliterować buchstabieren
też auch
proszę bitte
dziękuję danke
tak ja
nie nein
bardzo sehr
i und
jeszcze noch
dobry/dobrze gut
piękny/pięknie schön
czasowniki Verben
nazywać się heißen
przyjść, dojść kommen
być sein
zaimki Pronomen
ja ich
ty du
on er
ona sie
ono es
pan, pani, państwo, panowie, panie (kiedy zwracamy się do kogoś w ten sposób) Sie
Jeżeli przeczytasz transkrypcję tego odcinka, zauważysz dwie rzeczy: rzeczowniki pisze się po niemiecku dużą literą, a za rzeczownikiem jest jego rodzajnik, czyli der, die, das, jak również końcówka w liczbie mnogiej i ewentualnie przegłos (Umlaut). Ale o tym wszystkim później.
Udało Ci się powtarzać słówka tak, jak proponowałam na początku? Jak tak, to super!
Das hast du toll gemacht! Świetnie Ci to wyszło!
Das ist alles für heute. To tyle na dzisiaj. Bardzo dziękuję za słuchanie i do następnego razu! Bis bald!
Jak się przedstawić? – odcinek 1
W dzisiejszym odcinku poznasz
- zwroty potrzebne do przedstawienia się
- zaimki osobowe w liczbie pojedynczej
- czasowniki „nazywać się” i „być” w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego
- formę „Sie“
- Będzie też parę słów o wymowie, mówieniu na „ty” i zdrobnieniach.
Jak się przedstawić? – transkrypcja odcinka nr 1
Cześć, nazywam się Monika. Chciałabym pomóc ci w nauce języka niemieckiego.
W dzisiejszym odcinku poznasz
zwroty potrzebne do przedstawienia się
zaimki osobowe w liczbie pojedynczej
czasowniki „nazywać się” i „być” w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego
formę „Sie“
Będzie też parę słów o wymowie, mówieniu na „ty” i zdrobnieniach.
Na moim blogu „niemiecki z Moniką“ zamieszczam transkrypcję odcinków podcastu. Będziesz miał/miała zatem możliwość poznania pisowni niemieckiej. Sugeruję jednak, byś odsłuchał/odsłuchała pierwszy raz bez czytania.
Ten odcinek przemyślałam tak, żebyś mogła/mógł uczyć się już w trakcie jego słuchania. Tak więc zwroty niemieckie, które trzeba zapamiętać, wypowiadam dwa razy. Po każdym razie jest krótka chwilka na ich powtórzenie. Niektóre zdania lub wyrażenia wprowadzam jedynie po to, abyś się po prostu osłuchał/osłuchała z niemieckim. Nie trzeba ich na razie uczyć się, w przeciwieństie do tych, które słyszych również na końcu w podsumowaniu. Zachęcam do takiego właśnie, aktywnego słuchania z powtarzaniem i serdecznie zapraszam.
Zaczniemy od zwrotów potrzebnych do przedstawienia się:
Ich heiße … Nazywam się … Ich heiße …
albo:
Ich bin … Jestem … Ich bin …
Ich heiße Monika. Ich heiße Monika.
Ich bin Monika. Ich bin Monika.
Parę słów o wymowie “ch“ w zaimku „ich“ (ja)
Jak słyszysz, jest ono podobne do polskiego „ś”, ale jednak nie jest identyczne. Powiedz proszę „ch“, tak jak w słowie chustka: „ch“. Powiedz teraz „ś”, tak jak w słowie „ślimak”: „ś”
Zaobserwuj przy tym, co robi twój język. Przy „ch“ cofa sie do tyłu, przy „ś” przesuwa się do przodu, lekko się przy tym podnosząc.
Niemieckie „ch“ np. w słowie „ich“ jest jakby między polskim „ch“ i „ś”. Jeśli więc świadomie ułożysz język pośrodku, powstanie niemieckie„ch“. Spróbuj!
A co z „h“ w słowie „heißen“? (nazywać się). Jest ono łatwiejsze, można nawet pomyśleć, że identyczne z polskim „h“ jak w słowie „halucynacja“. Nie do końca. Wyobraź sobie, że ktoś ma bardzo niski głos i śmieje się takim grubym, rubasznym, „ha, ha, ha“. Zaśmiej się takim niskim głosem: „ha, ha, ha“. Co dzieje się z językiem? Wędruje w dół. I w takiej pozycji języka powiedz „h“, a zaraz „heiße“.
„h“ „heiße“ „h“ „heiße“
A teraz całość:
Ich heiße … Ich heiße …
Jeżeli chcesz się spytać, jak osoba, z którą rozmawiasz ma na imię, jak się nazywa, możesz się spytać:
Wie heißt du? Jak się nazywasz? Wie heißt du?
lub
Wer bist du? Kim jesteś? (dosłownie: Kto ty jesteś?) Wer bist du?
Tego drugiego pytania w języku polskim o imię lub nazwisko używamy rzadziej, raczej spytamy się: „Jak masz na imię?”
Wie ist dein Name? Jak masz na imię? (dosłownie: Jakie jest twoje imię?)Wie ist dein Name?
co z kolei nie jest częste w niemieckim.
Na to pytanie odpowiemy:
Mein Name ist… Mam na imię, nazywam się, (dosłownie: Moje imię jest …)Mein Name ist…
Słowo Name oznacza ogólnie imię lub nazwisko. O co konkretnie jest się pytanym, zależy od sytuacji. Dla odróżnienia, czy chodzi o imię czy nazwisko, stosuje się:
(der) Vorname imię (der) Vorname
(der) Familienname nazwisko (der) Familienname
Oczywiście każdy rzeczownik, tak jak „Name”, „Vorname” czy „Familienname” musi mieć rodzajnik i z takim też rodzajnikiem się go uczymy, ale rodzajnik i rodzaj rzeczownika to temat obszerny na odrębny odcinek.
O osobę trzecią możemy się spytać po polsku: Kto to jest?, po niemiecku:
Wer ist das? Kto to jest? Wer ist das?
i odpowiadamy:
Das ist Juliane. To jest Juliane. Das ist Juliane.
Oba te pierwsze pytania, czyli „Wie heißt du?“ i „Wer bist du?“ stosujemy w sytuacji, kiedy już jesteśmy z kimś na „ty“, bądź okoliczności na to pozwalają, czyli jesteś np. na imprezie wśród rówieśników. Zwracanie się bezpośrednio na „ty” jest w Niemczech popularne również w stosunku do osób obcych spotykajacych się środowiskach, tzw. alternatywnych, w klubach, często w kawiarniach. Jest to wtedy oznaką życzliwości i uznania drugiej osoby za jakby należącą już do danego kręgu, grupy. Takie zwracanie się czasem od razu na ty nie jest brakiem szacunku lecz świadomym, przychylnym skróceniem dystansu wynikającego właśnie z obcości lub różnicy wieku. Tak więc, osoba sporo starsza niż grupa, do której wchodzi, może uznać zwracanie się od razu na ty raczej jako komplement.
Zwróć uwagę, że w Niemczech nie ma z reguły zwyczaju zwracania się per „Frau Monika”, czyli „Pani Moniko”, tak jak jest to popularne w Polsce. A już o zdrobnieniach imienia w sytuacjach oficjalnych nie ma mowy. W ogóle Niemcy nie zdrabniają tak chętnie imion, jak robią to Polacy. Do małego dziecka powie się: Antonia lub Alexander, co przecież po polsku jest nie do wyobrażenia. Nie mówi się tak dostojnie dzidziusia. W Polsce byłaby to przecież od razu Tosia lub Oluś, albo dziesiątki innych zdrobnień.
Ten brak zdrobnień w niemieckim jest tak głęboko zakorzeniony w kulturze języka, że Niemiec nie ma odczucia chłodu lub dystansu, jeśli mówi o słodkim synku:
Friedrich Alexander hat wieder gekackt.
A to przecież po polsku: Frycuś Oluś znowu zrobił kupkę.
Oczywiście nie ma też mowy o komiczności zdania po niemiecku:
Laura Maria spielt im Sandkasten.
A po polsku: Laura Maria bawi się w piaskownicy. No nie: Laurusia Marysia bawi się w piaskownicy.
Specjalnie wybrałam podwójne imiona, żeby podkreślić to zjawisko braku zdrobnień. Lub ich sporadycznego stosowania.
Albo taka sytuacja: Poznajesz faceta, dobra, chopaka, a on nazywa się:
„Hans-Jörg“.
Zaczynacie się spotykać, poznajesz go w różnych sytuacjach, np. w tańcu. I w innych też. No i chcesz mu powiedzieć coś miłego, np.:
Hans-Jörg, du tanzt aber sehr gut!
Czyli: Świetnie tańczysz, Hans-Jörg.
Albo:
Hans-Jörg, du kannst so gut küssen.
Czyli: Niesamowicie całujesz, Hans-Jörg.
Przy okazji: „gut“ czyli dobry, jest bardzo popularnym przymiotnikiem albo przysłówkiem. Przetłumaczyłam go raz jako świetnie, raz jak niesamowicie. Oczywiście są na to odpowiednie niemieckie przymiotniki:
świetnie – glänzend, super, ausgezeichnet
niesamowicie – unheimlich
Ok., ale: w potocznym języku, w sytuacjach, gdzie na wybór słów mają wpływ emocje (taniec, całowanie), sięgamy do najprostszych wyrażeń, wzmacniając je tu takimi wyrażeniami jak np.:
„aber“ lub „so“.
Innymi słowy:
Ale ty dobrze tańczysz, Hans-Jörg.
i
Tak dobrze całujesz, Hans-Jörg.
A tak na marginesie: nazwy własne, czyli też imiona nie odmieniają się, najwyżej w dopełniaczu dostaną -s, lub -es ale i tak nie wszystkie.
A co ze słowem „schön“ – piękny/pięknie ?
Jest ono tak wszechobecne, trudno sobie wyobrazić niemiecki bez tego wyrazu. Bardzo, bardzo dużo rzeczy, ludzi, zjawisk może być „schön“:
eine schöne Frau piękna kobieta
schönes Wetter piękna pogoda
schöne Schuhe piękne buty
Te połączenia są oczywiste. Jednak w mowie potoczne mówi się też:
schöne Pizza tu: pyszna pizza
schöner Kaffee tu: dobra kawa
Popularne jest też:
Es ist schön hier. Podoba mi się tu. (Jest tu pięknie).
Das ist schön. To świetnie. (Jako reakcja na coś, co nam się podoba, co jest po naszej myśli)
albo
Schön, dass du anrufst. Super, że dzwonisz
Coś może być też:
schön praktisch bardzo praktyczne
albo
ganz schön teuer niezwykle drogie
Widzimy więc szerokie zastosowanie tego słowa, ale to jest całkiem normalne. Nie śmiej się więc, jak usłyszysz, że ktoś zjadł:
eine schöne Wurst dobrą kiełbasę
lub chce napić się:
ein schönes, kaltes Bier czyli chce się napić świetnego, chłodnego piwa
Powtórzmy więc:
Wie heißt du? Wie heißt du?
Wer bist du? Wer bist du?
Zauważ, że jeśli masz do czynienia z czasownikiem w drugiej formie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, czyli „heißt“ albo „bist“ a potem zaimek „du“ (ty), lub inne słowo zaczynające się na „d”, to nie wymawiaj tych słów oddzielnie, lecz połącz je w jedno:
Wie heißt du? Wer bist du?
W tym miejscu proponuję zapoznanie się z zaimkami w liczbie pojedynczej:
ich ja ich
du ty du
er/sie/es on/ona/ono er/sie/es
W języku niemieckim musimy je używać prawie zawsze. Inaczej niż w polskim, gdzie „ja“, „ty“, „my, „wy“ z reguły pomijamy.
Tak więc polskie: „Jak się nazywasz?“, bez rodzajnika „ty“ wyglądało by tak:
Wie heißt? i jest oczywiście niepoprawne.
Do tej pory mówiłam o formach z „ty“, czyli „du“.
A jakiej formy używamy, gdy zwracamy się do kogoś na „pan“, „pani“? Już mówię.
Otóż wszystkie polskie formy takie jak:
„pan, pani, państwo, panowie, panie” wyraża jedno słowo pisane zawsze dużą literą:
Sie
Chodzi tu o mianownik i, uwaga, biernik.
A propos przypadków. Wiesz, ile jest ich w niemieckim? Tylko cztery:
mianownik (Nominativ)
dopełniacz (Genitiv)
celownik (Dativ)
biernik (Akkusativ).
Dla kogoś, kto w ogóle nie wie, co to jest deklinacja, przypadki, czyli dla ludzi, których język ojczysty tych przypadków nie ma, a nie uczyli się żadnego innego języka obcego, oprócz angielskiego, deklinacja jako taka może się wydawać czarną magią. Dla Polaków, którzy mogą się pochwalić siedmioma przypadkami, sam temat odmiany przez przypadki nie powinien przerażać. Dla porównania:
Jeżeli na jedno niemieckie słowo „Sie“ jest pięć polskich: „pan”, „pani”, „państwo”, „panowie”, „panie”, w niemieckim są cztery przypadki, w polskim jest ich siedem, to: ile form słowa „Sie“ jest w niemieckim? Cztery, zgadza się. W polskim za to 35. Tak, tak: 7 x 5. Zaznaczam, że nie muszą być to różniące się od siebie formy, co nie zmienia jednak faktu, że należy wiedzieć, jaką w odpowiednim momencie użyć.
Wracamy jednak do pytania:
Wie heißen Sie? Jak się pan/pani nazywa? Jak się państwo/panowie/panie nazywają? Wie heißen Sie?
Wer sind Sie? Kim pan/pani jest? Kim państwo/panowie/panie są?Wer sind Sie?
Używam tej formy „Sie“, jeśli zwracam się bezpośrednio do wymienionych osób.
Forma „Sie“ jest używana w kontaktach oficjalnych, formalnych. Jeśli słyszymy więc takie pytanie:
Wie heißen Sie? Wie heißen Sie?
lub
Wer sind Sie Wer sind Sie?
to pytający najprawdopodobnie chce usłyszeć nasze imię i nazwisko, rzadziej tylko imię lub tylko nazwisko.
Odpowiadamy więc:
Ich heiße… Ich heiße…
albo
Ich bin… Ich bin…
i tu wstawiamy nasze imię i nazwisko, lub tylko imię, tylko nazwisko. To zależy oczywiście od sytuacji, w której się znajdujemy. Na przykład, kiedy przedstawiamy się komuś na oficjalnym spotkaniu, to imię i nazwisko, u lekarza lub w urzędzie: możemy podać tylko nazwisko.
Nie jest poprawne:
Ich heiße Frau Müller. Nazywam się pani Müller.
czy
Ich bin Frau Müller. Jestem pani Müller.
lub odpowiednio:
Ich heiße Herr Müller. Nazywam się pan Müller.
Ich bin Herr Müller. Nazywam się pan Müller.
choć niektórzy Niemcy tak mówią.
Ale pamiętaj:
„Es ist nicht alles Gold, was glänzt“ czyli: „Nie wszystko złoto co się świeci”
co oznacza, że niektórzy Niemcy nie mówią poprawnie, nie zdając sobie z tego sprawy.
Mieliśmy zaimki, więc czas na czasownik w liczbie pojedynczej czasu teraźniejszego. Uwaga: forma „Sie“ łączy się z trzecią osobą liczby mnogiej, ale też ją tu podam.
heißen nazywać się heißen
ich heiße (ja) nazywam się ich heiße
du heißt (ty) nazywasz się du heißt
er/sie/es heißt on/ona/ono nazywa się er/sie/es heißt
Sie heißen pan/pani nazywa się, państwo/panowie/panie nazywają się Sie heißen
i następnie:
sein być sein
ich bin (ja) jestem ich bin
du bist (ty) jesteś du bist
er/sie/es ist on/ona/ono jest er/sie/es ist
Sie sind pan/pani jest Sie sind
państwo/panowie/panie są
Czas na powtórkę. Tak jak wcześniej, powtarzam każde wyrażenie dwa razy, po każdym jest przerwa na to żebyś je powtórzył/powtórzyła.
Ich heiße …
Ich bin …
Ich heiße Monika.
Ich bin Monika.
Wie heißt du?
Wer bist du?
Wie ist dein Name?
Mein Name ist…
Wer ist das?
Das ist Juliane.
Das ist Frau Müller.
Das ist Herr Müller.
ich
du
er/sie/es
Sie
Wie heißen Sie?
Wer sind Sie?
heißen
ich heiße
du heißt
er/sie/es heißt
Sie heißen
sein
ich bin
du bist
er/sie/es ist
Sie sind
Na koniec odpytam cię ze słówek i zwrotów z dzisiejszego odcinka
Nie jest ich dużo. Podaje słowo polskie, powiedz je od razu niemiecku, zaraz potem je usłyszysz, żeby sprawdzić, czy dobrze zapamiętałeś/zapamiętałaś. Potem jest jeszcze chwilka, żeby je po raz kolejny powtórzyć. Uwaga, zaczynamy!
„Jak się przywitać” – odcinek nr 1
słówka i zwroty do zapamiętania
Nazywam się… Ich heiße…
Jestem… Ich bin …..
Mam na imię … Mein Name ist …..
Jak masz na imię? Wie ist dein Name?
Jak się nazywasz? Wie heißt du?
Kim jesteś? (w pytaniu o imię) Wer bist du?
Jak sie pan/pani nazywa? Wie heißen Sie?
Jak sie pan/pani nazywa? Wer sind Sie?
Kto …? Wer …?
Jak …? Wie …?
To jest … Das ist…
Kto to jest? Wer ist das?
pani Frau die, en
w zdaniu: To jest pani Müller
pan Herr der, -en
imię (ogólnie) Name der, -n
tylko imię Vorname der, -n
nazwisko Familienname der, -n
dobry/dobrze gut
piękny/pięknie schön
nazywać się heißen
być sein
ja ich
ty du
on er
ona sie
ono es
pan, pani, państwo, panowie, panie Sie
(kiedy zwracamy się do kogoś w ten sposób)
Jeżeli przeczytasz transkrypcję tego odcinka, zauważysz w tabelce dwie rzeczy: rzeczowniki pisze się po niemiecku dużą literą, a za rzeczownikiem jest jego rodzajnik, czyli der, die, das, jak również końcówka w liczbie mnogiej i ewentualnie przegłos (Umlaut). Ale o tym wszystkim później.
Udało Ci się powtarzać słówka tak, jak sugerowałam na początku? Myślę, że tak.
Das hast du toll gemacht! Świetnie Ci to wyszło!
Und… das ist alles für heute. To tyle na dzisiaj. Bardzo dziękuję za słuchanie i do następnego razu! Bis bald!
Jeśli spodobał ci się ten podcast, to daj łapke w górę. Będę też wdzięczna za subskrybcję. Bis bald! Na razie!